Heftruck: behalen van certificaat en veilig werken

Er bestaan talrijke bewijsvormen die de bekwaamheid van iemand kunnen aantonen. Dat begint dikwijls bij een zwemdiploma of verkeersexamen voor kinderen. Daarna volgt meestal een schoolexamen gevolgd door een rijbewijs dat in veel gevallen vooraf wordt gegaan door een bewijs van bekwaamheid voor een brommer. Voor sommigen gaat het behalen van diploma’s door tot een vliegeniersbrevet maar dat is slechts voor betrekkelijk weinig mensen weggelegd. Tussen die uitersten bestaan er ook diverse bewijsstukken zoals certificaten voor allerlei voertuigen of grote machines. Een daarvan is een heftruckcertificaat.

Heftruck of vorkheftruck

Een heftruck is een transportmiddel waar voornamelijk goederen mee worden vervoerd die op een palet staan. In veel gevallen wordt over een vorkheftruck gesproken omdat het dikwijls een model betreft waarbij sprake is van een vork die bestaat uit twee platte metalen stangen. Die stangen kunnen onder een pallet worden geschoven waarna het pallet door de machine kan worden opgetild.

Soort motor en brandstof

Heftrucks zijn uitgerust met een verbrandingsmotor of elektrische motor. Een verbrandingsmotor werkt op dieselbrandstof of op lpg. In België hebben de heftrucks met verbrandingsmotor dikwijls dieselbrandstof maar in Nederland en Frankrijk wordt de voorkeur gegeven aan lpg. Maar veel heftrucks zijn uitgerust met elektromotoren om schadelijke uitstoot in bedrijfshallen te voorkomen. Daarbij wordt de energie opgeslagen in loodaccu’s die tevens dienen als contragewicht met in totaal al gauw 1500 kilo.

Certificaat niet verplicht

Om met een heftruck te werken is het goed eerst een certificaat te behalen. Dat is niet wettelijk verplicht maar toch hechten veel werkgevers waarde aan het certificaat omdat ze verantwoordelijk zijn voor de veiligheid en aansprakelijk zijn bij eventuele ongevallen. Bij ongelukken moet door hen worden aangetoond dat ze voldoende hebben geïnvesteerd in de vaardigheid van hun medewerkers. Het behalen van een heftruckcertificaat is daarom zeer belangrijk. Het voordeel voor een werknemer met een certificaat is dat hij beter inzetbaar is en de werkgever weet dat er verzekeringstechnisch correct wordt gewerkt.

Eisen van Arbowet

Ondanks dat een certificaat niet verplicht is vereist de Arbowet wel dat bestuurders van een heftruck over specifieke deskundigheid beschikken. Die deskundigheid komt op een viertal kenmerken neer:

1. De heftruck goed kunnen besturen en bedienen.
2. Een veilige werkmethode hanteren.
3. Gevaren kunnen herkennen.
4. Zorgvuldig en geconcentreerd werken.

Cursussen voor behalen certificaat

Er zijn cursussen waarbij het certificaat al in één dag kan worden behaald. Maar een aantal opleiders spreekt dan slechts van “afkopen van de aansprakelijkheid”. Voor een goede opleiding is meer tijd nodig. Trainingen kunnen daarbij gebaseerd worden op het CBR-protocol waarbij het niet gaat om zo snel mogelijk het papiertje te behalen maar om efficiënt en veilig werken.

Goede opleiding

Een goede opleiding gebeurt in een locatie waar de meest voorkomende stellingen voorhanden zijn waarmee geoefend kan worden. Afhankelijk van het niveau van de cursist duurt de betere opleiding, met de nodige theorie en praktijk, twee tot vijf dagen. In de regel is een certificaat vijf jaar geldig. Daarna moet een herhalingscursus worden gevolgd om weer bij de tijd te zijn en er voor te zorgen dat de opgedane kennis niet wegzakt.

Praktijkopdrachten

Speciale praktijkopdrachten tijdens de cursus zijn gericht op:

• Hellingrijden
• Laden en lossen
• Rijklaarcontrole
• Stellingrijden

Theorie

De behandelde theorie dient ter ondersteuning van de praktijkoefeningen. De onderwerpen die bij de theorie behandeld worden zijn:

• Dagelijks onderhoud van de motor en batterij.
• Lastgrafiek en belasten.
• Nieuwe ontwikkelingen en wetten.
• Stabiliteit, belading en bepaling van het zwaartepunt.
• Vakkennis op basis van de werkzaamheden.
• Veiligheid en Arbowet.
• Verkeersvoorschriften.

Deelnemerseisen en werkwijze

Voor sommige cursussen is een minimum leeftijd van 18 jaar en voor anderen 21 jaar verplicht. Volgens het Arbobesluit mogen werknemers die jonger zijn dan 18 jaar wel werken met een vorkheftruck maar alleen onder deskundig toezicht wat inhoudt dat er een toezichthouder in de nabijheid van de werkplek is of direct oproepbaar is. De meeste deelnemers aan de cursussen zijn werkzaam in warenhuizen en magazijnen en in de expeditie. Soms vereist de opleider dat de cursist een geldig rijbewijs categorie B heeft. Nagenoeg alle opleidingen zijn in het Nederlands waardoor beheersing van die taal noodzakelijk is. Tijdens de cursus is de deelnemer verplicht veiligheidsschoenen te dragen. Meestal wordt er in kleine groepjes gewerkt onder leiding van een instructeur die weet hoe het er in de praktijk aan toe gaat.

Tips voor veilig werken

Bij het werken met een heftruck geldt een aantal aandachtspunten.

• Bind de lading (afhankelijk van de soort) vast om verschuiven en kantelen te voorkomen.
• Houd een veilige snelheid aan en rem gelijkmatig af.
• Keer niet op schuine gedeelten om te voorkomen dat de heftruck kantelt.
• Loop niet onder een omhoog geheven lading door.
• Manoeuvreer indien nodig voor de veiligheid stapvoets.
• Rijd achteruit als de lading het zicht vooruit ontneemt.
• Rijd in de bochten niet te snel.
• Voorkom kantelen door de lading niet te hoog te maken.

Lees verder

• Certificaten in veel soorten als bewijsstukken