Peuter en opvoeding, van 2 tot 4 jaar

Een eigenwijze handenbinder maakt je huis onveilig. De energie spettert ervan af en wordt volledig gebruikt om alles te doen waar jij niet zo blij van wordt, zo lijkt het soms wel. Je kind heeft nu ook het “oostindisch doofzijn” uitgevonden en je komt soms handen tekort. Je dreumes is een peuter geworden. Een peuter kan heel bewerkelijk zijn. Ze zijn niet meer zo afhankelijk van je en constant op zoek naar grenzen om te overschrijden. Sommigen zijn heel avontuurlijk, sommigen moet je de hele dag bezighouden maar ze hebben allemaal één ding gemeen, ze zijn nieuwsgierig. Op deze leeftijd beginnen ze ook echt ondeugend te worden en het is belangrijk dat hij heel duidelijk van je doorkrijgt wat wel kan en wat niet.
Dit artikel is grotendeels gebaseerd op eigen ervaringen, na het krijgen van 3 dochters in 4 jaar zijn dat er aardig wat. Niet alleen lijken de meiden uiterlijk niet zo heel veel op elkaar, innerlijk zijn ze ook enorm verschillend. We hebben ze alle 3 op een andere manier moeten benaderen maar het resultaat was bij alle 3 hetzelfde: gezellige, zelfstandige kontkrummels die vrolijk en vol zelfvertrouwen de kleuterfase in gingen.

In dit artikel


Ontwikkeling

Zindelijk

Vanaf een jaar of 2 gaat je kind zindelijk worden. De één is er wat sneller mee dan de ander. Maak er geen issue van, het gaat vanzelf en ze worden het echt allemaal. Beloon als het goed gaat maar ga niet straffen bij een misser, zorg gewoon voor een extra broekje in je tas. Bedplassen is helemaal niet meer nodig, tegenwoordig heb je mooie broekjes die als luier werken zodat het net lijkt dat ze ’s nachts geen luier meer nodig hebben. Ook hier: beloon als het broekje droog is ’s ochtends maar maak er geen drama van als dat niet het geval is.

Mijn oudste was met 2 jaar zindelijk, er was een nieuw zusje gekomen en ze vond dat luiers bij babies hoorden, niet bij haar dus. Ze had regelmatig ongelukjes omdat ze zich vaak de tijd niet gunde om naar de wc te gaan. Ook ’s nachts ging het wel eens mis (je had toen nog niet die mooie broekjes en ze weigerde een luier te dragen), daar was ik dan wel iets minder blij mee maar over het algemeen vond zij de ongelukjes erger dan ik. Het was een periode dat ik standaard met 3 reserve onder- en fietsbroekjes in mijn tas liep als we ergens naartoe gingen.

Waarom

Er zijn peuters die nog geen woord zeggen maar je hebt er die de hele dag aan het babbelen zijn. Sommigen zijn zo erg dat je inwendig blij bent wanneer ze 5 minuten hun snater houden. Je hebt er die pas aan het eind van hun peutertijd gaan praten, meestal zijn die motorisch dan weer snel in hun ontwikkeling maar dat hoeft niet altijd. Als ze eenmaal gaan praten dan duurt het niet lang of ze komen in de “waaromfase”. Bij alles wat je zegt, krijg je een “waarom?” en jouw antwoord wordt steevast beloond met een volgend “waarom?” want niet één uitleg lijkt bevredigend te zijn. Dit “waarom” is een combinatie van leergierigheid en uitproberen. Er zijn dingen die je kind echt wil weten maar het kan ook een spelletje worden. Met zijn “waarom” kan hij je heel lang aan de praat houden en zo lijkt het alsof jij een echt gesprek met hem hebt. Dat is wat hij wil, hij is immers de hele dag volwassenen aan het imiteren. Laat je niet in de maling nemen en kap het “waarom” spelletje rustig af wanneer het nergens meer toe leidt. Door je kind serieus te nemen en veel met hem te praten en uit te leggen waar je mee bezig bent of wat je gaat doen, zal je zijn “waarom” sowieso al een eind de kop in kunnen drukken.

De peuter

Aanhankelijk

Peuters kunnen erg aanhankelijk zijn. Soms iets te; mijn 2 jongsten zaten zo ongeveer aan me vastgeplakt. De jongste weigerde sowieso een ander, buiten ons gezin, ook maar een blik waardig te gunnen, de middelste was een extreem moederskindje. Zonder ze af te stoten, heb ik toch vanaf het begin geprobeerd ze los te weken, ze moest immers klaargestoomd worden voor de kleuterschool (de oudste was een stuk avontuurlijker en zat al 2 jaar op de peuterpub voor ze naar de kleuterschool ging). Dit losweken is voor de ouders vaak moeilijker dan voor het kind, ook al lijkt dat soms van niet.

Wanneer wij de deur uitgingen om te werken, werden we steevast uitgezwaaid door een paar in-en-in verdrietige kindertjes zodat we met een brok in onze keel de straat uitreden. Wanneer ik dan even later de oppas opbelde bleek dat die draken al lang en breed gezellig aan het spelen waren. Zodra we uit het zicht waren, gingen ze gewoon weer over tot de orde van de dag.

Manieren

Peuters kunnen ware terroristen zijn. Wanneer je in de dreumesfase te soft bent geweest (en dat hebben ze heel snel door) dan gaan ze nu echt niet opeens uit zichzelf wel gehoorzamen. Je moet nu echt heel consequent en strikt zijn. Geen “dank je wel”? Pak het dan maar weer af en ook al schreeuwt hij moord en brand; als je wat krijgt, zeg je netjes “dank je wel”. Het papiertje van dat snoepje kunnen ze heel goed zelf netjes in de vuilnisbak gooien. Netjes gedag zeggen, het hoort er allemaal bij en ze zijn nu in de fase dat ze dat allemaal moeten leren.

Zelfstandig

Het “sefdoen” wordt langzaamaan “jij doen”. Het nieuwe is ervan af en het is veel makkelijker wanneer het voor je gedaan wordt. Veel moeders laten zich de hele dag voor het karretje spannen terwijl hun kroost het heel goed al zelf kan. Soms is dat ook uit gemakzucht, zelf heb je het sneller gedaan dan wanneer je moet wachten tot je wurm die sok eindelijk aan heeft. Toch is het niet verkeerd om daar af en toe wat meer tijd voor uit te trekken en ze te dwingen dingen zelf te doen. Wanneer hij straks naar de kleuterschool gaat, zou het wel zo prettig zijn als hij in ieder geval zelf zijn broek weer omhoog kan hijsen of zijn veters kan strikken.

Meisjes zijn over het algemeen wat vlotter in die dingen maar dat komt ook omdat jongens vaak wat slimmer zijn in het “voor zich laten werken” en moeders daar over het algemeen ook intrappen. Dat blijft zo overigens, kijk maar naar de mannen om je heen, meestal laten die graag voor zich zorgen.

Conclusie

De peuterfase is een erg leuke fase waarin heel veel gebeurt. Het is ook een fase waarin je erop bedacht moet zijn dat je kind veel meer kan dan je denkt en zich begint af te zetten tegen je. Hij doet dat niet op een manier die zichtbaar is maar door “oostindisch doof” te zijn, je in de maling te nemen door te doen alsof hij iets niet snapt of door te huilen om zijn zin te krijgen. Kortom, hij gaat je bespelen. Althans, dat zal hij proberen want als het goed is, heb je hem door en speel je het spelletje mee maar dan wel volgens jouw regels. Behandel hem als volwaardig, niet als een baby en laat hem vrij binnen de door jouw gestelde grenzen. Geniet nog maar even met volle teugen van zijn aanwezigheid want in de volgende fase gaat hij naar de kleuterschool en dat is het eind van 24 uur per dag samen zijn.
© 2007 - 2024 Jaszzx, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zindelijkheid bij peutersZindelijkheid bij peutersNiet alle peuters zijn zindelijk. Om een peuter zindelijk te maken zul je met hem moeten oefenen en hem belonen. Als peu…
Wat is een peuterWat is een peuterIn dit artikel staat de ontwikkeling van een peuter beschreven. De lichamelijke ontwikkeling, de cognitiever ontwikkelin…
Kenmerken van peutersKenmerken van peutersHier zijn de kenmerken van een peuter, we noemen de sociale, geestelijke en lichamelijke kenmerken.
Het opvoeden van peuters - zindelijkheidstrainingHet opvoeden van peuters - zindelijkheidstrainingVeel ouders vinden het erg belangrijk dat hun peuter snel zindelijk wordt. Het scheelt immers een hoop gedoe. Maar het g…

Kleuter en opvoeding, van 4 tot 7 jaarKleuter en opvoeding, van 4 tot 7 jaarHet is zover, je kind gaat naar school. Weer een mijlpaal in dat korte leventje. Een stoer moment en tegelijkertijd toch…
Dreumes en opvoeding, van 1 tot 2 jaarDreumes en opvoeding, van 1 tot 2 jaarJe kind groeit als kool en is een volwaardig gezinslid geworden. Het hulpeloze is ervan af en baby’s eigen willetje begi…
Reactie

Joop, 23-08-2010
Als psycholoog, maar ook als opvoeder van een puberende peuter van 2+ ben ik het niet met de strekking eens dat peuters veel meer kunnen dan je denkt. Dat leidt tot misverstanden. Als opvoeder moet je je er echt van verzekeren dat een peuter iets kan, voordat je hem/haar de opdracht geeft ietst te doen. Sommige ouders denken dat hun kinderen veel meer kunnen dan ze daadwerkelijk kunnen (zoals bv klokkijken, dat komt pas veel later). Als je iets van een peuter verwacht terwijl hij dat nog niet kan, kun je een conflict krijgen en een woedeaanval. Ouders: geef een opdracht voor een peuter, nadat je zeker weet dat hij/zij dat goed begrijpt en ga hem/haar niet straffen als hij een opdracht niet goed uitvoert, omdat hij/zij het simpelweg nog niet weet. Dan overvraag je hem/haar en dat is vragen om problemen. Dus eerst laten zien hoe het moet, daarna oefenen en daarna pas vragen dat zij hij het zelfstandiog doet! Reactie infoteur, 31-08-2010
Die strekking dat ze meer kunnen dan je denkt is gebaseerd op kleine basisdingen, zoals een papiertje weggooien. Dat moeten ze natuurlijk wel eerst geleerd hebben zoals ook beschreven en goed voorbeeld doet goed volgen, als je zelf nooit meteen iets weggooit, zal de peuter dat ook niet leren en zeker niet gaan doen. Maar wanneer je als opvoeder altijd zelf die papiertjes voor hem opruimt, zal je peuter het ook niet gaan doen (ook al kan hij dat best). Dingen als klokkijken slaat natuurlijk nergens op, als een peuter dat kan is het een wonderkind. In deze is het commentaar wat uit zijn verband getrokken. De dingen die je van een peuter kan en mag verwachten, moet je natuurlijk wel in het normale houden.
Sommige ouders verwachten inderdaad meer, maar dat noem ik meer pushen (zoals ouders die het niet kunnen verkroppen dat hun kind naar het vmbo in plaats van het vwo gaan), meestal gebeurt dat pas later.
Een normale ouder zal zijn kind altijd helpen met dingen (helpen is iets anders dan uit de handen nemen) en dan kom je er vanzelf achter of je peuter het kan of niet.

Jaszzx (30 artikelen)
Gepubliceerd: 10-09-2007
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Pedagogiek
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.