Opleiding en beroep - Chemisch-fysisch analist

Een chemisch-fysisch analist analyseert en onderzoekt allerlei stoffen, zoals levensmiddelen, cosmetica, geneesmiddelen e.d. Je doet laboratoriumproeven, beoordeelt meetwaarden en kwaliteitseisen. Je maakt berekeningen, registreert en rapporteert de uitkomsten. Met de 4-jarige mbo-opleiding Chemisch-Fysisch Analist (niveau 4 middenkader) kan je in verschillende werkvelden terecht. Welke taken kun je verwachten met dit beroep, hoe ziet de opleiding eruit en welke vakken krijg je hierbij?

Chemisch-Fysisch Analist

De opleiding Chemisch-Fysisch Analist is een:

• Mbo-opleiding
• Niveau 4 middenkaderopleiding
• Studierichting: Laboratoriumopleidingen
• Duur: 4 jaar

Chemisch-fysische analisten doen proeven, werken met laboratoriumtechnieken, analyseren monsters van grondstoffen, halffabrikaten en eindproducten op hun chemische en natuurkundige eigenschappen. Als chemisch analist kan je op een werkdag je eigen werkzaamheden plannen en ben je zelf verantwoordelijk voor de bevindingen en resultaten die je aan de opdrachtgever (klant) moet rapporteren. Er zijn vele verschillende soorten laboratoria in diverse werkgebieden en bedrijfstakken. Als chemisch analist vervul je een schakelfunctie tussen de consument (klant) en het bedrijf(sleven). Tijdens de opleiding chemisch en fysisch analist (laboratoriumtechniek) leer je alles wat bij dit werk komt kijken.

Werkvelden chemisch-fysisch analist

Een chemisch-fysisch analist kan in diverse bedrijfstakken werken, o.a:

• Metaalindustrie
• Chemische industrie
• Levensmiddelenindustrie
• Onderzoeksinstituten
• Wetenschappelijke instellingen

Taken chemisch-fysisch analist

• Uitvoeren van specifieke chemische analyses
• Ondersteunen van ontwikkeling methodes
• Onderhouden van apparatuur, materiaal en werkomgeving
• Analyseren, beoordelen en rapporteren meetwaarden, bevindingen
• Uitvoeren van gestandaardiseerde analyses
• Voorbereiden van proeven en analyses

Als chemisch-fysisch analist maak je chemische analyses en onderzoek je allerlei stoffen zoals b.v. levensmiddelen, cosmetica, drinkwater, afvalwater, geneesmiddelen, bestrijdingsmiddelen of aardolieproducten e.d. Soms met complexe apparatuur en soms ook met de hand, voer je allerlei laboratoriumproeven uit om te kijken of de stoffen juist zijn en/of aan de kwaliteitseisen voldoen. Dit proces is b.v. belangrijk als er een nieuw product wordt ontwikkeld. Hierbij bereid je chemische preparaten (oplossen, mengen) en pas je met filters verschillende scheidingstechnieken toe. Vervolgens maak je berekeningen en registreer je de uitkomsten, m.b.v. uiteenlopend laboratoriummateriaal b.v. glaswerk, maat(glas)bekers, apparatuur of computer e.d. Je geeft dan ook aan welke correcties in het productieproces moeten worden aangebracht om afwijkingen te voorkomen. Daarnaast bepaal je of een onderzoek moet worden herhaald om tot betrouwbare resultaten te komen. Verder houd je de voorraden chemicaliën, glaswerk en andere hulpmiddelen (branders, pipetten etc.) bij en reinig je het glaswerk en het laboratorium.

Ook bestaat de mogelijkheid dat een chemisch fysisch analist meewerkt aan wetenschappelijk onderzoek. Je analyseert dan b.v. hoe milieuverontreinigend olieproducten zijn, wat de gevolgen van overbemesting zijn, hoe je goede en milieuvriendelijke verf maakt, hoe geneesmiddelen in ons lichaam werkzaam zijn, hoe je kunststof sterker kunt maken etc.

Competenties chemisch-fysisch analist

Belangrijke benodigde competenties voor dit beroep zijn:

• Monsters voor kunnen bewerken
• Ontwikkelen van procesmatig inzicht
• Nauwkeurig beoordelen van meetwaarden
• Zorgvuldig kunnen werken (geen fouten in analyseresultaten)
• Goed onder woorden kunnen brengen wat je bedoelt (toelichting rapportage)
• Goed kunnen communiceren en samenwerken met collega's
• Goed zijn in rekenen en secuur analyses kunnen maken
• Onderhoud van apparatuur en instrumenten
• Uitvoeren van specifieke instrumentele analyses
• Uitvoeren van een breed scala aan fysische bepalingen

Werkomstandigheden

Je werkt afwisselend zittend en staand in een chemisch laboratorium van een productiebedrijf, onderzoeksinstituut of wetenschappelijke instelling. De chemicaliën, de laboratoriumapparatuur en het glaswerk waarmee je werkt, kunnen bij verkeerd gebruik gevaarlijk zijn. Je werkt vaak met onaangename stoffen, wat het dragen van handschoenen en gezichtsbeschermingsmiddelen noodzakelijk maakt. Soms moet je gedurende een bepaalde tijd steeds dezelfde handelingen verrichten. Soms zit je langdurig in eenzelfde houding (b.v. als je stof m.b.v. een microscoop onderzoekt). In sommige bedrijfstakken werk je in ploegendiensten.

Opleiding chemisch-fysisch analist

Je kunt de opleiding volgen via de beroepsopleidende leerweg (bol). Bij deze leerweg ga je 5 dagen per week naar school en maakt in één of meer stages kennis met de praktijk. School en Stage: ongeveer 60% school en 40% beroepspraktijkvorming. Het vierde jaar loop je stage in een laboratorium. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat deze leerweg en indeling niet in iedere regio of plaats in Nederland hetzelfde is.

Opleidingsonderdelen

Verplicht voor het diploma

• Instrumentale analysetechnieken
• Chemisch algemeen 4
• Beroepspraktijkvorming 3 en 4
• Toegepaste wiskunde en natuurkunde
• Basiskennis en basisvaardigheden 3 en 4
• Maatschappelijk culturele vorming

Voorbeelden van lesonderwerpen

• Exacte vorming, kwaliteit, veiligheid, milieu
• Kenmerken en eigenschappen van stoffen
• Laboratoriuminstrumentarium
• Handleidingen, voorschriften, analyses, berekeningen
• Computergebruik bij administratie, registratie
• Spectrametrische, chromatografische en elektrotechnische analyses

Toelatingseisen

Deze toelatingseisen zijn een richtlijn; er kunnen specifieke pakket- en niveaueisen gesteld worden. Dit kan per instelling en regio verschillen. De indeling en het programma van de opleiding kan ook per regio verschillen.

• Vbo-diploma met wiskunde en natuurkunde op tenminste C-niveau
• Vmbo diploma (theoretisch, gemengd, kaderberoeps) sector techniek of landbouw, gezondheidszorg of economie. Gewenste vakken vooropleiding: natuurkunde en/of scheikunde, wiskunde
• Overgangsbewijs 3-4 havo/vwo
• Met een havo/vwo diploma kun je (vaak) in het tweede jaar instromen. Soms wordt aanvullend wiskunde, natuurkunde en scheikunde in je vakkenpakket gevraagd.

Doorstromingsmogelijkheden

• HBO - Hoger Laboratorium Onderwijs
• HBO - Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, Chemie

Lees verder

• Opleiding en beroep - Apothekersassistent
• Opleiding en beroep - Tandartsassistent