Omgaan met je kind als een gezinslid komt te overlijden

Praten over de dood is voor veel mensen erg moeilijk. Helemaal moeilijk wordt het als men tegen kleine kinderen moet vertellen dat oma zo ziek is dat ze binnenkort dood zal gaan. Hoe moet je vertellen dat papa of mama, een broertje of zusje er binnenkort nooit meer zal zijn? Ouders weten vaak niet hoe ze een gesprek over de dood moeten aanpakken, omdat zij hun kinderen willen beschermen tegen het aankomend verdriet. Maar kinderen blijken meer aan te kunnen dan ouders denken en hebben uiteindelijk meer baat bij het vertellen van de waarheid dan het eromheen draaien. In de verdrietige situatie waarin het hele gezin zich meestal bevindt is het wel aan te bevelen om een vertrouwenspersoon uit de familie in te schakelen. Deze kan aandacht schenken aan de kinderen die straks met de dood van hun broertje of zusje worden geconfronteerd en/of de periode daarna.

Hoe moet je omgaan met je kind als een gezinslid komt te overlijden

Niemand hoopt dat het gebeurt, maar veel gezinnen krijgen er toch mee te maken. Iemand van het gezin wordt ernstig ziek en zal niet meer beter worden.

Praat over de ziekte en over het doodgaan

Veelal wordt om de waarheid heen gedraaid

Praten over een ongeneeslijke ziekte en sterven is voor heel veel mensen een moeilijke kwestie. De moeilijkheid wordt nog een stuk groter als het gesprek met kleine kinderen gevoerd moet worden. Het allermoeilijkst is het vertellen van de naderende dood van vader of moeder, broertje of zusje. Veelal gebeurt dat dan ook niet of wordt om de waarheid heen gedraaid. De gedachte hierachter is om het jonge kind tegen de emoties te beschermen.

Open zijn over verdriet rondom overlijden van iemand uit je gezin

Kinderen kunnen emotioneel veel meer aan dan volwassenen denken

Kinderen beschermen is begrijpelijk vanuit de optiek van volwassenen die zich in deze situatie moeilijk kunnen verplaatsen in de belevingswereld van een kind. Verdriet rondom het overlijden van iemand uit je gezin is een zeer heftige emotie die zowel de volwassenen als de kinderen voelen. Maar kinderen beschermen tegen deze emotie is niet de oplossing. Openheid over het verdriet rondom het verlies helpt uiteindelijk meer. Kinderen kunnen emotioneel namelijk veel meer aan dan volwassenen denken.
Natuurlijk hebben zij ook intens verdriet, maar de uiting daarvan verloopt totaal anders dan die van een volwassene. Op het ene moment heeft het verschrikkelijk veel verdriet, het andere moment speelt het met een vrolijk humeur.

Voorkom geheimen over de verdrietige situatie

Het kind gaat het op de loop met zijn eigen fantasie

Kinderen hebben moeite met geheimen. Kinderen horen veel van de gesprekken tussen de volwassenen tijdens de ziekte, het overlijden, de crematie/begrafenis en de tijd daarna. Als je kind niet op de hoogte gehouden wordt, gaat het op de loop met zijn eigen fantasie. Een fantasie waarin het de situaties of gebeurtenissen veel erger maakt dan de werkelijkheid is, hoe verschrikkelijk verdrietig die is. Daarmee wordt het verwerken en omgaan van emoties moeilijker gemaakt.

Zorg dat je kind niets aan emoties achterhoudt

Het moet voldoende mogelijkheden krijgen om het verdriet te kunnen uiten.

Een ouder of de ouders hebben intens verdriet. Het kind ook, maar kan in conflict met zichzelf komen bij onvoldoende mogelijkheden om het verdriet te kunnen uiten.
Bijvoorbeeld:

• Het wil niet verdrietig zijn, omdat het vader/moeder niet wil belasten.
• Het wil nu juist aandacht, omdat die voorheen naar het overleden gezinslid ging.

Laat een bekende van de kinderen hun vertrouwenspersoon zijn

Deze kan helpen bij het verwerken van de emoties van de kinderen

Om het bovenstaande te voorkomen en de emoties in goede banen te kunnen leiden is het verstandig een bekende voor de kinderen als vertrouwenspersoon te laten fungeren. Dat kan een oom/tante, buurvrouw/buurman of goede vriend(in) van het gezin zijn. Zij kunnen de verdrietige ouder(s) helpen bij het verwerken van de emoties van de kinderen, waardoor die niet in een conflictsituatie met zichzelf komen.

Verdriet wordt niet weggenomen

Het moet een plek krijgen

Wat je ook doet, de pijn van het verlies zal niet weggenomen worden. Het moet een plek krijgen en dat is een verhaal dat in ieder gezin anders kan of zal zijn. Zowel voor de volwassene(n) als de kinderen.