Het doel van passend onderwijs

Over het passend onderwijs wordt niet altijd goed gesproken. Het brengt veel veranderingen met zich mee. Doordat de gemeenten zorgplicht hebben gekregen sinds 1 januari 2015, ligt de taak van het passend onderwijs bij hen. Toch heeft het passend onderwijs duidelijke doelen, richtlijnen en ambities. Deze duidelijk krijgen is een taak van de overheid en van de gemeenten, maar ook zeker één van scholen, zorginstellingen en andere plekken die met het passend onderwijs te maken (gaan) krijgen.

Passend onderwijs in het kort

Hierin worden een aantal aspecten van het passend onderwijs kort toegelicht.

Wet passend onderwijs

De wet passend onderwijs is van kracht sinds 1 augustus 2014. Hierin staat dat alle kinderen recht hebben op een passende plek in het onderwijs. Dit houdt in dat scholen meer mogelijkheden moeten bieden op het gebied van begeleiding en ondersteuning. De bedoeling is dat zoveel mogelijk kinderen naar het reguliere onderwijs gaan. Als een kind op een bepaalde school niet past, moet deze school zelf een andere plek vinden voor de leerling in kwestie.

Het kind staat centraal

Het is belangrijk dat het kind centraal staat. We kunnen niet meer naar de beperkingen van een kind, maar juist naar de dingen die kinderen wel kunnen. Met deze vaardigheden kunnen kinderen aan de slag. Door ze zoveel mogelijk op het reguliere onderwijs te houden, voelen kinderen zich niet 'anders'. Zo kunnen ze zich optrekken aan andere leerlingen en zich optimaal ontwikkelen.

Scholen hebben zorgplicht

In het passend onderwijs hebben scholen een zorgplicht. Als het voor komt dat een kind niet op de school geplaatst kan worden, dan moet de school zelf op zoek naar een alternatief. Deze zorgplicht zorgt ervoor dat er geen kinderen zijn die thuis zitten doordat ze nergens geplaatst konden worden. Dit scheelt de ouders een hoop kopzorgen.

Docenten ondersteuning geven

Doordat zoveel mogelijk kinderen naar het reguliere onderwijs gaan, ontstaat er een probleem. Een leerkracht is hiervoor niet gespecialiseerd. Daarom krijgen leraren extra ondersteuning en begeleiding. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er professionals komen van buitenaf om te ondersteunen.

Samenwerkingsverbanden

Een belangrijk deel van het passend onderwijs zijn de samenwerkingsverbanden. Deze verbanden krijgen een budget toegedeeld. Hiermee moeten zij alle scholen en zorg bekostigen in een bepaalde regio. De samenwerkingsverbanden bestaan uit het reguliere onderwijs en het speciaal onderwijs. In het speciaal onderwijs zijn cluster 1 en 2 nog geen onderdeel van de samenwerkingsverbanden.

De doelen van passend onderwijs

Het passend onderwijs klinkt leuk, maar welke doelen zitten er eigenlijk achter?

Alle kinderen krijgen één passende onderwijsplek

Door het passend onderwijs krijgen kinderen de plek die zij verdienen. Ze kunnen in het reguliere onderwijs meer bereiken. Als ze op een bepaalde school niet worden aangenomen, moet deze school regelen dat zij ergens anders terecht kunnen. Dit zorgt ervoor dat geen enkele leerling thuis hoeft te zitten.

Betere afstemming tussen het onderwijs en de zorg

Dit doel is enorm belangrijk. Vaak weten het onderwijs en de zorg veel dingen afzonderlijk van elkaar. Door deze kennis te delen, kan een kind het beste geholpen worden. De situatie kan beter in kaart worden gebracht door kennis en informatie te delen.

Zorg binnen het passend onderwijs

Binnen het passend onderwijs is zorg nodig. Is dit er niet, dan is het passend onderwijs niet mogelijk.

Ondersteuningsplan

In het ondersteuningsplan maakt een samenwerkingsverband een globaal plan van hoe ze alle kinderen in de regio van onderwijs gaan voorzien. Dit is een belangrijk beleidsdocument.

Schoolondersteuningsprofiel

Veel scholen kunnen hebben een bepaalde expertise. Zo zijn er bijvoorbeeld scholen die goed om kunnen gaan met kinderen met autisme. Door dit van elke school in kaart te brengen met het schoolondersteuningsprofiel kunnen deze expertisegebieden goed gebruikt worden. Dit zorgt ervoor dat leerlingen eerder een passende plaats binnen het onderwijs kunnen vinden. Dit is handig voor scholen die door de zorgplicht op zoek moeten naar een andere school. Als elke school een eigen expertisegebied heeft, zorgt dit ervoor dat alle kinderen binnen de regio geschikt onderwijs kunnen vinden.

Basisondersteuning

Elke school heeft een bepaalde basisondersteuning aan te bieden. Dit is de begeleiding die een school voor elke leerling beschikbaar heeft. Denk bijvoorbeeld aan hulp voor kinderen met dyslexie of programma's die er op gericht zijn dat gedragsproblemen voorkomen worden. Door deze in kaart te brengen, weten ouders en het samenwerkingsverband wat een school te bieden heeft. Deze ondersteuning staat niet vast.

Extra ondersteuning

Sommige basisscholen bieden nog extra ondersteuning. Ook deze wordt in kaart gebracht. Hierbij kun je denken aan een speciale klas voor leerlingen die moeite hebben met sociaal contact. Alle leerlingen die de extra ondersteuning krijgen, moeten een ontwikkelingsperspectief krijgen. Hierin staat wat de potentie van een kind is. De school maakt dit ontwikkelingsperspectief vaak samen met ouders. Vragen waaraan je zou kunnen denken zijn bijvoorbeeld: Waar komt het kind terecht na deze school? Wat kan het bereiken in de toekomst?

Kritiek op het passend onderwijs

Op het passend onderwijs is veel kritiek. Leraren krijgen een hogere werkdruk en zijn vaak niet geschoold genoeg om de zorgleerlingen aan te kunnen. Klassen worden al steeds groter, als er dan ook nog eens andere zorgkinderen bijkomen, is er nog minder individuele aandacht voor elk kind. De kinderen die 'normaal' meegaan in de klas, krijgen hierdoor dus ook minder aandacht. Soms lijkt het wel alsof het goed gaat met een leerling, maar is er vanbinnen wel iets aan de hand. Wanneer een leerkracht minder tijd per kind heeft, ziet deze dat soort veranderingen op het eerste oog niet. In gesprek gaan met kinderen is daarom belangrijk. Wanneer hier minder tijd voor is, worden de problemen van deze leerlingen ook groter. Daarnaast past het passend onderwijs soms gewoon niet bij bepaalde kinderen. In de theorie klinkt het dus mooi, maar in de praktijk werkt het niet altijd even goed.