Een zeemansgraf

Iedereen komt vroeg of laat in zijn leven in aanraking met het verlies van een dierbare. Vaak is er bij leven al gesproken over de uitvaart wensen van de overledene, en anders is dit aan de nabestaanden. De meest voor de hand liggende opties zijn begraven of cremeren. Maar er zijn alternatieven zoals een zeemansgraf.

Inhoud artikel

• Oorspronkelijke noodzaak van een zeemansgraf.
• Kan je kiezen voor een zeemansgraf als alternatief voor een begrafenis of crematie?
• Kan een zeegraf in Nederland?
• Eisen aan een zeegraf.
• Is er een uitvaartverzorger die zeebegrafenissen kan verzorgen?

Oorspronkelijke noodzaak van een zeemansgraf.

Een zeemansgraf houdt in dat je een overledene overboord gooit in volle zee. In een heel ver verleden gebeurde dit vaak met mensen die tijdens hun verblijf op een schip kwamen te overlijden. De schepen waren vaak lang tijd onderweg. Er waren geen goede mogelijkheden om een overledene aan boord te houden totdat men de vaste wal zou bereiken. Een dood lichaam werd in een doek gedaan, verzwaard met kogels, rotsen of zand, en vervolgens dichtgenaaid. Voor de overledene werd onder leiding van de kapitein van het schip een korte plechtigheid gehouden. Daarna werd de overledene overboord gegooid nadat de kapitein de woorden "1, 2, 3, in Godsnaam" had uitgesproken.

Tegenwoordig is een zeemansgraf niet meer nodig als er iemand komt te overlijden op een schip. Als er iemand komt te overlijden is het soms mogelijk om met behulp van een helikopter het lichaam op te halen. Als dit niet kan is er vaak de mogelijkheid om een lichaam te koelen zodat een overledene aan boord blijven. Op deze wijze wordt een zeegraf voorkomen en kan de overledene op een later tijdstip alsnog aan land een begrafenis of crematie krijgen.

Kan je kiezen voor een zeemansgraf als alternatief voor een begrafenis of crematie?

Dit kan, maar de kans is zeer groot dat je hiervoor naar het buitenland moet gaan. Volgens de Wet op Lijkbezorging is het strafbaar om iemand die in Nederland aan de wal is overleden vanaf een Nederlands schip overboord te zetten.

Als je komt te overlijden op een Nederlands schip is een zeemansgraf wel mogelijk. Bij overlijden op een schip is de wens van de overledene bepalend voor wat er met het lichaam gebeurt.

Kan een zeegraf in Nederland?

Gezien een zeegraf wettelijk in Nederland niet is toegestaan, moet er worden gekeken naar landen waar dit wel is toegestaan. Engeland biedt wel een aantal mogelijkheden. Er zijn twee plaatsen in Engeland aangewezen voor zeebegrafenissen; the Needles Spoil Ground, ten westen van het Isle of Wight en een gebied ten zuiden van de havenstad Newhaven. Schotland heeft ook twee zeebegraafplaatsen. Eentje vind je op vijftien zeemijl vanaf het stadje John O'Groats, in het uiterste noorden van Schotland. De andere locatie is net over de rand van het continentaal plat, zo ongeveer 210 zeemijl ten westen van Oban. Deze zeebegraafplaatsen zijn troggen van 300 meter diep. Hier mag niet gevist worden. Dit wordt gecontroleerd door de milieudienst.

Eisen aan een zeegraf

Een zeegraf in het Britse zeewater is niet zomaar geregeld. Het transport is een hele klus en ook aan de kist zelf worden strenge eisen gesteld:

• De kist moet met minimaal 100 kilo worden verzwaard.
• De kist moet minimaal 12 gaten van 20 mm aan elke zijde hebben.
• De kist moet met twee stalen banden worden afgesloten, dit om te voorkomen dat de kist bij de tewaterlating direct al uit elkaar spat.
• De overledene moet aan twee verschillende ledematen een plastic bandje hebben met naam, datum van de begrafenis en telefoonnummer van de uitvaartondernemer.
• Er moet een in het Engels opgestelde verklaring zijn van een arts, waarin staat dat de overledene vrij is van besmettelijke ziekten.
• Het lichaam mag niet gebalsemd zijn.

Is er een uitvaartverzorger die zeebegrafenissen kan verzorgen?

Horarium Uitvaartservices uit het Noort-Brabantse Oosterhout maakt een zeegraf mogelijk. De kosten voor een zeegraf bedragen hier standaard € 8500,-. Extra's maken het duurder.