Gek op werk: weer aan de slag met een psychiatrisch verleden

De mogelijkheden van online coaching en hulpverlening zijn eigenlijk nog maar net ontdekt. Bovendien was er lang huiver over het idee. Maar nu meerdere experimenten met psychologische hulp en coaching via internet bemoedigende resultaten hebben opgeleverd, krijgt online hulpverlening steeds meer toepassingen. Een van de nieuwste is online coaching voor mensen die na een psychiatrische behandeling weer aan het werk willen. Kleinschalig, maar er zijn al meerdere mensen mee geholpen. Een psychiatrisch verleden, en dan weer aan het werk zien te komen. Naast alle stempels die een angstige en gemakzuchtige maatschappij nog altijd drukt op datgene wat van de norm afwijkt, zit je dan ook nog met je eigen vragen en onzekerheden. Een project van het reintegratiebureau ‘Gek op Werk’ speelt in op twee trends. Ten eerste, die van de coaching. Coaching heeft een veel minder zware bijklank dan hulpverlening, en is inmiddels zo populair dat niemand er nog van opkijkt als je de hulp van een coach inroept om je functioneren op welk vlak dan ook aan te scherpen. Of dat nu is in relaties of.. in werk. Een andere relatief nieuwe trend is het gebruik van online contactmogelijkheden. Niet alleen om gelijkgestemden te vinden, iemand die je een hart onder de riem steekt of meteen weet waar je over praat, maar ook om wat hulp in te roepen. Combineer die twee en je hebt een prima mogelijkheid om mensen met een psychiatrisch verleden een steun in de rug te geven. Juist omdat online coaching een toegankelijke manier is om hulp te krijgen, is de drempel naar actie minder hoog. En dat is de achtergrond van het project 'Gek op werk.'

Wat en hoe

'Gek op werk' gebruikt webcams en chatsessies om mensen met een psychiatrisch verleden te begeleiden bij de zoektocht naar een baan. En het werkt: de eerste succesvolle coaching- en begeleidingstrajecten hebben er al toe geleid dat mensen aan de slag hebben kunnen gaan bij een werkgever. Wat gebeurt er binnen 'Gek op werk'? Drijvende krachten zijn de online coaches ofwel e-coaches. Geen stuurlui aan wal, maar mensen die zelf weten hoe het is om een psychiatrische achtergrond te hebben. Natuurlijk zijn dit ook mensen die weten hoe je je kans op een baan kunt vergroten. Via de webcam krijgen degenen die op zoek zijn naar werk van hen tips voor een succesvolle sollicitatie. Boven alles echter, is de e-coach er om hun client een steuntje in de rug te geven. Want een psychiatrisch verleden kan mensen vaak onzeker maken over hun baankans, en ook het zicht op je capaciteiten vertroebelen.

Voor wie?

Psychische klachten discrimineren niet. Ofwel, er zijn mensen van alle mogelijke leeftijden en achtergronden vanuit een psychiatrisch verleden op zoek naar alle mogelijke soorten werk. Inmiddels zijn er via 'Gek op werk' bijvoorbeeld banen gevonden als administrateur, bouwvakker, schoonmaker en secretaresse. Er zijn ook even veel vrouwen als mannen vertegenwoordigd.

Door wie?

Bij 'Gek op Werk' functioneren zeven medewerkers als coach. Zij hebben vooraf een intensieve opleiding tot jobcoach gevolgd. Directeur Ronald Oosterhof van 'Gek op werk' stelt dat de inbreng van deze ervaringsdeskundigen een doorslaggevend belang heeft. De bedoeling is niet om voormalige clienten van de psychiatrie (verder) te behandelen of van therapie te voorzien. Het gaat er concreet om dat deze mensen weer terug kunnen komen in het arbeidsproces.

Een miljoen lotgenoten

Al kan het zo lijken in een maatschappij die geestelijke problemen soms liever onder het tapijt veegt, met een psychiatrisch verleden sta je allerminst alleen. Volgens cijfers van het Trimbos Instituut zijn er in Nederland meer dan één miljoen mensen die een psychiatrische aandoening hebben (gehad). Een 'psychiatrisch verleden' is vaak eigenlijk een te zware term voor de problemen die onder deze noemer vallen. Net zoals het lichaam ziektes kan vertonen van een verkoudheid tot ernstige stoornissen, kan je geest alle varianten van klachten opleveren, van licht tot zwaar. In een samenleving die steeds ingewikkelder wordt, waarin werkgevers niet altijd genoeg oog hebben voor het geestelijke en lichamelijke welzijn van werknemers én waar sociale samenhang soms ver te zoeken is, is het verschil tussen psychische klachten hebben of vrij van klachten zijn, vaak niet meer dan een omstandigheid! Er zijn tal van mensen die na een psychiatrische aandoening in staat zijn gebleken om een nieuw leven op te pakken. Maar je ervaringen laten wel sporen na die je daarbij hindernissen kunnen opleveren. Je kunt in een sociaal isolement terecht zijn gekomen, er is vaak sprake van weinig zelfvertrouwen en ook zit je vanuit een mogelijk verstoord levens- en werkritme in een lastige positie om een goede start te kunnen maken met het reintegreren in het arbeidsproces. Juist vanwege dat lage zelfvertrouwen en het veelvuldig ontbreken van een recent arbeidsverleden, kan het misgaan in een nieuwe baan. En dat is zonde, als wat coaching je aan welverdiend succes kan helpen.

Praten met elkaar

Wanneer je samen uit dezelfde omstandigheden komt, ben je geen uitzondering maar deel van een groep gelijkgestemden. Op die manier kun je al veel 'gewoner' omgaan met je klachten. De online contacten via 'Gek op werk' komen vaak neer op veel praten en ervaringen met anderen uitwisselen. Regelmaat en een zekere mate van intensiviteit in de contacten zijn belangrijk. Chatten via de webcam is een goede manier om dat waar te maken, bespaart reistijd en natuurlijk geld en moeite. Juist omdat er zo veel goede argumenten zijn voor deze vorm van coaching naar werk, verdient 'Gek op werk' navolging. Het is de moeite waard om je eventuele interesse in dit initiatief kenbaar te maken aan hulpverleningsinstanties, maar ook aan gemeentes. En als de mogelijkheid in je omgeving nog door niemand is opgepakt, is het wellicht een optie om zelf een lotgenotengroep op te richten en, bijvoorbeeld door een oproep via belangenverenigingen of online, eventueel ook nog contact te zoeken met een 'succesnummer' die de kar kan helpen trekken.