Hoe schrijf je een goed POP? Het Persoonlijk OntwikkelPlan

Het Persoonlijk OntwikkelPlan, ook werl kort POP genoemd, rukt op. Niet alleen in HBO- of universitaire opleidingen maar ook in arbeidsland. Steeds vaker gebeurt het dat je als werknemer een POP moet maken wat als instrument dient voor een funtionerings- of beoordelingsgesprek. Wat is precies een POP en hoe schrijf je een goed POP?

Persoonlijk OntwikkelPlan

Het Persoonlijk OntwikkelPlan of door sommige mensen ook wel Persoonlijk OntwikkelingsPlan kan afgekort worden als POP. Vanaf nu zal ook gesproken worden over een POP. Wat is het eigenlijk? Het is een op zich lastig te definiëren begrip omdat het verschillende rollen heeft. Een POP komt voor binnen een opleiding, maar kan ook betrekking hebben op een baan.
Allereerst zal worden ingegaan op de eerste betekenis in het kader van een opleiding. Opleidingen, en met name de HBO- en universitaire opleidingen vinden het belangrijk dat de student zelfsturend te werk kan gaan en een plan kan opstellen om een einddoel te bereiken. Het schrijven van een POP geeft richting aan een leerproces en dwingt de student om na te denken over wat hij of zij wil leren. Misschien nog belangrijker is hoe hij of zij dit wil gaan doen. Om doelen te bereiken moeten stappen worden gezet. Er bestaan een aantal vragen die kunnen helpen om deze richting te geven. Welke stappen moeten er gezet worden om het uiteindelijke doel te bereiken? Wat heeft u hiervoor nodig? Wanneer gaat u de stappen uitvoeren? Wanneer is het doel behaald? In feite schrijft u een uitgebreid plan van aanpak.

Dan de betekenis van het POP met betrekking tot een baan. Een POP is in die situatie met name een afspraak tussen werknemer en werkgever ten aanzien van de ontwikkeling van de werknemer; een soort ontwikkelingscontract. De werknemer gaat kijken wat hij of zij wil leren of wil bereiken en de werkgever zorgt indien mogelijk voor tijd en geld om dit te bereiken. Belangrijk is dat u als werknemer nadenkt over uzelf in relatie tot uw werk en wat u in de toekomst nog zou willen bereiken. Wellicht heeft u als werknemer bepaalde ambities die u nastreeft zoals doorgroeien naar een hogere functie. Door middel van een POP kun je inzichtelijk maken wat u wilt bereiken en wat u ervoor nodig heeft van uw werkgever. Voor een werkgever is een POP van waarde omdat een werkgever graag werknemers wil die zich willen blijven ontwikkelen; dit getuigt van motivatie. Om deze reden wordt er in de regel ook in geïnvesteerd door werkgevers.

Onderdelen van een POP

Ondanks dat een POP twee functies kan hebben zoals hierboven uiteengezet, is de lijn hetzelfde. Om duidelijk te maken hoe een POP in elkaar zit, zal hieronder de rode lijn weergegeven worden.

• De verwachting vanuit de organisatie naar de werknemer toe in de huidige situatie en de toekomst
• Het functioneren in het werk
• Ambities
• Korte termijndoelen
• Lange termijndoelen

Duidelijk is dat u moet nadenken over uzelf. Er zijn enkele vragen die u hierbij kunnen helpen:

• Waar ben ik goed in? Oftewel: waar liggen mijn krachten?
• Wat doe ik graag?
• Wat voor type mens ben ik?
• Gebruik ik dit ook in mijn huidige baan?
• Wat is mijn persoonlijke visie?
• Wat zou ik kunnen doen om mijn functie beter te vervullen?
• In welke richting wil ik me verder gaan ontwikkelen?
• Wat zijn mijn ambities? (wat wil ik over vijf of tien jaar bereikt hebben?)
• Wat zou ik daarvoor nog moeten leren?

Doelen stellen

Het stellen van doelen speelt een essentiële rol in het schrijven van een POP. Zo stippelt u een route uit met zaken die u wilt bereiken of waar u aan wilt gaan werken. Om te zorgen dat deze doelen geen loze woorden blijven die mooi op papier staan maar ook daadwerkelijk behaald worden, kunt u voor een bepaalde aanpak kiezen. Dit is bijvoorbeeld de SMART-methode. Deze letters staan voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden. Door elk onderdeel op te nemen in de formulering van uw doel, krijgt u een mooi uitgewerkt en duidelijk doel waarmee u goed uit de voeten kan.

Voor meer informatie over het opstellen van leerdoelen volgens de SMART-methode, zie: Leerdoelen formuleren volgens de SMART-methode

Aanbevolen literatuur

Mocht u belangstelling hebben om u verder te verdiepen in literatuur ten aanzien van het POP, dan zijn de volgende titels aan te raden:

• Leest, Sharon van & Buchel, Yolanda (2004). Maak je eigen POP, werkboek voor persoonlijke ontwikkeling. Den Haag: Academic Service.
• Grit, Guit & van der Sijde (2004). Competentiemanagement. Wolters Noordhoff. Bedoeld voor studenten in het hoger onderwijs. Opdrachten en oefeningen om zelfstandig een POP op te stellen.
• Buschgens, Christine & Verdonk, Eva Lotte (2003). Het POPpingspel, Van intentie naar actie: formuleer je eigen persoonlijk ontwikkelplan. Zaltbommel: Thema.