Het labyrint als meditatieve ervaring

Labyrinten bestaan al eeuwenlang en komen in alle delen van de wereld voor. Een labyrint is een patroon van paden die elkaar niet kruisen en eindigen in een middelpunt. Het volgen van een labyrintpatroon in alle rust en stilte is een belevenis waarbij je je afstemt op je eigen innerlijk. Er wordt dan ook wel gezegd dat een labyrint de spiegel van je ziel is. Voor de één biedt het een rustpunt, voor de ander antwoord op een vraag of een ervaring van verbondenheid met de aarde.

De oorsprong van het labyrint

Er zijn aanwijzingen dat het labyrint is ontstaan als een dans, waarbij de deelnemers naar een middelpunt toe dansten. Het was een manier om Moeder Aarde te eren en zich ermee verbonden te voelen. Het oudste labyrintpatroon dat gevonden is, staat op een armband uit Siberië van ongeveer 18.000 v.Chr. Later werden er ook labyrinten op de grond aangebracht. Daarvan zijn er voorbeelden over de hele wereld te vinden, bijvoorbeeld uit Egypte van 4.700 v.Chr. en in Zweden van meer dan 2.000 jaar oud.

Een aantal voorbeelden zijn in kerken en andere religieuze plaatsen te vinden, zoals bijvoorbeeld het beroemde labyrint in de kathedraal van Chartres in Frankrijk. Helaas zijn de meeste van deze labyrinten later door de kerkelijke macht weer vernield, omdat het labyrint in wezen een heidens symbool is dat Moeder Aarde vertegenwoordigd.

De symboliek van het labyrint

Er doen meerdere verhalen de ronde over de symboliek van het labyrint: er zou zich een monster bevinden dat overwonnen moet worden of in het centrum wacht juist een godin, een priesteres of een zonnemaagd. De verhalen verbeelden verschillende aspecten van het labyrint. De tocht naar het middelpunt kan ons confronteren met innerlijke conflicten, maar biedt ons ook de mogelijkheid om onze problemen te doorzien (te “verslaan”) en zo een nieuw inzicht te ontdekken dat ons bevrijdt. De vrouw in het midden, de aardegodin, kunnen we opvatten als het pure en reine in onszelf. Zij kan een verbinding tot stand brengen tussen aarde en hemel, en je zo een ervaring geven van leven in harmonie en eenheid met alles om je heen.

Het lopen van een labyrint

Neem voordat je begint eerst even de tijd om jezelf te acclimatiseren aan de omgeving. Haal een paar keer diep adem en richt je gedachten naar binnen. Het lopen doe je in stilte met aandacht voor iedere stap. Voordat je een pas zet, probeer je steeds in het hier-en-nu aanwezig te zijn, bewust van je gevoel. Als je iets bijzonders voelt, blijf je even staan om het rustig te doorvoelen en te bekijken wat het met je doet.

Je kunt het labyrint ook lopen terwijl je je op een bepaalde vraag concentreert. Neem dan eerst de tijd om je situatie te bekijken en te voelen welke vraag er in jou leeft. Formuleer de vraag zo helder mogelijk en houd hem vervolgens in gedachten bij het lopen van het labyrint. Misschien heb je tegen de tijd dat jet het middelpunt bereikt wel een nieuwe manier gevonden om tegen de kwestie aan te kijken. Op de terugweg naar de uitgang van het labyrint kun je eventuele nieuwe ideeën nog eens overpeinzen en integreren in je denkwijze.

Het lopen van een labyrint kun je zien als een oefening. Het is niet alleen een training in mindfulness, maar het zegt ook wat over je innerlijke houding. Loop je soepel, gebalanceerd en met open blik of heb je moeite om je over te geven aan de “eindeloze” weg?

Een labyrint maken of bezoeken

Veel mensen beschrijven dat zij rust of mooie inzichten gevonden hebben door het lopen van een labyrint. Wil je ook een labyrint ervaren, dan kun je er zelf één maken of een bestaand labyrint bezoeken.

Zelf maken is niet moeilijk en leuk om te doen, bijvoorbeeld door met touw een labyrint op de vloer in je woning te plakken. Of als je liever buiten wilt lopen, door met stenen een patroon uit te zetten. Op internet zijn genoeg labyrintpatronen te vinden, van heel eenvoudig met weinig wendingen tot zeer complex met veel wendingen.

Daarnaast zijn er in Nederland diverse mooie labyrinten aangelegd die je (al dan niet tegen betaling) kunt bezoeken, onder andere het Maria labyrint in Wernhout, het labyrint in natuurgebied de Borkeld en het labyrint van Casella in Hilversum.