Wijs door zelfkennis

We willen allemaal wijs worden en hoewel de een dit als een hoger doel stelt dan de ander, wil niemand voor dom versleten worden. Maar wat een rol speelt is wat je er voor wilt doen. Als het dan om zelfkennis gaat, wil dat ook zeggen dat je soms nog wat dieper moet gaan om jezelf echt te leren kennen. Pas in precaire situaties leren we vaak onszelf pas kennen. Toch kan je je voordeel doen als je jezelf goed kent … jezelf met je goede en minder goede kanten. Daarbij komt dan nog het volgende punt en dat is wat je wel en niet wilt doen aan die “kanttekeningen” die je bij jezelf gesteld hebt. De een absorbeert enorm en gaat direct aan de slag en de ander vindt het maar moeilijk om te leren van fouten of wil er niet genoeg moeite voor doen. Wat kan een stuk zelfkennis voor je doen?

Wat is zelfkennis?

Volgens internet is zelfkennis niet meer of minder dan het vermogen jezelf, je (on)mogelijkheden, je denkwijze, je handelen en alles rond je eigen lichaam en geest in het juiste perspectief te zien en daaruit conclusies te trekken.
We noemen het ook wel “intra-persoonlijke intelligentie”.

Daarmee niet gezegd dat zelfkennis ook staat voor verandering, verbetering, zelf lerend vermogen. Nee, zelfkennis is slechts het juiste beeld van de totale persoon die je bent.

Wat te doen met zelfkennis?

Wat je er mee kunt doen, is vaak nog een lastiger vraag. Waar je in uitblinkt, waar je hiaten zitten en waar je hebbelijkheden, weten we enig moment nog wel … of moeten we schromelijk toegeven als iemand ons er op wijst. Maar waar het om gaat is wat je kunt doen met deze zelfkennis en misschien maakt het wel nieuwsgierig om nog meer over jezelf te ontdekken.

Ontdek jezelf

Als je jezelf echt wilt ontdekken, moet je soms dieper gaan in je speurtocht. Soms kan meditatie daarbij helpen, maar dan moet je dat wel kunnen. Een goede concentratie, rust om je heen en heel diep in jezelf gaan, kan je inzicht geven. Als je dat als moeilijk ervaart, stel jezelf dan vragen en ben eerlijk naar jezelf. Vragen zoals:

• Waarom reageer ik op bepaalde situaties zoals ik reageer?
• Wat drijft mij als mens c.q. waar ga ik echt voor?
• Welk type mens vind ik prettig (denk aan de mensen in je directe omgeving waar je goed op reageert en “bekijk” hen van een afstand)?

Dat je het met je eigen zienswijze eens bent, kan niet anders. Maar waar het om gaat is dat als je het van een afstand bekijkt en je eigen situatie, omgeving, beleving even los laat, het nog steeds zo is. Hang als het ware als een helikopter – onafhankelijk - boven de persoon die je bent, hoe je op zaken reageert etc. Als je heel eerlijk bent, en soms kan iemand waar je vertrouwen in hebt je helpen, moet je toegeven als dat subjectief is en bijvoorbeeld ingegeven door ervaringen uit het verleden.

Wat kan je met die zelfkennis?

De titel van dit artikel zegt het al, je kunt er door de juiste toepassing wijzer van worden. Als je dat echt wilt en jezelf wilt blijven ontdekken én verbeteren, dan pak je zaken aan. Dat wil zeggen dat je met je nieuw verworven kennis, gaat kijken hoe je een proces / situatie beter aan kunt vliegen. Probeer je bagage thuis te laten en opnieuw naar het proces te kijken. Hoe kan je dit, zonder je bagage objectief benaderen. Hoe anders is dit als je kijkt naar de situatie zoals deze in de praktijk is. Door de bestaande situatie én de situatie zonder bagage te bekijken, zie je waar je mogelijk “mank” gaat.

Bagage heb je, daar kan je niets aan doen. Maar je kunt wel kijken of je deze bagage thuis kunt laten als je voor een bepaalde situatie staat. Vanuit de derde persoon bekijken, wil vaak helpen.

Verwijder niet van jezelf

Als je met jezelf aan de slag gaat, loop je de kans dat je langzaam een stuk verwijdering van jezelf krijgt (heeft met de intensiteit te maken) in het streven naar wijsheid. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dat wil zeggen dat je als paal boven water moet hebben (en moet voelen) dat je van jezelf houdt. Je probeert alleen de persoon die je bent nog iets beter neer te zeggen, zonder verwijdert te raken van jezelf. Daarbij komt “voelen” om de hoek.

Je zult moeten ervaren dat je niet iets buiten jezelf zegt, als je de situatie anders wilt benaderen. Het moet onderdeel van jezelf worden en je probeert slechts de scherpe kantjes te verzachten of d situatie objectief te bekijken.
Dit kan nieuwe inzichten geven en dus een andere reactie. Dat wil ook zeggen dat je het moet doen, om te ervaren hoe dit voor je werkt. In het begin zal dit onwennig zijn, maar het is een kwestie van blijven doen tot dit een tweede natuur is. Niet jezelf veranderen, maar je bagage thuis laten en meer objectief ergens naar kijken (en handelen), mensen toelaten waar je anders voor wegloopt of je beeld simpelweg verbreden wat je vervolgens op verschillende situaties los kunt laten.

Humor

Om het niet een heel zwaar proces te laten zijn, is humor altijd een goede. Relativeer en bekijk jezelf al hangend boven de materie (letterlijk) of lach om je primaire reactie op een situatie of je botte opmerking omdat iemand je ooit pijn heeft gedaan. Dit maakt dat je de druk er wat vanaf kunt halen en opnieuw serieus naar de situatie kunt kijken.

Inbedden

Inbedden is hét woord, want zolang iets niet in je systeem zit, kan het er ook zomaar weer uit zijn (bij het minste of geringste). Dit geldt voor alles, dus ook de bevindingen die je hebt gedaan door jezelf beter te leren kennen.

Blij met jezelf

Ben blij met jezelf en probeer jezelf met de wijsheid over jezelf beetje-bij-beetje te verbeteren, aan te passen, de scherpe kantjes te verzachten etc. Als je inborst goed is, verfijn je slechts wat zaken. Zaken waar je op de lange termijn ook blij van zult worden. Je groeit als het ware en daar is al die zelfkennis zo zinvol voor. Acceptatie en verfijning door zelfkennis is een mooi proces … je moet er alleen echt voor open staan.