Omgaan met agressie en hysterie-aanvallen bij kinderen

Alle kinderen gaan door een koppigheidsfase met bijhorende hysterie-aanvallen of agressieve buien. Hoe ga je ermee om als ouder of opvoeder?

Hysterie en agressie

Hysterie en agressie zijn uitingen van frustratie: het kind is kwaad of teleurgesteld om iets en reageert op een ongewenste manier. Frustratie hoort bij het leven: er zullen altijd momenten zijn waarbij het kind zijn zin niet krijgt. Daarom is het belangrijk dat het kind hiermee leert omgaan. De ouders spelen hierbij een belangrijke rol: zij geven het kind aan hoe het moet reageren op frustratie en welke uitingsvormen gewenst zijn.

Hoe reageren?

Er zijn ontzettend veel mogelijke reacties op een hysterie-aanval of agressie. Hoe je reageert hangt af van de situatie en van je opvoedmethode. Het is belangrijk dat je reactie in lijn is met je opvoedmethode. Zo is er voor het kind een samenhangend geheel en weet het sneller welk gedrag gewenst is en hoe de ouder zal reageren. Je kan immers een spel meespelen als je de spelregels kent.

Het is belangrijk dat je tijdens je reactie niet vergeet dat je een kind voor je hebt. Het is je rol als ouder (of opvoeder) het kind het juiste gedrag aan te leren. Door jezelf te verliezen in een eindeloze discussie of zelf agressief te worden, bereik je dit niet. Je kan dit wel bereiken door je doel niet uit het oog te verliezen: je wilt dat je kind zich zo gedraagt, dus moet je dit je kind duidelijk maken op zijn niveau. Als je er niet in slaagt kalm te blijven, is een time-out aangewezen. De time-out kan samen zijn of elk afzonderlijk afhankelijk van je opvoedmethode. In mijn artikel "Agressief gedrag bij ouders" vind je meer tips om je kalmte te hervinden.

Tips

Hieronder een aantal mogelijke reacties. Welke reactie goed is, hangt af van je gezin en de situatie. Ook zullen sommige reacties wel goed werken bij één kind, maar totaal niet bij een ander kind. Ouders moeten samen een reactie kiezen waar ze zich goed bij voelen.

• Trek duidelijk een grens en zorg dat je kind niet over deze grens gaat.
• Zorg dat je kind veilig is (bijvoorbeeld: dat hij nergens af kan vallen tijdens een driftbui) en dat eventuele andere kinderen of dieren in de buurt ook veilig zijn.
• Dreig niet, maar voer je dreigement uit na een waarschuwing. Ik ben geen voorstander van het afpakken van voorrechten, maar in sommige situaties is het het beste om bepaald speelgoed of een ander voorrecht af te nemen tot de situatie gekalmeerd is.
• Laat je kind uitrazen: zo leert je kind zijn emoties uiten, maar geef aan dat het genoeg is als je vindt dat het niet gepast is.
• Geef je kind een alternatieve uitingsvorm voor zijn reacties. Vaak weet je kind niet dat het zich ook anders kan uiten (door het bijvoorbeeld gewoon te zeggen).
• Verspil geen woorden: zeg enkel het noodzakelijke. Praten kan je later nog als je kind gekalmeerd is. Dan zal de helft van je boodschap ook niet verloren gaan.
• Een vaak aangeraden methode is de time-out. Dit mag je enkel doen als je je als ouder er goed bij voelt. Dit is een methode dat effectief is maar niet past binnen alle opvoedmethodes. Als je als ouder het gevoel hebt dat de situatie uit de hand loopt, kan je best je kind even op de gang zetten. Zo krijgen jullie beiden de kans om te kalmeren. Als je echter het gevoel hebt dat je je kind liefde ontzegt door het op de gang te zetten, kan je dit beter niet doen. Een gezamenlijke time-out is dan een betere reactie.

Tot slot

Een hysterie-aanval of een agressieve bui kan voorkomen worden. Dit is een veel gezondere situatie voor ouders (of opvoeders) en kind. Let op signalen die aangeven dat een hysterie-aanval of agressieve bui op komst is en herken situaties die het kunnen uitlokken. Elk kind reageert anders op een bepaalde situatie. Zo zijn er bijvoorbeeld kinderen die agressief worden van geraffineerde suikers en anderen die hysterisch worden als ze moe zijn of als hun ouders zenuwachtig zijn. Je kind kennen en tijdig reageren voorkomt veel problemen.

Agressie en hysterie-aanvallen zijn ook een teken dat je kind het gevoel heeft dat hij te weinig aandacht krijgt. Elke dag even tijd opzij zetten voor je kind (ongeveer een kwartier per kind is voldoende) is geen overbodige luxe. Als je geen tijd kan vrijmaken door omstandigheden kan je je kind over de problemen in je gezin vertellen. Tips over communiceren op niveau van je kind vind je in mijn artikel: Communiceren op niveau van je kind. Zo heeft je kind het gevoel dat je er nog om geeft en dat het bij het gezin hoort. Ook lichamelijke aanraking is zeer belangrijk. Een kind dat weinig wordt aangeraakt door de ouders, zal sneller hysterisch of agressief reageren.