Wat is een Repair Café, hoe werkt het en wat heb je eraan?

Repair Cafés schieten anno 2017 als paddenstoelen uit de grond. De aandacht voor duurzaamheid draagt bij aan de toegenomen populariteit van het verschijnsel. Verspilling tegengaan, geeft een voldaan gevoel. Repareren in plaats van weggooien, dat is pas echt goed voor het milieu en dus duurzaam! Leuk meegenomen: het is ook nog eens goed voor de portemonnee. En in een samenleving die steeds individualistischer wordt, zorgen Repair Cafés voor het broodnodige sociale contact tussen buurtbewoners. Maar wat is een Repair Café nu eigenlijk precies, hoe werkt het en wat heb je eraan?

• Hoe zijn Repair Cafés ontstaan?
• Wat is het idee achter een Repair Café?
• Welke artikelen kun jij bij een Repair Café laten repareren?
• Waar moet je rekening mee houden bij bezoek aan een Repair Café?
• Waar kun je terecht voor informatie over Repair Cafés en Repair Café International?
• Waar moet je naartoe voor reparatie?

Hoe zijn Repair Cafés ontstaan?

Repareren is van alle tijden, maar Repair Cafés bestaan nog niet zo lang. Initiatiefneemster is Martine Postma. Zij is inmiddels bekend van meerdere activiteiten op het gebied van duurzaamheid en stond aan de wieg van het Repair Café, zoals wij dat vandaag nog steeds kennen. De aan de Universiteit van Amsterdam afgestudeerde freelance journaliste bedacht het concept in 2009. De eerste bijeenkomst was in een Amsterdams buurthuis. In maart 2010 richtte Postma de Stichting Repair Café op. Dat was de aanzet tot het ontstaan van honderden lokale Repair Cafés in Nederland. De bakermat ligt dus in ons koude kikkerlandje, maar ook in Duitsland en België zijn Repair Cafés populair. Andere landen volgen in rap tempo. Zelfs de van oorsprong Arabische televisiezender Al Jazeera besteedde in 2012 aandacht aan het verschijnsel. Stichting Repair Café was de kinderschoenen ontgroeid en wijzigde van naam. Tegenwoordig gaat de stichting door het leven als Repair Café International.

Wat is het idee achter een Repair Café?

Een Repair Café heeft natuurlijk alles te maken met duurzaamheid, milieubehoud en het tegengaan van verspilling van grondstoffen. In dat opzicht past een Repair Café bij de huidige tijdgeest. Los daarvan is een Repair Café in de kern gebaseerd op drie pijlers:

Samen repareren

Een Repair Café heeft geen winstoogmerk en heeft niet de intentie om bestaande reparateurs werk uit handen te nemen. Het is dan ook niet de bedoeling dat mensen hun kapotte goederen inleveren bij het Repair Café en na reparatie weer ophalen (al dan niet tegen betaling), zoals gebruikelijk is bij een 'normale' reparateur. De nadruk ligt op samen artikelen repareren die anders in de verbrandingsoven of op de storthoop waren beland. Een Repair Café is dan ook geen stortplaats voor afgedankte goederen, maar biedt de mogelijkheid om samen bestaande artikelen nieuw leven in te blazen en zo verspilling van grondstoffen tegen te gaan.

Kennis van reparaties overdragen

Wanneer de kennis ontbreekt om iets te repareren, is weggooien en nieuw kopen vaak het gemakzuchtige alternatief. Het Repair Café moet daar een einde aan maken door praktische kennisoverdracht. De reparateurs maken zich nuttig en de bezoekers leren hoe zij voortaan zelf reparaties kunnen uitvoeren. Het is bovendien goed denkbaar dat zij op een ander terrein juist heel handig zijn en weer iemand anders van dienst kunnen zijn met hun kwaliteiten.

Sociaal contact tussen buurtgenoten

Door een Repair Café komen buurtgenoten met elkaar in contact. Zij gebruiken elkaars kennis, helpen elkaar bij reparaties en praten in een ontspannen sfeer bij onder het genot van een kop koffie. Een Repair Café wil ertoe bijdragen dat mensen niet onnodig aan de kant komen te staan. Indirect gaat een Repair Café met deze doelstelling ook vereenzaming tegen.

Welke artikelen kun jij bij een Repair Café laten repareren?

Niet iedereen kan alles maken. Een techneut is niet noodzakelijkerwijs handig met naald en draad. De noodzakelijke kennis moet dus voorhanden zijn. Uitgangspunt van een Repair Café is wel dat vrijwilligers aanwezig zijn met verschillende achtergronden. Op die manier willen de initiatiefnemers van een Repair Café garanderen dat een uitgebreide kennis van reparatievaardigheden aanwezig is. Ook liggen er gereedschappen en materialen om diverse klussen tot een goed einde te brengen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het repareren van meubels, kleding, serviesgoed, elektrische huis-, tuin en keukenapparatuur, fietsen en speelgoed. Garanties dat het mogelijk is een artikel nieuw leven in te blazen, worden niet gegeven. Sommige apparaten worden bewust zo gemaakt dat repareren erg lastig is. Dat stimuleert nu eenmaal de verkoop.

Waar moet je rekening mee houden bij bezoek aan een Repair Café?

Transport

Een wasmachine vervoer je nu eenmaal niet op de fiets. En als die fiets door een lekke band voor reparatie in aanmerking komt, zul je hem zelf moeten wegbrengen. Dus wat logistieke voorbereiding kan bij een bezoekje aan het Repair Café handig zijn. In principe komen de ‘dokters’ van een Repair Café de ‘patiënt’ niet thuis bezoeken. Wel is het mogelijk om tijdens de bijeenkomsten contacten te leggen. Wellicht is er een handige harry aanwezig die na afloop van het Repair Café of op een ander moment langs wil komen om de 'zieke' wasmachine alsnog te 'opereren'. Vragen staat vrij!

Openingstijden Repair Café

Een Repair Café bestaat bij de gratie van vrijwilligers. En die zijn nu eenmaal niet dagelijks van 9.00 tot 17.00 uur beschikbaar. Het is goed mogelijk dat een Repair Café slechts eens per maand de deuren opent. Wel handig om dat dan even in de agenda te noteren. Ook kan een Repair Café incidenteel een themadag inlassen, waarop bijvoorbeeld alleen fietsreparaties mogelijk zijn. Informeer je dus over wijzigingen in de agenda en houd hier rekening mee.

Benodigde onderdelen voor reparatie

Gereedschap is aanwezig, maar benodigde onderdelen moet je doorgaans zelf meenemen. Heb je geen idee welke onderdelen je nodig hebt? Dan helpen de reparateurs je met het boodschappenlijstje. Kom dus op tijd, dan is reparatie dezelfde dag vaak nog mogelijk. Anders moet je wellicht wachten op de volgende bijeenkomst.

Kosten voor reparaties

Adviezen en hulp zijn altijd gratis. Op die manier wil het Repair Café de bijeenkomsten laagdrempelig houden. Uiteindelijk moet het allemaal wel kostendekkend zijn. Dus een vrijwillige bijdrage is welkom. Wil je een kleine financiële bijdrage leveren? Dan niet de portefeuille vergeten. Bij de meeste Repair Cafés kun je anoniem doneren in een spaarpot of iets dergelijks. Pinnen is doorgaans niet mogelijk.

Waar kun je terecht voor informatie over Repair Cafés en Repair Café International?

De website biedt een schat aan informatie over Repair Cafés. Hier is ook informatie te vinden voor mensen die belangstelling hebben om zelf een Repair Café te beginnen.

Geïnteresseerd in nog meer en uitgebreide informatie over het ontstaan en de verspreiding van Repair Cafés en daarbuiten? Vrijwilligers en bezoekers leggen in het boek ‘Weggooien? Mooi niet!' uit waarom ze naar het Repair Café komen. Schrijver van het boek met de ondertitel ‘Het succes van het Repair Café’ is initiatiefnemer Martine Postma. Lezers kunnen het boek ook gebruiken om inspiratie op te doen voor bepaalde reparatieklussen. Daarvoor is het echter in eerste instantie niet bedoeld.

Waar moet je naartoe voor reparatie?

Op de website staat een overzicht van alle Repair Cafés. Handig: openingstijden, adresgegevens en eventuele Facebookpagina’s zijn ook vermeld. Grotere steden tellen vaak meerdere Repair Cafés. Het kan de moeite waard zijn om openingstijden en locaties van de verschillende Repair Cafés met elkaar te vergelijken. Vervolgens kun je het Repair Café bezoeken dat het beste aansluit bij jouw wensen.

Mogelijk zijn er meer soortgelijke lokale alternatieven onder een andere naam dan Repair Café. Die opereren dan niet onder de vlag van het Repair Café en zijn niet aangesloten bij de stichting. Om verwarring te voorkomen en eenduidig naar buiten te treden, is het voor aansluiting bij de stichting noodzakelijk dat deelnemers zich een Repair Café noemen en het bestaande logo gebruiken.