Wat zijn pleeggrootouders?

Wanneer de situatie van een kind als onveilig wordt gezien, kan er door hulpverleners gekozen worden voor een uithuisplaatsing. Dit kan van tijdelijk aard zijn, maar het is ook mogelijk dat dit een langere tijd gaat duren. Er wordt gesproken van pleegzorg als het gaat om een niet-definitieve beslissing. De kinderen kunnen in een later stadium eventueel nog terugkeren naar de eigen ouders. Wanneer de grootouders de pleegzorg op zich nemen, worden zij pleeggrootouders genoemd. Het is belangrijk om de pleeggrootouders niet te verwarren met 'gewone' pleegouders. Ze lopen tegen hele andere problemen aan. Ook hebben ze andere hulp(middelen) nodig vanuit de hulpverlening en de omgeving.

Bestandspleegouders en netwerkpleegouders

De pleegzorg kan worden opgenomen door buitenstaanders die hebben aangegeven een pleegkind op te willen vangen. Zij hebben vaak een lang traject doorlopen om pleegouder te worden. Deze groep pleegouders wordt de bestandspleegouders genoemd. Ook is het mogelijk dat dit gedaan wordt door iemand die dichtbij het gezin staat. Hierbij kan er gedacht worden aan opa's of oma's, maar ook aan tantes, de buren of zelfs de docent van het kind. Deze groep wordt de netwerkpleegouders genoemd. Onder deze laatste groep vallen dus ook de pleeggrootouders. Zij spelen een grote rol in de pleegzorg en nemen de zorg van hun kleinkinderen steeds vaak over.

Voordelen voor de kinderen

Wanneer een kind bij de grootouders (of iemand anders in het netwerk) wordt geplaatst. zijn er een aantal voordelen te noemen. De plaatsing wordt veel minder vaak afgebroken dan plaatsing bij bestandspleegouders. Dit komt waarschijnlijk omdat de grootouders het kind al kennen en een hele bewuste keuze maken voor dat kind. Daarnaast is het veel gemakkelijker om in contact te blijven met de omgeving. Hierdoor blijft de situatie voor het kind zo normaal mogelijk. Ook dingen als een andere school of een nieuwe, verre woonplaats zijn hierbij vaak niet aan de orde. Dat geeft het kind een stabiele basis. Het contact met de ouders kan als ander voordeel makkelijker worden onderhouden. Dit komt ten goede aan eventueel latere gezinshereniging, waarin kinderen weer terug kunnen naar hun eigen ouders. Ook kunnen kinderen het beter verdragen dat ze niet meer thuiswonen, wanneer zij bij de grootouders worden geplaatst.

Nadelen voor de kinderen

Aan pleeggrootouderschap zitten ook een aantal nadelen. Zo is het voor een kind lastig om een gehechtheidsrelatie aan te gaan met de grootouders. Dit omdat deze vaak willen dat het kind uiteindelijk weer terug kan keren naar de eigen ouders. Hierdoor is er voor het kind minder perspectief. Een hechtingsrelatie aangaan is een heel belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind. Afhankelijk van de leeftijd, kan dit behoorlijk wat impact hebben. Daarnaast hebben kinderen bij pleeggrootouders vaak meer ontwikkelingsproblemen dan kinderen bij bestandspleegouders. Dit komt waarschijnlijk omdat bestandspleegouders veel voorbereiding hebben gehad voordat zij pleegouder werden. Ze weten bijvoorbeeld beter hoe zij de ontwikkeling van een kind moeten stimuleren. Het laatste nadeel is dat de grootouders opeens een opvoedrol krijgen. Dit kan verwarring voor het kind en de grootouders opleveren. Hierdoor kunnen er problemen ontstaan in de opvoeding.

Pleeggrootouders in de praktijk

In de praktijk kan het best lastig voor pleegouders zijn om deze nieuwe rol op zich te nemen. Het betekent dat zij veel dingen moeten laten en dat de relatie met kleinkinderen en de eigen kinderen (en daarmee vooral de ouders van de kinderen waarom het gaat) verandert. Dit kan heel veel impact hebben. Het is belangrijk om daarbij stil te staan als grootouder, maar ook voor de omgeving is belangrijk om daar rekening mee te houden. Het leven dat zij kenden, krijgt opeens een hele andere wending. Ze kampen ook vaak met schaamte, hun eigen kinderen hebben veroorzaakt dat de kleinkinderen niet meer thuis kunnen wonen. Dit alles zorgt voor een tubelente periode. Natuurlijk is het wel mooi om iets voor de kleinkinderen te kunnen betekenen. Dat zorgt vaak voor heel wat verlichting.