Help, mijn kind bonkt met het hoofd!

Voor veel ouders is het schrikken wanneer hun kind op jonge leeftijd, als baby, dreumes of peuter, begint met 'hoofdbonken'. Soms bonken kinderen met hun hoofd in een driftige bui, en soms gewoon om in slaap te komen of tijdens de slaap. In dit artikel lees je veel informatie over hoofdzonden bij (jonge) kinderen.

Wat doet mijn kind nu?!

Een (jong) kind dat met het hoofd bonkt, bijvoorbeeld tegen de spijlen van een bedje aan of tegen een muur, is geen prettig gezicht. Veel ouders schrikken van hoofbonkende kinderen. En dat is logisch, want geen enkele ouder wilt dat zijn of haar kind zichzelf bezeert. Er zijn een aantal redenen te noemen waarom kinderen met het hoofd bonken. De twee voornaamste redenen zijn:

• Een kind bonkt met het hoofd om een bepaalde drift of emotie te uiten
• Een kind bonkt met het hoofd vlak voor het slapen gaan of tijdens de slaap

Soms kan hoofdbonken een andere oorzaak hebben dan de twee bovengenoemde gevallen. Zo kan hoofdbonken bijvoorbeeld plaatsvinden wanneer een kind pijn heeft of gehoorproblemen heeft.

Hoofdbonken in een driftige bui

Jonge kinderen vanaf één jaar kunnen soms erg driftig worden. Boosheid en drift zijn dan ook heel normale emoties voor een dreumes of een peuter. Het kan er soms heftig aan toe gaan; je kind gooit met speelgoed, slaat om zich heen of begint te schreeuwen. Hoofdbonken hoort net zo goed in dat rijtje thuis. Jonge kinderen leren de wereld stap voor stap beter kennen en de hersenen maken, soms in een korte tijd, een enorme groei door. Zij hebben soms een uitlaatklep nodig in situaties die zij niet (meteen) de baas kunnen. Bijvoorbeeld wanneer een kind een blokje in een doosje wil stoppen, maar dit lukt niet. Of wanneer een kind iets persé niet wil. Met het hoofd ergens tegen aan bonken, bijvoorbeeld tegen een meubel, de grond of de muur, is dan een manier om te zeggen: 'het lukt me niet of ik wil dit niet'. Kinderen met een wat temperamentvol karakter kunnen sneller geneigd zijn om met het hoofd te bonken dan kinderen die wat rustiger van aard zijn. Overigens kunnen kinderen hoofdbonken soms ook 'gebruiken' om aandacht te krijgen van de ouder(s). Het kind heeft namelijk geleerd dat het getroost wordt wanneer het zich pijn doet of wanneer het huilt.

Hoofdbonken tijdens of voor het slapen

Hoofdbonken is van een heel andere aard wanneer kinderen dit doen in hun bed. Het heeft dan niets meer of weinig te maken met het uiten van emotie in een driftige bui. Ongeveer 15 procent van alle kinderen bonkt met het hoofd, een deel van die kinderen doet dit op een ritmische manier voor of tijdens het slapen. Kinderen gebruiken hoofdbonken dan bijvoorbeeld om zichzelf in slaap te 'wiegen' of om bepaalde prikkels tijdens hun slaap te verwerken. Soms zingen of neuriën kinderen terwijl zij met het hoofd bonken.

Wat kun je doen tegen hoofdbonken?

Er zijn een aantal dingen die je als ouder kunt doen tegen het hoofdbonken van je kind. Al moet gezegd worden dat hoofdbonken in veel gevallen na verloop van tijd vanzelf weer overgaat. Kinderen die hoofdbonken stoppen hier meestal na verloop van tijd automatisch mee, vaak voor het derde levensjaar. Hieronder staan een aantal tips om hoofdbonken bij je kind te verminderen of te stoppen.

Hoofdbonken in een driftige bui

• Negeer het hoofdbonken indien mogelijk; geef alleen positieve aandacht wanneer je kind er niet d.m.v. hoofbonken om vraagt. Troost het kind ook niet te 'overdreven', daarmee kun je hoofdbonken juist 'belonen'.
• Probeer het kind af te leiden door de aandacht ergens anders op te richten (bijvoorbeeld: 'Kijk eens, wat een mooie vogel!' of 'Lust jij wel een lekkere banaan?').
• Geef zelf het goede voorbeeld en probeer niet te snel driftig of boos te worden. Probeer dus kalm en rustig te blijven; dit zal waarschijnlijk positieve invloed hebben. Wanneer een kind zodanig met zijn of haar hoofd bonkt dat het zichzelf ernstig pijn doet, is het zaak om aan de bel te trekken bij bijvoorbeeld de huisarts. Deze kan doorverwijzen naar een specialist om uit te zoeken wat de oorzaak van bepaald gedrag kan zijn.

Hoofdbonken tijdens of voor het slapen

• Besteed geen of weinig aandacht aan het hoofdbonken; accepteer dat (ritmisch) hoofdbonken bij je kind hoort.
• Bescherm je kind tegen kleine verwondingen en/of blauwe plekken door bijvoorbeeld dekens en doeken om de spijlen van het bed te bevestigen. Dit hoeft alleen wanneer een kind zichzelf met hoofdbonken zeer doet.
• Zorg ervoor dat een kind gelegenheid heeft gehad om helemaal tot rust te komen voor het slapen gaan. Je kunt bijvoorbeeld heel rustig een boekje lezen met het kind of een zacht muziekje luisteren.