Terrorisme: lijst van aanslagen (2016) en impact op wereld

2016 was wereldwijd een rumoerig en angstig jaar. Er leek geen dag voorbij te gaan zonder dat er aanslagen werden gepleegd. De meeste aanslagen in 2016 werden in het Midden-Oosten gepleegd, terwijl terreurorganisatie IS landen in Europa en de Verenigde Staten ook als doelwit had. In totaal werden er honderden aanslagen gepleegd en vielen er meer dan 28.000 doden. Goed nieuws is dat dit dodental een dalende lijn kent: in 2014 was het dodental meer dan 32.000, in 2015 meer dan 29.000. Vijf terroristische organisaties zijn verantwoordelijk voor 75% van de slachtoffers in 2016: IS, Taliban, Boko Haram, Al Qaida en Al-Shabaab.

Aanslag

Een aanslag is door de Verenigde Naties gedefinieerd als: “Onrechtmatig en intentioneel veroorzaken van dood of lichamelijke verwondingen of ernstige schade aan eigendom uit politieke of religieuze overwegingen met als doel het intimideren van een bevolkingsgroep of het dwingen van een overheid om bepaalde handelingen te stellen of hier juist van af te zien.”

De meest voorkomende aanslagen zijn bomaanslagen. Dit kan een autobom zijn, maar ook een zelfmoordterrorist die een bom bij zich draagt. Een andere manier van een aanslag plegen is het met vuurwapens, steekwapens of chemische stoffen anderen doden of verwonden.

Feiten en cijfers terrorisme

• In 2013 vielen er 18.111 doden als gevolg van terroristische aanslagen. In 2014 steeg dit naar 32.685. Deze stijging werd vooral veroorzaakt door de opkomst van IS.
• Irak, Afghanistan, Nigeria, Pakistan en Syrië werden het vaakst getroffen door terroristische aanslagen in zowel 2014 als 2015 en 2016.
• De Verenigde Naties kent 274 terroristische organisaties in haar database. 105 van hen hebben sinds 2014 geen aanslagen meer gepleegd.
• IS is sinds 2014 veruit de dodelijkste terroristische organisatie. In de periode 2014-2016 zijn zij verantwoordelijk voor meer dan 28.000 doden.
• In 2015 was de wereldwijde financiële impact van terrorisme geschat op 89 biljoen Amerikaanse Dollar. Denk hierbij aan gemiste opbrengsten door wegblijvende toeristen, maar ook de kosten van het bestrijden van terrorisme en het heropbouwen van getroffen locaties.
• IS staat bekend om haar gruwelijke daden, maar ook om het vernielen van kunst. Meer dan 45 eeuwenoude tempels, ruïnes en tombes werden volledig verwoest. Ruim 19.000 beelden, schilderijen en andere kunstwerken werden in 2015 verbrand.

IS

Islamitische Staat is een terreurorganisatie, bestaande uit salafisten en jihadisten. IS heeft grondgebied in Irak, Syrië, Libië en Nigeria. Ze voeren echter ook terroristische aanslagen uit in Azië, Europa en Amerika. IS stelt dat zij een wereldwijd kalifaat hebben opgericht en het gezag te hebben over alle moslims in de wereld.

De strijd tegen de IS wordt door meer dan zestig landen uitgevoerd. Toch lukt het niet om de organisatie definitief uit te schakelen. Dit komt onder andere door het grote gebied waarin zij actief is, maar ook door de vele individuen. IS roept mensen namelijk op om ook individuele terroristische acties uit te voeren. Daarnaast hebben grote terroristische terreurgroepen als Boko Haram, Jemaah Islamiyah en Ansar al-Sharia steun betuigd aan IS.

IS staat bekend om haar gruwelijke daden die zij filmt en op internet plaatst. Meerdere onthoofdingen, verbrandingen en verdrinkingsrituelen zijn op internet te vinden.

Taliban

Taliban is net zoals IS een islamitische terreurorganisatie. Taliban is actief in Afghanistan en Pakistan. In Afghanistan heeft Taliban een lange tijd Kabul in handen gehad, maar heeft deze stad uiteindelijk in 2001 moeten opgeven. In 2016 was Kabul dagelijks het slachtoffer van schietpartijen en bombardementen. Terreurorganisaties als Al-Shabaab en Boko Haram betuigen steun aan Taliban. Er bestonden banden tussen Al Qaida en Taliban, maar na de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten hebben de organisaties oorlog aan elkaar verklaard.

Al-Shabaab

Deze terreurbeweging is opgericht in 2004 en is actief in Somalië. Via piraterij weet de organisatie zichzelf financieel overeind te houden. De organisatie heeft als doel om net als Taliban en IS grondgebied te winnen en bevolkingsgroepen te overtuigen van hun ideologie. Al-Shabaab heeft banden met IS en Al Qaida. Al-Shabaab maakte in het begin gebruik van zelfmoordaanslagen, terwijl ze in 2008 overgingen naar een meer tactische strategie om mensen te winnen. Ze gingen dorpen langs om eten, drinken en geld uit te delen. Uiteindelijk bereikte de terreurgroep in 2012 hetzelfde niveau van aantal leden als Taliban.

Boko Haram

Boko Haram is een in Nigeria actieve terreurorganisatie die streeft naar toepassing van de Islamitische Wet en geen één andere. De groep is in 2002 opgericht, maar werd pas internationaal berucht toen zij in 2014 tientallen schoolmeisjes ontvoerde. Boko Haram kent net zoals IS geen grenzen aan geweld: onthoofdingen, verdrinkingsrituelen, verkrachtingen, martelingen en het doden van kleine kinderen behoren allemaal tot methodes van Boko Haram. De terreurbeweging heeft nauwe banden met IS. Een groot deel van Nigeria valt onder grondgebied van Boko Haram.

Al Qaida

Al Qaida is een islamitische terreurorganisatie, maar wordt ook gezien als netwerk. Ze voert namelijk niet alleen aanslagen uit, maar coördineert ook aanslagen van andere terreurorganisaties als Boko Haram. De grootste aanslagen die Al Qaida heeft uitgevoerd zijn die van 11 september 2001 in de Verenigde Staten. Ook de aanslagen in Madrid (2004) en Londen (2005) zijn uitgevoerd oor Al Qaida. Sinds 2013 voert de terreurgroep opvallend minder aanslagen uit dan voorheen, maar coördineert zij juist meer.

Aanslagen 2016

In onderstaande lijst zijn alle aanslagen in 2016 te vinden, gepleegd door IS, Taliban, Al-Shabaab, Boko Haram of Al Qaida. Zij zijn samen verantwoordelijk voor meer dan 21.000 doden in 2016. Daarnaast staat een aanslag alleen in deze lijst als het overeenkomt met de definitie van de Verenigde Naties. Een aanslag in München in 2016 door een achttienjarige Iraanse Duitser met negen doden als gevolg is nooit opgeëist door een terroristische organisatie. Daarnaast had de dader ook geen banden met een terroristische organisatie. Daarom staat deze, net zoals vele andere aanslagen door een individu, niet in de lijst.

De aanslagen zijn chronologisch weergegeven. Achter elke datum staat ten minste één cijfer. Deze is terug te vinden in de kaart onder aan deze lijst en geeft de locatie(s) aan. Indien het uit informatiebronnen niet duidelijk is waar de aanslag zich precies heeft plaatsgevonden, dan is het centrum van de betreffende plaats aangehouden als locatie of een grove schatting. Soms wordt er maar één aanslag beschreven, terwijl er gerefereerd wordt naar meerdere cijfers. Dit komt doordat één aanslag meerdere locaties kan hebben. Denk hierbij aan bommen die op verschillende locaties afgaan maar tot dezelfde aanslag behoren. De locaties hebben verschillende kleuren:

• Rood – aanslagen van IS
• Paars – aanslagen van Boko Haram
• Geel – aanslagen van Al-Shabaab
• Oranje – aanslagen van Taliban
• Blauw – aanslagen van Al Qaida

1 januari (1 – 4)

De eerste dag van 2016 begint met vier aanslagen door drie verschillende organisaties: In Tel Aviv (Israël) vallen twee doden nadat IS in het centrum het vuur opent. IS voert ook een massamoord uit in Tripoli (Libië). Daar worden meer dan driehonderd mensen vermoord. In Kabul (Afghanistan) vallen ook twee doden door een schietpartij. Taliban eist deze aanslag op. In Mogadishu (Somalië) vallen drie doden na een aanslag door Al-Shabaab.

3 januari (5)

Nog geen twee dagen later blaast een terrorist van IS zichzelf op in het centrum van Tikrit (Irak). Er vallen in totaal twintig doden.

4 januari (6)

Taliban pleegt een bomaanslag in Kabul. Tien mensen overleven het niet.

7 januari (7-9)

IS richt veel van zijn aanslagen op politieagenten. Zo ook die van 7 januari. In Zlitan (Libië) is een groot trainingscentrum voor agenten, waar na een explosie van een autobom meerdere schoten worden gelost op trainende agenten. Vijftig mensen, waarvan 44 politieagenten, komen om. Nog eens honderd mensen raken gewond. IS pleegt deze dag echter nog meer aanslagen. Zo wordt in Cairo in Egypte een agent doodgeschoten. In de Amerikaanse stad Philadelphia wordt geprobeerd meerdere agenten te doden. Uiteindelijk raakt slechts één agent lichtgewond.

8 januari (10)

Een dag later dan de aanslag in Cairo is Egypte weer aan de beurt, dit keer in Hurghada. Drie onschuldige toeristen worden doodgestoken, midden op straat. Ook deze aanslag eist de IS op.

11 januari (11-15)

In Bagdad, de hoofdstad van Irak, komt een autobom tot explosie bij de ingang van het Al-Jawhara winkelcentrum. Er vallen achttien doden. In Muqdadiyah (ten noorden van Bagdad) komen nog eens twintig mensen om het leven door twee bomaanslagen. Nog eens twee bommen gaan later op de dag af in hetzelfde dorp bij een moskee en theewinkel. Honderd mensen overleven de aanslag niet. Alle aanslagen worden opgeëist door IS.

12 januari (16)

Er vallen elf doden in Istanboel (Turkije) na een bomaanslag van IS. Treurig genoeg zijn alle slachtoffers toeristen, waaronder ook twee kleine kinderen.

13 januari (17-18)

Een dag later pleegt Boko Haram een aanslag in Kolofata (Kameroen). Een schietpartij in een moskee heeft tien doden als gevolg. Taliban pleegt een aanslag in Afghanistan. Twee mensen komen om als gevolg van een schietpartij in het centrum van Jalalabad.

14 januari (19)

In Jakarta pleegt IS een aanslag met zeven doden als gevolg.

15 januari (20-21)

Door de aanwezigheid van IS en zijn vele aanslagen, lijkt de wereld even vergeten dat Al Qaida nog steeds actief is. Zij plegen een aanslag in Ouagadougou in Burkina Faso. Er komen 27 mensen om het leven. De aanslag is maar kort in het nieuws, omdat Al-Shabaab ruim 180 Keniaanse soldaten doodt. Zij laten eerst een bom afgaan nabij een legerbasis in El-Ade (grens Somalië – Kenia). Zodra de bom is afgegaan, rijden meerdere jeeps met terroristen het terrein op en openen het vuur. De Keniaanse soldaten hebben geen kans.

16 januari (22)

Op deze dag pleegt IS een gruwelijke daad: meer dan driehonderd mensen, voornamelijk vrouwen en kinderen, worden gedood. Zij weigeren trouw te zijn aan IS. Het dodental is nooit officieel vastgelegd, omdat veel lichamen nooit zijn gevonden. Van 306 mensen worden de lichamen wel gevonden. De massamoord vindt plaats in Deir ez-Zor in Syrië.

17 januari (23)

De zevende dag op rij dat er een aanslag wordt gepleegd, dit keer weer in Jalalabad. Taliban weet zeker dertien mensen te doden door een bomaanslag.

18 januari (24)

Boko Haram doodt vijf mensen door zelfmoordaanslagen op twee verschillende plekken in Nquetchewe in het noorden van Kameroen.

20 januari (25)

In het noordwesten van Pakistan pleegt Taliban in Charsadda een aanslag met twintig doden als gevolg. De aanslag is nabij een universiteit, waardoor veelal jonge studenten worden gedood.

21 januari (26-27)

IS pleegt wederom een aanslag gericht op politieagenten. Bij een bomaanslag nabij een politiebureau in Cairo vallen negen doden waarvan zes politieagenten. Twee zelfmoordterroristen van Al-Shabaab weten op dezelfde dag twintig mensen te doden. Deze aanslag vindt plaats voor een hotel in Mogadishu, Somalië.

27 januari (28-32)

Een Nederlandse aanhanger van de terroristische organisatie IS pleegt in Aden (Jemen) een aanslag met zeven doden als gevolg. Dezelfde dag vindt er een aanslag van Boko Haram plaats. Dalori (Nigeria) en omliggende dorpen worden overspoeld met aanhangers van Boko Haram. Het duurt maar liefst twee dagen tot alle nog niet gevluchte inwoners worden gedood. Er komen 65 mensen om het leven. Nog eens 85 mensen worden gevangen gehouden in Dalori.

31 januari (33-35)
Op deze dag worden er drie aanslagen gepleegd. In Damascus in Syrië pleegt IS een aanslag met 45 doden als gevolg (afbeelding 1). Boko Haram doodt de 85 gevangen in Dalori. Ook plegen zij ten zuiden van het Tsjaadmeer een aanslag met drie doden als gevolg.

1 februari (36)

Een zelfmoordterrorist van Taliban pleegt een bomaanslag in het centrum van Kabul. Twintig burgers, waarvan zeven kinderen, overleven de aanslag niet.

6 februari (37)

Taliban doodt tien mensen bij een bomaanslag. Deze vindt plaats in het centrum van Kabul.

8 februari (38)

In Balch, een provincie in Afghanistan, rijdt een bus van het leger richting het noorden van Pakistan. Een aanslag van Taliban op deze bus zorgt voor drie doden.

14 februari (39-41)

Boko Harem pleegt een aanslag met dertig doden als gevolg. De aanslag vindt plaats bij de dorpjes Yakashari en Kachifa in de buurt van Damboa (Nigeria). Al schietend komen terroristen de dorpen binnenlopen. In Dikwa blazen twee meisjes in opdracht van Boko Harem van zeventien en twintig jaar zichzelf op bij een vluchtelingenkamp. Er komen 58 mensen om het leven.

15 februari (42)

Aan boord van Daalo Airlines zit een terrorist met een gordelbom aan boord. De bom gaat echter niet goed af, waardoor de schade veel minder is dan gepland. Hierdoor komt alleen de dader om het leven. Het vliegtuig kan veilig aan grond komen bij het vliegveld van Mogadishu.

19 februari (43)

Twee zelfmoordterroristen van Boko Haram doden 24 burgers op een markt in het noorden van Kameroen.

21 februari (44-46)

Homs, een stad in Syrië, wordt getroffen door drie aanslagen met bomauto’s door IS. Er komen 57 mensen om het leven.

25 februari (47)

IS pleegt een bomaanslag in een moskee in Bagdad. Negen mensen komen om.

26 februari (48)

Somalië wordt getroffen door een schietpartij in het centrum van Mogadishu. Twintig mensen worden gedood. Al-Shabaab eist de aanslag op.

27 februari (49)

Kabul wordt wederom getroffen door een aanslag. Een grote ontploffing bij het gebouw van het ministerie van Defensie heeft negen doden als gevolg. Taliban eist de aanslag op.

28 februari (50-51)
Het lijkt een nieuwe manier van aanslagen plegen te zijn geworden van IS: meerdere terroristen die op verschillende plekken in dezelfde stad tegelijkertijd aanslagen plegen. Zo ook op 28 februari. In Bagdad vinden zeventig mensen de dood nadat twee zelfmoordterroristen van twee kanten op motoren een marktplein oprijden (afbeelding 2). Zij gooien granaten en blazen uiteindelijk zichzelf op.

7 maart (52)

IS pleegt een aanval in Ben Guerdan (Tunesië). Met meer dan dertig terroristen proberen zij zoveel mogelijk burgers te doden. Zij komen echter voordat de daadwerkelijke aanslag gaat plaatsvinden een groep militairen tegen. Zij weten de terroristen te doden maar kunnen niet voorkomen dat ook onschuldige burgers worden gedood. In totaal komen er 53 mensen om, waarvan 35 terroristen, elf militairen en zeven burgers.

13 maart (53)

In Grand-Bassam in Ivoorkust pleegt Al Qaida een aanslag met achttien doden als gevolg. Onder de doden is een kind van vijf jaar.

16 maart (54)

Zelfmoordterroristen van Boko Haram lopen een marktplein op in Maiduguri (Nigeria). Zij blazen zichzelf op. Achttien mensen komen om.

19 maart (55)

IS pleegt een bomaanslag in Istanboel met vijf doden als gevolg.

22 maart (56-57)

Meerdere aanslagen in en rondom de Belgische hoofdstad Brussel hebben 32 doden als gevolg. De aanslagen vinden plaats op het vliegveld van Brussel (Zaventem) en in de metro. De aanslag wordt opgeëist door IS.

25 maart (58-60)

Op deze dag worden drie aanslagen gepleegd. In Irak worden bij een stadion in Iskandariya 41 mensen gedood. IS eist deze aanslag op, evenals die van in Saoedi-Arabië en Jemen. Daar worden in legerkampen 26 mensen gedood, voornamelijk militairen.

27 maart (61)

Taliban laat een bom in Lahore (Pakistan) tot ontploffing komen. De bom was neergelegd in een park. In totaal worden 72 mensen gedood, waaronder veel kinderen van een nabij gelegen school.

19 april (62)

Een veiligheidsdienst van de overheid rijdt in Kabul. Zij hebben als taak V.I. P’s van de overheid te beveiligen. Taliban pleegt echter met veel geweld een aanslag en doden hierbij 64 mensen. Onder de doden is het complete veiligheidsteam.

13 mei (63)

Een korte periode van geen aanslagen wordt verbroken op 13 mei door IS. In Balad (Pakistan) wordt een café overvallen door strijders van IS. Zij schieten 28 mensen dood.

23 mei (64-72)

Een reeks van negen bomaanslagen in Jableh en Tartus in Syrië leidt tot 184 doden. IS zit achter deze aanval.

8 juni (73)

Istanboel wordt weer getroffen door een bomaanslag. Er komen drie mensen om. IS eist de aanslag op.

9 juni (74)

Al-Shabaab doodt 43 militairen in Halgan (Somalië). De dood van de militairen wordt gefilmd en op internet gezet.

12 juni (75)

Voor de tweede keer in 2016 wordt Amerika getroffen door een aanslag van IS. Alhoewel de dader zichzelf trouw verklaarde aan IS, heeft IS zelf nooit de aanslag opgeëist. De aanslag vindt plaats in een nachtclub in Orlando. Vijftig mensen worden neergeschoten.

28 juni (76)

De luchthaven van Istanboel wordt opgeschikt door een bomaanslag waarbij 41 mensen om het leven worden gebracht. IS eist de aanslag op.

3 juli (77-78)
IS voert wederom een dubbele aanslag uit en weer in Bagdad (afbeelding 3). Twee terroristen beginnen in het rond te schieten en blazen zichzelf daarna op. In totaal komen 292 mensen om het leven, veelal burgers.

7 juli (79)

Twintig leden van Al Qaida overvallen een trainingskamp van soldaten in Aden. Er vallen in totaal tien doden na twee bomaanslagen. Vervolgens worden nog eens vijftien soldaten doodgeschoten.

14 juli (80)

14 juli is in Frankrijk een nationale feestdag. Op veel plekken in Frankrijk zijn in de avond evenementen en vuurwerkshows. Zo ook in Nice. Op een promenade (Promenade des Anglais) in Nice rijdt een vrachtwagen in op een menigte mensen. Er komen 84 mensen om het leven.

6 augustus (81)

Een man, trouw aan IS, doet een poging om politieagenten te doden in Charleroi (België). Zijn poging leidt uiteindelijk tot zijn eigen dood en verwondingen bij twee politieagenten.

8 augustus (82)

Een laffe daad van de IS leidt tot zeventig doden in Pakistan. Daar blaast een zelfmoordterrorist zichzelf op in een ziekenhuis in Quetta.

21 augustus (83)

Boko Haram voert een gruwelijke daad uit in Kuburvwa in de buurt van Chibok (Nigeria). Elf politieagenten worden in het bijzijn van familieleden langzaam gedood. De vrouwen van deze politieagenten worden verkracht.

2 september (84)

In Mardan (Pakistan) loopt een strijder van Taliban een rechtszaal binnen. Daar brengt hij een bom tot ontploffing. Twaalf mensen overleven de aanslag niet.

10 september (85-86)

IS voert een dubbele aanslag uit in Bagdad. Veertig mensen komen om.

17 september (87-89)

New York wordt getroffen door een bomaanslag. Er vallen geen doden, wel 29 gewonden. Diezelfde dag wordt ook New Jersey getroffen door een bomaanslag. Wonder boven wonder vallen daar geen doden of gewonden. Later op de dag worden nog andere bommen gevonden. Deze konden op tijd worden ontmanteld. De aanslag is uitgevoerd door Al-Qaida.

28 september (90)

Boko Harem rijdt al schietend door dorpen heen rondom Bama (Nigeria). Er worden veertig mensen doodgeschoten, waarvan 22 militairen.

6 oktober (91)

Al-Shabaab schiet zes militairen dood in Mandera. Mandera is een belangrijke tussenstop voor handelsverkeer tussen Somalië, Kenia en Ethiopië en wordt daarom bewaakt door militairen.

19 oktober (92)

Al-Shabaab schieten tien mensen dood in Afgoye (Somalië). Onder de doden zijn vooral militairen en politieagenten te betreuren.

25 oktober (93)

Aanhangers van Al-Shabaab schieten twaalf burgers dood in Mandera.

17 november (94-95)

Twee massagraven worden gevonden waarin bij elkaar meer dan vijfhonderd lichamen zijn gevonden. Meer dan 250 van hen waren politieagent. Bijna alle lichamen hadden één kogelgat in het hoofd. De graven zijn gevonden ten zuiden van Mosul in Irak. Mosul is in handen van IS.

9 december (96)

Zelfmoordterroristen van Boko Haram doden dertig burgers in Madagali (Nigeria) op een markt.

11 december (97)

Al-Shabaab pleegt een aanslag in Mogadishu. Een vrachtwagen met een bom gaat af in het centrum. Zestien burgers komen om het leven.

19 december (98-99)

In Ankara (Turkije) wordt Andrei Karlov, een Russische diplomaat, doodgeschoten. Diezelfde dag wordt een kerstmarkt in Berlijn getroffen door een aanslag. Een vrachtwagen rijdt in op de kerstmarkt, er vallen twaalf doden. IS eist de aanslagen op.