Echtscheiding - inzicht in de juridische gevolgen

Jaarlijks stijgen het aantal echtscheidingen. Ondanks de crisis en de economische malaise, blijven mensen scheiden van elkaar. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft becijferd dat in 2010 ruim honderd paren per dag gingen scheiden. Al deze scheidingen moeten een afhandeling krijgen. Tijd om eens in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van een scheiding.

Echtscheiding

Naast de emotionele aspecten van een scheiding, is er een aantal zakelijke aspecten waar je rekening moet houden. Met name juridisch en fiscaal zullen de zaken goed geregeld moeten worden. Hierna zullen de juridische aspecten van het huwelijks vermogensrecht aan de orde komen als je besluit te gaan scheiden. Dit vormt het uitgangspunt hoe jullie tot een afwikkeling kunnen gaan komen van jullie gezamenlijke leven.

Juridisch

Wat de juridische gevolgen zijn van een echtscheiding, hangt af van de wijze waarop je bent gehuwd. Is er sprake van een gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden? Of ben je helemaal niet gehuwd en heb je verder niets geregeld? Kortom, de eerste stap is het inzichtelijk krijgen wat het huwelijks goederenregime betekent voor jouw situatie.

Gemeenschap van goederen

Ben je gehuwd in gemeenschap van goederen? Dan is het totale vermogen van jullie voor 50% eigendom van jou en 50% eigendom van je partner. Alleen als er vermogen is verkregen uit bijvoorbeeld een schenking of erfenis onder uitsluitingsclausule, dan kan een van jullie een stuk eigen vermogen hebben. Maar de basis is dat alles bij elkaar op moet worden geteld en door twee gaat.

Hoe weet je of je bent gehuwd onder gemeenschap van goederen? Als je bent getrouwd zonder dat je van tevoren naar de notaris bent geweest, dan is er sprake van gemeenschap van goederen. Heb je iets geregeld bij de notaris? Dan heb je waarschijnlijk huwelijkse voorwaarden opgesteld. Hierna komen de huwelijkse voorwaarden aan de orde.

Huwelijkse voorwaarden

Hebben jullie huwelijkse voorwaarden opgesteld toen je ging trouwen? Dan hangt de afwikkeling van het vermogen af van de vraag hoe jullie destijds de huwelijkse voorwaarden hebben opgesteld . Aan de ene kant heb je namelijk de versie van huwelijkse voorwaarden waarin iedere gemeenschap van goederen wordt uitgesloten. In dat geval is het principe dat ieder zijn eigen vermogen meeneemt na de scheiding en doorleeft.

Aan de andere kant heb je de huwelijkse voorwaarden waarin wel sprake is van een gemeenschap van goederen, maar slechts voor een bepaald deel van het vermogen.

Periodiek verrekenbeding

In veel huwelijkse voorwaarden staat een zogenaamd periodiek verrekenbeding opgenomen. Dit beding heeft als doel dat partners ieder jaar de niet bestede inkomsten onderling verdelen. Stel dat jullie in jaar 1 € 5.000 over hebben gehouden, dan krijgt ieder van jullie daarvan € 2.500. Dit betekent dus dat je onderling een boekhouding moet bijhouden en aan het eind van het jaar de balans moet opmaken. In de praktijk gebeurt dit zelden.

Het gevolg van het niet nakomen van ee periodiek verrekenbeding is dat de huwelijkse voorwaarden niets meer voorstellen. In dat geval is het risico zeer groot dat de rechter uiteindelijk zal stellen dat de huwelijkse voorwaarden nimmer zijn nageleefd en dat er dus sprake is van een gemeenschap van goederen. In dat geval is een scheiding zeer vervelend voor de partner met het meeste vermogen.

Niets geregeld

Hebben jullie onderling niets geregeld? Dan kan ieder van jullie de deur uitlopen met zijn of haar eigen vermogen. Staat het huis alleen op jouw naam? Dan loop jij bij wijze van spreken de deur uit met het huis. (Let er wel even op dat de lening ook op jouw naam staat, anders krijg je daar last van!)

Is er sprake van kinderen? Dan is dit te kort door de bocht. Voor de kinderen zijn jullie beiden aansprakelijk. Ondanks dat je niets regelt, zullen jullie voor de kinderen wel een regeling moeten treffen. Maar verder zijn jullie ten opzichte van elkaar in juridisch opzicht weinig tot niets verplicht.