Vrouwenbesnijdenis: een genitale verminking

In sommige landen wordt het gezien als teken van een goede echtgenote zijn, rein en mooi zijn en hoort het er gewoon bij. In onze westerse beschaving wordt het gezien als een verminking van de vrouwelijke geslachtsdelen. Vrouwenbesnijdenis is een gevaarlijke ingreep waarbij er naast een traumatische ervaring allerlei andere klachten kunnen ontstaan zoals plas- en menstruatieklachten en pijn tijdens het vrijen. Wat houdt vrouwenbesnijdenis precies in en welke gevolgen heeft dit voor een vrouw?

Een teken van reinheid

In bepaalde delen van Afrika, in het Midden-Oosten en Azië komt vrouwenbesnijdenis nog steeds voor. Een besneden vrouw wordt gezien als een reine en mooie vrouw, een goede dochter en een goede aanstaande echtgenote. Het wordt uitgevoerd om te voorkomen dat vrouwen seksueel losbandig worden. Het wordt vaak al op jonge leeftijd uitgevoerd onder dwang en onder onhygiënische omstandigheden. In ons land wordt het gezien als verminking van de vrouwelijke genitaliën en is vrouwenbesnijdenis strafbaar. Het is een vorm van kindermishandeling.

De gevolgen

Veel vrouwen hebben een traumatische ervaring door deze ingreep met pijnlijke herinneringen. Er is een kans op infecties en klachten bij de menstruatie en plassen. Daarnaast kan het vrijen erg pijnlijk zijn en kan er een angst ontstaan voor seks. De opening van de vagina is soms zo klein dat het menstruatiebloed er nauwelijks door kan. Veel vrouwen die naar de westerse beschaving komen, ontdekken dat het hier wordt gezien als een verminking en dat alle klachten waaraan zij lijden er niet gewoon bij horen.

Wat de besnijdenis inhoudt

Er zijn verschillende vormen van besnijdenis. Zo wordt er in sommige gevallen de clitoris gedeeltelijk of volledig verwijderd. Soms worden daarbij de kleine en grote schaamlippen volledig weggesneden. De vaginale opening wordt vervolgens aan elkaar gehecht, waarbij er soms maar een hele kleine opening overblijft. Het wordt vaak uitgevoerd bij meisjes tussen de zes en twaalf jaar onder onhygiënische omstandigheden, waardoor de kans op infecties erg groot is.

Cultuur

Sommige vrouwen vragen na een bevalling of ze weer dichtgemaakt kunnen worden, maar veel artsen weigeren deze ingreep. Voor de vrouw gaat het om het herwinnen van haar eigenwaarde omdat dat zo hoort in haar cultuur. Het kan voor de besneden vrouw een identiteitsprobleem geven omdat het voor haar belangrijk is een reine vrouw te zijn. Artsen krijgen er tegenwoordig af en toe mee te maken en overleggen met elkaar hoe ze dit het beste kunnen aanpakken. In ons land doen we er alles aan om de meisjes te beschermen.

Reconstructie

Veel verwesterde vrouwen beseffen dat het gaat om een genitale verminking en zij willen dat ze hun vrouwelijkheid weer terug krijgen. Een plastisch chirurg, uroloog of gynaecoloog, maar ook een psycholoog kunnen bijdragen om vrouwen met psychosomatische klachten te helpen. Artsen kijken wat er nog wel aanwezig is en in hoeverre zij dit kunnen herstellen. Vaak is er nog een onderliggend deel van de clitoris dat door middel van een operatie naar boven gehaald kan worden. Met een stukje huid uit de billen kunnen er nieuwe schaamlippen worden gemaakt.

Geen herstellende operatie

Er zijn ook vrouwen die beseffen wat voor een onrecht hen is aangedaan, maar zij besluiten het zo te laten. Zij hebben hun leven weer op de rit en hebben geaccepteerd wat er is gebeurd. Sommige vrouwen besluiten om alleen psychologische hulp te zoeken, zodat ze er beter mee om kunnen gaan. Ook zijn er vrouwen die na de bevalling besluiten hun vagina niet meer dicht te laten hechten tot een kleine opening. Besneden vrouwen die in de westerse maatschappij een dochter krijgen, hebben over het algemeen geen behoefte om hun eigen dochter te laten helpen.