Scheiden: Hoe vertel je het als ouders aan je kinderen?

Een scheiding is heel ellendig. Over het algemeen denk je heel lang na, voordat je er ook werkelijk voor kiest om uit elkaar te gaan. Zeker als er kinderen in het spel zijn. Als het toch tot een scheiding komt, moeten jouw kinderen dat natuurlijk weten. En dat is een heel moeilijk gesprek: Want hoe vertel je aan je kinderen, die van allebei de ouders houden, dat mama en papa gaan scheiden? Hoe vertel je zoiets het beste? Hoe richt je de minste schade aan bij jouw kind als je gaat scheiden? Voor kinderen kan een scheiding heel erg ontwrichtend zijn. Een kind is gevoelsmatig heel erg verbonden met zijn ouders en het gezin is voor jouw zoon of dochter een veilige haven, waarin het zich bemind en geliefd voelt. Een scheiding gooit deze veilige constructie in één keer aan diggelen. Vaak denkt een kind dat het de oorzaak is van een scheiding en heeft het het gevoel dat de hele wereld instort. Hoe zorg je ervoor dat jouw zoon of dochter begrijpt wat er aan de hand is? En dat je kind weet dat mama en papa allebei nog steeds zielsveel van hem of haar houden?

Hoe kies je een moment om dit vreselijke nieuws te brengen?

Zorg er allereerst voor dat je 100% zeker bent dat een scheiding onvermijdelijk is en dat het zeker gaat gebeuren. Het zou verkeerd zijn om dit nieuws eerst te brengen om het daarna dan weer te ontkrachten op een later tijdstip. Zorg er ook voor dat jij en je partner het eens zijn over wat je gaat vertellen en hoe je dat gaat doen. Dit is een boodschap, die jullie samen moeten brengen, zodat het kind weet dat er voor wat betreft de liefde naar hem of haar toe niets zal veranderen. Nu niet en in de toekomst ook niet.

Hoewel er heel veel emoties spelen tussen jullie beiden, is het belangrijk dat het kind hier zo weinig mogelijk van merkt. Ga het gesprek met je kind of kinderen niet aan op een moment dat jij of jullie boos, opgewonden of verdrietig zijn. Wanneer je in staat bent om het nieuws rustig te brengen voorkom je angst bij je zoon of dochter op een later moment. Je wilt samen rustig iets vertellen wat heel naar is maar wat het kind moet weten. Kies dan ook liefst voor een rustig moment, waarbij er tijd is om samen te praten en jullie niet gestoord kunnen worden tijdens dit moeilijke gesprek.

Als jullie meerdere kinderen hebben, vertel het nieuws dan tegelijkertijd aan alle kinderen en neem ze niet één voor één apart. Zo loop je niet de kans dat kinderen zich afvragen waarom ze het later hebben gehoord of dat ze het hebben moeten horen van een broertje of zusje. Je kunt er natuurlijk wel voor kiezen om later nog persoonlijk met een kind te praten over wat het voelt en beleeft bij dit slechte nieuws. Deze raadgeving geldt alleen voor het afleveren van de eerste boodschap dat jullie uit elkaar gaan.

Hoe vertel je dat jullie gaan scheiden?

Het is heel belangrijk dat in het gesprek niet naar elkaar wordt gewezen als schuldige. Mama en papa hebben het moeilijk met elkaar en er is niet één van de ouders, die dit op zijn of haar geweten heeft. Schuld en verwijten mogen geen rol spelen tijdens dit gesprek. Kinderen denken toch al snel dat zij de veroorzakers zijn van de scheiding: Als zij zich beter hadden gedragen was dit niet nodig geweest.

Je hoeft niet aan te geven in detail waarom je gaat scheiden. Voor het kind is dit niet relevant. Wat belangrijk is, is dát jullie gaan scheiden en wat daarvan de gevolgen zullen zijn. Wees wel specifiek over wat er zal veranderen voor je zoon of dochter door de scheiding. De kinderen moeten zo goed als mogelijk weten wat ze te wachten staat. Weet dus ook liefst al zo goed mogelijk wie van beiden er zal vertrekken en hoe vaak de vertrekkende ouder de kinderen zal kunnen zien. Neem de tijd voor het gesprek en zorg dat je kinderen alles kunnen vragen wat ze willen; op dat moment maar ook ná het gesprek.

Hoe ga je om met de emoties van je kind of kinderen op basis van dit nieuws?

Het is heel belangrijk dat je je kinderen keer op keer vertelt dat jullie nog steeds evenveel van hen houden als tevoren. En dat geldt voor zowel papa als mama. Dat er op dat gebied helemaal niets zal veranderen: Beide ouders blijven hetzelfde voelen voor de kinderen en blijven zich naar hen toe zoveel mogelijk hetzelfde gedragen.

Waarschijnlijk zullen je kinderen verschillend omgaan met het nieuws en zullen ze hier ook verschillende stadia in doormaken. Alles van "geen reactie" tot verdriet of extreme woede is mogelijk. Het is belangrijk dat jullie daar begrip voor hebben en ook zelf regelmatig kijken hoe je zoon of dochter in de praktijk omgaat met het nieuws. Geef hen kans om te wennen aan de nieuwe situatie en verwacht niet te snel wonderen.

In de praktijk zal het toch echt lang duren voor iedereen weer verder leeft en kan wennen aan de nieuwe omstandigheden. Maar zorg ervoor dat je je kind blijft steunen en het helpt om door deze fase heen te komen. Een goed gevoerd gesprek is een begin maar zeker geen einde van het proces om door te leven; het echte werk begint eigenlijk pas daarna.