Agressief gedrag tegenover je kind

Agressie bij ouders: veel ouders voelen zichzelf wel eens machteloos. Soms drijft hun kind, van peuter tot puber, hen tot het uiterste. Het kookpunt wordt bereikt en soms is daar het agressief gedrag naar het kind toe. Vaak is er achteraf een schuldgevoel. Hoe voorkom je agressief gedrag tegenover je kind?

Ouders zijn is niet makkelijk

Niemand heeft je ooit uitgelegd wat het is om ouder te zijn (vader of moeder). Het zou het mooiste moeten zijn wat je overkomen is. Je houdt onvoorwaardelijk van je kind. En toch weet jouw kind je met regelmaat tot het uiterste te drijven, waardoor de bom ontploft en je zelfs agressief gedrag vertoont. Veel kinderen schrikken hier behoorlijk van, en vaak snapt het kind ook niet waarom jij je als ouder zo gedraagt. Logisch ook dat je je achteraf schuldig voelt. Waarschijnlijk voel je ook schaamte en durf je er niet over te praten. Gelukkig ben je hier niet alleen in. Bijna iedere ouder kent het gevoel van machteloosheid. Waarom de ene ouder agressief gedrag vertoont en de ander niet, heeft vaak met de ouder zelf te maken en niet met het kind.

Redenen voor agressief gedrag

Veel ouders weten niet waarom ze zo snel overstuur raken of uit hun vel springen. Vaak heeft dit met de eigen opvoeding te maken: ouders die in hun jeugd net zo zijn opgevoed, weten vaak niet beter. Ouders die in hun eigen jeugd bloot hebben gestaan aan mishandeling, hebben een grotere kans om dit op hun eigen kind te herhalen. Agressief gedrag binnen een gezin werkt ook vaak aanstekelijk: de kans is groot dat andere gezinsleden agressief gedrag gaan overnemen. Ook een depressie, ziekte of verslaving kan agressief gedrag uitlokken. Daarnaast spelen factoren als armoede, stress en slechte relaties een grote rol.

Welk soort gedrag zien we?

Onder agressief gedrag verstaan we vaak lichamelijke mishandeling zoals slaan, duwen, schoppen en knijpen. Maar agressief gedrag uit zich ook door psychische agressie. Een kind continue met woorden aanvallen, kleineren, chanteren of uitschelden valt ook onder agressief gedrag. Het kapot gooien van spullen, vaak de spullen van het kind met als doel het kind te kwetsen, is ook agressief gedrag. Agressief gedrag is niet hetzelfde als kindermishandeling, maar deze twee vallen wel vaak samen. Een kind onthouden van de nodige zorg, verwaarlozen, geen eten geven, medische zorg onthouden of geen liefde geven valt niet onder agressief gedrag maar wel onder kindermishandeling. Met agressief gedrag willen we de ander vooral imponeren en bang maken door middel van woorden of daden.

Je peuter drijft je tot het uiterste

Vooral peuters kunnen er wat van: nee is hun stopwoord, huilen of brullen is heilig. Daarnaast lijkt hun woordenschat voornamelijk te bestaan uit 'ik wil ik wil'. Jouw peuter is hier echt niet de enige in: alle peuters hebben deze fase. Het hoort bij hun ontwikkeling. Maar voor de ouders is dit wel even slikken: hun lieve kleine dreumes verandert plots in een klein duiveltje. Soms heb je zelfs het gevoel een hekel te hebben aan je kind. En dan kan de bom aardig barsten. Nadat je de zoveelste keer je peuter aardig doch beslist hebt gevraagd om mee te willen werken en je peuter gooit alleen maar met zijn speelgoed, is de maat vol. Je schreeuwt het boos uit of grijpt je kind bij zijn armpje. Uiteraard schrikt je peuter hiervan en begint te huilen. En dan komt de spijt. Want spijt komt altijd na de zonde. Was het fout om zo te reageren? Ja, dat was fout, maar wel een begrijpelijke fout. Tel de volgende keer tot tien of zet je peuter voor een time-out op de gang of op een mat.

Ruzie met je puber

Tussen de zes en elf jaar lijkt het tussen ouders en kinderen over het algemeen goed te gaan, op enkele uitzonderingen na. Maar dan komt de puberteit. Je kind is op zoek naar zijn eigen identiteit. Pubers kunnen in deze fase erg onnadenkend zijn. De logica in hun handelen is soms ver te zoeken. En ze gaan op onderzoek uit. Feestjes, vrienden, drank, roken, relaties, sommige pubers slaan hierin erg ver door. Gemiddeld ondervindt 10 procent van de gezinnen ernstige problemen met hun puber, waarbij de pubers agressief gedrag vertonen. Maar ook ouders vertonen in deze fase vaak agressief gedrag doordat hun kind niet meer doet wat zij willen. Soms roepen wanhopige ouders zelfs hun puberend kind te haten. Hoe ouders omgaan met hun puber hangt vaak af van de manier waarop ze zelf zijn losgekomen van hun eigen ouders. Wanneer dit proces niet goed is verlopen, dan is de kans groot dat het bij hun eigen kinderen ook niet makkelijk gaat. Vaak is het in deze situaties het beste het kind los te leren laten en bepaalde dingen te negeren. Laat je niet leiden door je eigen agressie. Tel tot tien, loop weg, ga iets anders doen en neem vooral een hobby of een sport waarin je je woede kwijt kan. Je op dit moment uitleven op je puber heeft vaak een averechts gevolg. Ook deze fase gaat weer voorbij. Voor de meesten dan.