Psychische kindermishandeling herkennen

Psychische kindermishandeling herkennen is nog niet zo eenvoudig. Omdat kinderen vaal loyaal naar hun ouders zijn, zullen ze het ook niet zo snel zeggen. Maar het is wel belangrijk. Want psychische kindermishandeling kan mensen voor het leven tekenen. Bij vroeg ingrijpen kan dat worden voorkomen. Maar wat zijn de tekenen van psychische kindermishandeling, wat is precies en waar kun je op letten?

Psychische kindermishandeling is moeilijk te herkennen

Psychische kindermishandeling is niet eenvoudig te herkennen. Ook emotionele verwaarlozing is vaak niet goed te zien. Omdat kinderen vaak heel loyaal naar hun ouders zijn, zullen ze vaak zelf ook niet mensen in vertrouwen nemen om te vertellen welk geheim ze met zich meedragen. Daar komt nog bij dat jonge kinderen vaak niet eens beseffen dat de situatie waarin zij zich bevinden helemaal niet normaal is. Voor hen is hij namelijk wel normaal, omdat ze niet anders weten.

Signalen van psychische mishandeling of emotionele verwaarlozing

Toch kunnen mensen soms wel zien dat er iets aan de hand is met een kind. Er zijn bepaalde signalen die daar op duiden. Dit zijn onder andere:

Bij hele jonge kinderen is psychische mishandeling en verwaarlozing te zien aan de lichamelijke gesteldheid van kinderen. Zo kan een baby of peuter waar bijna geen aandacht voor is en waar niet mee gespeeld is, achterblijven in de motorische ontwikkeling.
Een kind dat op latere leeftijd er onverzorgd bij loopt, niet gewassen is, vieze kleren aan heeft kan ook een signaal zijn dat ouders niet goed voor hun kind zorgen en het emotioneel verwaarlozen.
Daarnaast duiden buikpijn, hoofdpijn, flauwvallen, hyperventilatie en bedplassen er in sommige gevallen op dat een kind psychisch mishandeld wordt of emotioneel verwaarloosd.
Als een kind ander gedrag vertoont dan andere kinderen van die leeftijd, kan ook duiden op psychische mishandeling of emotionele verwaarlozing. Een kind dat nooit geprezen wordt of dat geen liefde krijgt, wordt vaak bang en onzeker en onderscheidt zich daarin van andere kinderen.
Als een kind teruggetrokken of somber is en het niet fijn vindt om met andere kinderen te spelen, kan dit ook een aanwijzing zijn dat er sprake is van emotionele verwaarlozing of psychische mishandeling.
Ook taalgebruik kan een signaal zijn. Kinderen die veel scheldwoorden gebruiken of vloeken of in speelsituaties woorden gebruik als “stom kreng”, “stom kind” of “hadden we je maar nooit gekregen” gebruiken, kunnen thuis psychisch mishandeld of emotioneel verwaarloosd worden.
Ook het gedrag van ouders kan een teken zijn. Ouders die hun kind thuis slecht behandelen, doen dat heel veel ook in het openbaar. En als een kind emotioneel verwaarloosd wordt, gebeurt dat vaak ook in gezelschap. Het kind krijgt dan nauwelijks of geen aandacht van de ouders. Overigens kan het ook zo zijn dat ouders in gezelschap heel onnatuurlijk overkomen als ze met hun kind omgaan in gezelschap.

Psychische kindermishandeling en emotionele verwaarlozing gebeurt vaak niet bewust door ouders

De meeste ouders die hun kinderen psychisch mishandelen of emotioneel verwaarlozen doen dat vaak niet bewust. De meesten willen wel, maar kunnen niet. Omdat ze verslaafd zijn aan alcohol of drugs of aan gokken. Of omdat ze psychisch of lichamelijk ziek zijn en daardoor niet zien welke behoeften hun kinderen hebben. Maar ook ouders die relatieproblemen hebben, kunnen slecht voor hun kind zorgen en de problemen afreageren op hun kinderen. Daar komt nog bij dat veel ouders helemaal niet weten hoe je goed met een kind omgaat, omdat ze in hun eigen jeugd hetzelfde hebben meegemaakt. Ook zijn er ouders die helemaal niet weten welk gedrag er normaal is voor een kind en wat ze wel en niet van een kind op een bepaalde leeftijd mogen en kunnen verwachten. Er zijn ook ouders die denken dat als hun kinderen vervelend zijn, dit persoonlijk bedoeld is. Ze hebben niet in de gaten dat een kind een heel groeiproces door moeten en dat daar ook vervelend en testgedrag bij hoort.

Wanneer lopen kinderen een groot risico op psychische mishandeling of emotionele verwaarlozing?

Uit onderzoek is gebleken dat er kinderen zijn die een groter risico lopen op psychische mishandeling of emotionele verwaarlozing. Dit is als:
[OLIST]Het gaat om een “moeilijk” kind zoals een huilbaby of een extreem druk kind. Dit vraagt veel meer van ouders dan een wat gemakkelijker kind. Natuurlijk ligt de schuld nooit bij het kind zelf, maar zijn ouders verantwoordelijk, maar de kans is dus wel groter
Een kind ongepland ter wereld is gekomen. De onderlinge spanningen kunnen oplopen en uiteindelijk ontaarden in gedrag dat heel slecht is voor het kind
Stiefkinderen lopen meer kans op psychische kindermishandeling en emotionele verwaarlozing. Stiefkinderen kunnen het moeilijk vinden om met een nieuwe partner van pa of ma om te gaan en gaan zich anders gedragen.
Adoptiekinderen. Hoewel adoptiekinderen heel erg gewenst zijn, kan juist dat tot problemen leiden. Ouders verwachten vaak ook heel veel van ze, terwijl kinderen dat in de praktijk soms helemaal niet kunnen of willen waarmaken. Daar komt bij dat een adoptiekind soms ook heel veel problemen heeft met het feit dat het is afgestaan door de biologische ouder.
Als hun ouders weinig geld hebben, geen werk of slecht betaald werk, het gezin in een slecht huis woont dat druk legt op de ouders of als ouders financiële problemen hebben, kan dit ook leiden tot psychische mishandeling of emotionele verwaarlozing. [/OLIST]

© 2011 - 2025 Singalees, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.

Bronnen en referenties

Kind in de Knel
Bureau Jeugdzorg
Korrelatie

Reacties

M., 01-01-2017
Hallo,
Ik ben een meisje en lijk op een jongen, kort haar en jongenskleren etc. Mijn vader vindt dat ik me meer als meisje móét gedragen en mijn moeder kijkt (bijna) alleen maar naar mijn foute dingen. Ik durf niemand te vertrouwen, want toen ik dat vorig jaar deed lachte diegene waaraan ik iets van mijn zovele problemen vertelde mij uit. Op school bestaat er zoiets als een vertrouwenspersoon, maar daar durf ik dus niet naar toe te gaan. Ik weet niet wat ik wel moet doen, de enige die ik een beetje vertrouw is mijn mentor. Hebben jullie misschien tips?Reactie infoteur, 02-01-2017
Jeetje wat naar allemaal. Je hoeft je helemaal niet als een meisje te gedragen als je je zo niet voelt. Wat een onzin. En ouders horen lief voor je te zijn en je niet steeds naar beneden halen. En ze moeten je steunen. Wat naar ook dat iemand waar je je problemen mee gedeeld hebt daar zo stom op reageerde.
Als je je mentor wel vertrouwt zou ik daar absoluut mee gaan praten. En misschien kun je hem of haar vooraf ook mailen zodat hij of zij al een beetje weet wat er aan de hand is als je niet direct naar hem of haar durft te stappen. Dan kan trouwens waarschijnlijk ook wel met de vertrouwenspersoon. Je kunt dat ook proberen. Of allebei. En je moet er zeker over praten, met wie dan ook want dat is heel belangrijk. En onthoud dat je een mooi mens bent, want dat is iedereen. Of je er nu uitziet als jongen of meisje, of je nu van meisjes of van jongens houdt, dat maakt allemaal niks uit. En sterkte met alles. En je mag altijd nog een berichtje sturen naar deze site.

B., 11-09-2016
Mijn ouders hebben nooit gezegd dat ze van me houden, en ze raken me ook nooit aan (knuffels ofzo). Ze vragen niks en als er ruzie is praten we het niet uit. Het is kil en stil. Aan tafel is het stil. Mijn vader zegt constant dat ik me moet beseffen dat ik onaardig ben, maar dat doe ik altijd al want ik haat mezelf. Alleen ik denk vaak dat hij wel gelijk moet hebben, omdat hij mijn vader is. Ik weet het echt niet zo goed. Ik heb nog nooit een serieus gesprek met mijn ouders gehad en krijg nooit liefde. Is dit verwaarlozing? Als mijn vader me kleineert wil ik zo snel mogelijk naar mijn kamer om dingen kapot te slaan of mezelf te beschadigen. Ik heb veel problemen op school en ik dacht aan zelfmoord en toen mijn docent dat tegen ze zei deden ze er niks mee, ze hebben me niet eens aangesproken.Reactie infoteur, 13-09-2016
Oh wat klinkt dit allemaal naar. En ja, als ze ouders je zo behandelen dan is dat niet goed. Van je ouders hoor je liefde te krijgen, een knuffel, mooie woorden en begeleiding. En als iemand je onaardig noemt is hij dat gewoon zelf. Je bent het waard om een mooi leven te hebben, vergeet dat niet. Je bent een mooi kind, dat is altijd het geval. Probeer ergens hulp te krijgen voor dit, want je ouders steunen je dus absoluut niet. Is er niet ergens een aardige ouder van een vriend of vriendin waar je dit tegen kan zeggen? Die dan mogelijk weer hulp voor je kan inschakelen? Meestal hebben ze bij de gemeente ook een soort loket voor hulp voor kinderen voor dit soort zaken. Probeer dat eens te bellen. En twijfel niet aan jezelf, je moet jezelf niet haten en je bent niet onaardig.

A., 14-08-2016
Hoi,
Ik ben een meisje van 16. Ik ben de afgelopen jaren psychisch mishandeld door mijn vader. Ik heb er soms nog best wel last van, ik durf er ook niet echt met iemand over te praten. Ik heb ook nog een broertje van 7 maar mijn vader deed dat alleen bij mij… Hij heeft dit gedaan omdat mijn vader vroeger geen leuke jeugd heeft gehad, zijn moeder was ziek en zijn vader was alcoholist. Ik vraag me af waarom hij het wel bij mij deed en niet bij mijn broertje ofzo. Dit is ook de reden waarom mijn ouders gescheiden zijn.Reactie infoteur, 15-08-2016
Wat naar om te horen dat je zo mishandeld bent. Ik zou je toch adviseren om er met mensen over te praten. Het hoeft niet een professioneel iemand te zijn, het kan ook een vriend of vriendin zijn. Het is natuurlijk heel vervelend dat je vader een slechte jeugd heeft gehad, maar wat hij nu heeft gedaan is die slechte jeugd ook doorgeven aan jou. Hij had beter moeten weten of hulp moeten zoeken. Sterkte met die alles, ik hoop dat je er op een goede manier uit kunt komen.

H., 23-09-2015
Mijn dochter is in de eerste schooljaar gepest, Door 2 meiden en de rest zijn meelopers. Ze kon in hun ogen niets goed doen, als er groepjes gemaakt werd wilde niemand met haar. Lastig gevallen worden op Internet, roddelen en heel ons familie als leugenaars uit gemaakt worden zelf haar tante. School hebben gesprekken met hun gehad maar ze zeggen tegen mijn dochter wel doen toch wat wel willen. Wij als ouders hebben gesprekken gehad, maar ze willen geen kontzak opnemenmet de ouders van de oesters.
De oesters kunnen toch niet veranderen die zijn zo en de school vinden dat ze genoeg gedaan hebben. Bv 36 uur besteden in de klas over pesten en gesprekken met de meiden waarna ze gewoon verder pesten. Mijn dochter begon deprimerend van te worden maar school ging niet in kontzak met de ouders, ik denken zelf datzelfde daarvoor bang zijn want een appel valt niet ver van de boom. We hebben besloten om volgende schooljaar in een andere klas te doen. Nu heeft vriendinnen waar ze word gewaardeerd, gelukkig!Reactie infoteur, 22-07-2016
Soms is kiezen voor een andere school de beste oplossing inderdaad.

Matthijs, 11-06-2015
Ik heb geestelijke mishandeling meegemaakt tot in elke cel. Ik werd met afgrijselijk woordgebruik benaderd en heb zware allergische woordgevoeligheid eraan overgehouden. Een ongevoelige ouder die ruw en onbegrijpelijk was en een onontwikkelde ander. Maar neem op tijd de benodigde maatregelen!Reactie infoteur, 20-08-2016
Heel naar om dit te lezen. Sommige ouders begrijpen er werkelijk niets van. Veel sterkte en ik hoop dat er toch op den duur geluk zal zijn.