Ouderontvoering: wanneer een ouder zijn eigen kind ontvoert

Wat is er verschrikkelijker voor een ouder dan dat een of meerdere van je kinderen ontvoerd worden door je (ex-)partner? Het is iets wat meer gebeurt dan we denken, vooral bij binationale huwelijken en na scheidingen. Een van de twee partners denkt dat het kind of de kinderen beter af zou zijn of haar in zijn eigen land, bij zijn of haar familie en in zijn of haar cultuur. Het kind terug naar de achtergebleven ouder krijgen is vaak ingewikkeld, tijdrovend en duur.

(Internationale) kinder- of ouderontvoering

Verschillende benamingen

In het Engels spreekt men van (International) Parental Kidnapping of (International) Child Abduction. In het Nederlands zijn verschillende termen gangbaar: ouderontvoering, kinderontvoering, kindontvoering, ouderlijke onvoering of parentale ontvoering.

Wat is ouderontvoering?

Men spreekt van ouderontvoering wanneer een van de (ex-) partners een of meerdere kinderen meeneemt zonder toestemming van de andere ouder. De ontvoerende ouder kan het kind meenemen naar een andere plaats in dezelfde stad, naar een andere plaats in hetzelfde land of naar het buitenland. In dit laatste geval spreekt men van internationale ouderontvoering.

Gevolgen voor de achtergebleven ouder

De achtergebleven ouder raakt gefrustreerd door de onbereikbaarheid, de onwetendheid, de meanders van een voor hem vreemde wetgeving en vooral door het verlies van contact met zijn kind.

Onbereikbaarheid

Het kind wordt door de andere ouder vastgehouden en is onbereikbaar voor de achtergebleven ouder. Deze laatste mag het kind niet zien en vaak ook niet spreken. Wanneer het kind zich in het buitenland bevindt, speelt ook de afstand nog eens een rol.

Onwetendheid

Soms weet de achtergebleven ouder waar het kind zich bevindt. Meestal is dit echter niet het geval. Niet weten waar je kind zich bevindt, met wie en hoe het zich voelt, is enorm frustrerend voor de achtergebleven ouder.

De meanders van de (vreemde) wetgeving

Eenieder wordt geacht de wet te kennen. Toch kent de wet vreemde meanders waar men niet altijd van op de hoogte is. En wanneer je kind zich in het buitenland bevindt, wordt alles nog ingewikkelder. De wet is in een taal die de achtergebleven ouder meestal niet begrijpt en is totaal verschillend van onze wetgeving. In sommige landen mogen buitenlandse mogendheden zelfs niet ingrijpen. Er zijn landen waar het kind onmiddellijk een staatsburger van dat land wordt en ook dan kan de buitenlandse mogendheid er weinig tegen beginnen.

Verlies van contact met het kind

Meestal wordt het kind helemaal afgeschermd voor contacten met de achtergebleven ouder. Zonder enig nieuws van zijn kind, compleet in het ongewisse gelaten, een echte hel voor de achtergebleven ouder.

Gevolgen voor het ontvoerde kind

Ziet de achtergebleven ouder af, voor het kind is het ook niet altijd een ideale situatie. Het kind kent vaak de taal niet van het land waar het mee naar toe wordt genomen, het kan bijgevolg niet volgen op school, wordt gepest door leeftijdsgenoten, snapt niets van de totaal andere gewoonten en gebruiken, moet soms verborgen leven, krijgt onvoldoende (medische) verzorging en mist de ontbrekende ouder. Bovendien kan het kind zich verlaten, verloren en eenzaam voelen.

Taal- en schoolproblemen

Het is vaak zo dat het kind wordt meegenomen naar een vreemd land en dat het de taal van dat land niet spreekt. Dit zorgt voor grote eenzaamheid. Ook op school kan het kind niet mee. Zijn leeftijdsgenoten pesten hem omdat hij verschillend is en niets begrijpt van wat er gezegd wordt.

Verloren door andere gebruiken en gewoonten

Een vreemd land, een vreemde omgeving, vreemde mensen en andere gebruiken en gewoonten. Een andere factor die het kind helemaal van slag kan maken.

Moet soms verborgen leven

Soms wil de ontvoerende ouder niet dat de achtergebleven ouder een spoor vindt van het ontvoerde kind. Het kind wordt thuis gehouden en moet verborgen leven. Het gaat niet naar school, moet binnen blijven en heeft geen contact met leeftijdsgenoten.

Het kind krijgt onvoldoende (medische) verzorging

Wordt het kind meegenomen naar het buitenland, dan kan het zijn dat de medische verzorging niet zo goed is als in zijn thuisland. Moet de ontvoerende ouder werken, dan zal het kind ook nog eens vaak aan zijn lot worden overgelaten en vaak alleen zijn.
In vele gevallen is de ontvoering een wraakactie tegenover de andere ouder en interesseert het kind de ontvoerende ouder eigenlijk niet echt. Na een tijdje zal deze het kind dan als last gaan beschouwen en het verwaarlozen.

Het kind mist de achtergebleven ouder

Een kind dat gewoon is van bij zijn twee ouders te wonen of om bij de achtergebleven ouder te wonen, zal die ouder vreselijk missen. Hij mag er niet mee in contact komen, mag hem niet zien en hoort er niets meer van.

Voelt zich verloren, eenzaam en verlaten

Het kind is weggehaald, tegen zijn wil, uit zijn vertrouwde omgeving. Het leeft op een plaats waar het niet gewoon is om te leven. In een vreemd land komt daar ook nog eens een vreemde taal bij. In sommige gevallen heeft de ontvoerende ouder het kind wijsgemaakt dat de achtergebleven ouder hem niet meer wil (zien). Het kind zal zich vaak verloren, eenzaam en verlaten voelen.

Tijdrovende en dure procedures

Het terughalen van een door een ouder ontvoerd kind kan een tijdrovende en dure procedure worden. Officiële instanties willen het volgens het boekje doen en dat neemt heel veel tijd in beslag. Uiteindelijk is er geen garantie dat het kind terug gevonden wordt en naar het land van herkomst kan terugkeren. Andere instanties en advokaten zullen hun diensten aanbieden. Sommige instanties zullen daarbij zware sommen vragen voor hun diensten.

Ouderontvoeringen: meer mannen of meer vrouwen?

In tegenstelling tot wat veel mensen misschien denken, zijn het vaak de moeders die hun kind ontvoeren. Erg recente cijfers zijn niet beschikbaar, maar zowel Trouw in 2006 als Els Prins, directeur van het Centrum Internationale Kinderontvoering als de Belgische organisatie Child Focus zijn het er over eens dat het merendeel van de ouderontvoeringen gebeurt door vrouwen. Zij spreken alle drie van 65 à 70 % kinderontvoeringen door de moeder van het kind / de kinderen.

Bekende ouderontvoeringen in Amerika

Betty Mahmoody: Not without my daughter

Een heel bekend verhaal van parental child abduction is dat van de Amerikaanse Betty Mahmoody. Zij was getrouwd met een Iranees. Na enkele jaren huwelijk vertrok hij met dochter en vrouw naar Iran voor een vakantie met zijn gezin. En daar begon de hel voor Betty en haar dochter Mahtob. De man wou dat zijn dochtertje traditioneel zou worden opgevoed en had niets respect meer voor zijn vrouw. Betty Mahmoody deed er alles aan om samen met haar dochter terug naar Amerika te raken. Zij slaagde er in en kreeg hulp van de Amerikaanse Ambassade. Haar verhaal verscheen in boekvorm en werd in 1991 verfilmd. In de hoofdrollen Sally Field in de rol van Betty en Alfred Molina in de rol van Dr. Sayed Mahmoody. Jaren later schreef de dochter haar versie van het verhaal op. Ook dokter Mahmoody mocht zijn zegje doen in de Finse documentaire "Without my Daughter". In een aantal intervieuws sprak hij over zijn leven in Iran en over zijn pogingen om in contact te komen met zijn dochter.

Tiffany Rubin

Tiffany Rubin is een zwarte vrouw die samen met Jeff, een Zuid-Koreaan, een kind heeft, Kobe genaamd. Zij waren niet getrouwd. Nadat ze uit elkaar waren, had Tiffany de voogdij over de kleine Kobe. Zij is samen met Chris, die heel goed voor het kind zorgt en hem als zijn zoon beschouwd. De biologische vader is een onberekenbare man. Juist na de scheiding hield hij zich helemaal niet aan de afspraken. Hij kwam het kind niet ophalen, bracht het te laat terug, ging er mee weg zonder toestemming van de moeder en ga zo maar door. Maar naargelang de tijd verstreek, werd hij betrouwbaarder en hield hij zich aan de regels. Wanneer hij in 2008 de kleine Kobe wil meenemen naar Disneyworld, geeft Tiffany dus haar toestemming, ondanks het feit dat haar inwonende moeder Belzora het haar ten zeerste afraadt. Niet ten onrechte, zo blijkt, want Jeff verdwijnt met het kind naar Zuid-Korea. Tiffany doet er alles aan om haar kind op legale weg terug te krijgen. Niemand kan haar echt helpen. Of het gaat veel tijd in beslag nemen of het gaat handen vol geld kosten. En met haar salaris van lerares kan ze die enorme bedragen niet neerleggen. Er is echter een man die Tiffany wil helpen, Mark Miller van The American Association for Lost Children. Hij geeft haar de raad een oproep te lanceren op een wereldwijd lerarenplatform. Misschien reageert er wel een leraar of lerares van Kobe. Een zekere Simon, leraar Engels, doet dit ook uiteindelijk. Samen met Mark gaat ze naar Seoul in Zuid-Korea om haar zoon op haar beurt te ontvoeren. Met de hulp van de Amerikaanse Ambassade kunnen ze terug naar Amerika geraken. Het verhaal van Tiffany Rubin en haar zoon veroorzaakte heel wat ophef in Amerika. Er werd in 2011 een film van gemaakt: "Taken from me: The Tiffany Rubin Story". In de hoofdrollen Taraji P. Henson als Tiffany en Terry O'Quinn als Mark.

Ouderontvoeringen in Europa

Ook in Europa zijn er eveneens heel wat ouderontvoeringen. Vooral de vakantieperiodes zijn cruciaal. Onder het voorwendsel van een leuke vakantie worden kinderen vaak meegenomen naar een ander land dat ze nadien niet meer mogen verlaten.

Gegevens voor België

Vanuit België worden de meeste kinderen meegenomen naar: Algerije, Tunesië, Marokko en Tunesië - Polen, Tsjetsjenië, Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland - Thailand en de Filipijnen - de Verenigde Staten.

Nederland: Sara en Ammar

Een ophefmakende zaak in Nederland was die van Sara en Ammar. In augustus 2004 werden ze door hun Syrische vader mee naar Syrië genomen. Eens in Syrië vielen de kinderen onder Syrisch recht wat het heel moeilijk maakte hen terug naar Nederland te krijgen. Op 26 juni 2006 gingen de kinderen zelfstandig naar de Nederlandse Ambassade. De kinderen zouden tot 22 december in de Nederlandse Ambassade in Damascus verblijven. Op die dag mochten ze terug naar hun moeder Janneke Schoonhoven in Nederland. Janneke Schoonhoven en ghostwriter Marlou Roossink schreven in 2007 het boek "Kom niet aan mijn kinderen". In 2010 kwam er een gelijknamige film uit, "Kom niet aan mijn kinderen". In de film wordt het verhaal van Ammar en Sara verteld, maar de kinderen kregen andere namen.