Dictator Benito Mussolini
Mussolini kan wel worden gezien als de grondlegger van het fascisme. Hij kwam in de jaren twintig aan de macht in Italië en leidde zijn land op desastreuze wijze de Tweede Wereldoorlog in. De Italiaanse bevolking werd onder zijn leiding onderdrukt en verarmde, de Tweede Wereldoorlog bracht het land de genadeslag toe.
Mussolini als Socialist
Mussolini werd geboren op 29 juli 1883 in Dova di Predappio in het noorden in Italië. Hij kwam uit een arm gezin en zijn vader was socialist. Ook Mussolini zelf was als jongeman socialist. Hij deed het slecht op school en werd uiteindelijk van school gestuurd, omdat hij een klasgenoot gestoken had met een zakmes. In 1901 haalde hij een diploma en stond korte tijd zelf voor de klas. In 1900 werd hij lid van de Socialistische Partij en werd al snel bewonderd als een vlot politicus. In 1902 ging hij naar Zwitserland om de dienstplicht te ontlopen, maar hij keerde terug in 1904 en ging toch in dienst. Hij bleef actief in de Partij en werd zelfs redacteur van de partijkrant Avanti. Zijn artikelen wekten geestdrift op, Mussolini riep op tot revolutie, iets wat zijn lezers zeer aansprak. In 1914 echter liep Mussolini over naar de 'vijand', de Italiaanse middenklasse. Vanaf dit moment was hij voor links Italië een verrader. Deze beslissing hing samen met de Eerste Wereldoorlog, hij voelde aan dat daarmee een einde kwam aan het Europa zoals men dat gekend had.
De Geboorte van het Fascisme
Benito Mussolini /
Bron: Hulton Archive, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Hij stichtte een nieuwe krant
Popolo d'Italia en steunde dat met zijn eigen nieuwe partij, de Autonome Fascisten. In 1917 raakte hij gewond tijdens militaire training, maar hij keerde al snel terug in de politieke arena. Hij stichtte een nieuwe politieke organisatie, de Revolutionaire Fascisten. Na de Eerste Wereldoorlog raakte zijn politieke carriere in het slop, maar hij stichtte een derde partij, de Constituente Fascisten. In 1919 deed Mussolini mee aan de parlementsverkiezingen, maar hij werd niet gekozen. Opnieuw stichtte hij een nieuwe partij, de Vechtende Fascisten en deze partij deed het goed bij jongeren. In 1921 kwam Mussolini met 35 mede-fascisten in het parlement. Een nieuwe partij werd geboren: de Nationale Fascistische Partij, met ruim 250.000 leden en met Mussolini als leider. In oktober 1922 greep Mussolini de macht met medewerking van koning Victor Emmanuel lll, die bang was voor een communistische machtsgreep. Mussolini had nu de steun van diverse belangrijke groepen in de Italiaanse samenleving, zoals de kerk, de grote industrie en de landbouw. Hij begon met het herinvoeren van 'law & order' en pakte de arbeiders keihard aan. Zijn jongensdroom van het socialisme was
totaal omgeslagen. In 1929 was Italië feitelijk een één-partij staat geworden.
Il Duce
Vanaf het moment dat hij aan de macht was, begon Mussolini met het verzekeren van zijn macht. In 1925 had hij zich de naam '
Il Duce' aangemeten, wat de leider betekent. Mussolini zorgde ervoor dat bij verkiezingen de uitslag vast stond. De moord op de socialistische Giacomo Matteotti door fascisten bracht de positie van Mussolini in gevaar, maar hij wist aan de macht te blijven. Hij schortte alle burgerrechten op en maakte de oppositie monddood. Hij maakte gebruik van zijn journalistieke ervaring en was een meester in propaganda. Mussolini verbeterde de relaties met het Vaticaan en paus Pius Xl noemde Mussolini 'door God gezonden'. Zelf was Mussolini niet gelovig, maar in het katholieke Italië liep hij daar niet mee te koop. In de jaren dertig was zijn positie stabiel, degenen die hem aan de macht hadden geholpen profiteerden van zijn macht. Maar de positie van de arbeiders in Italië was sterk verslechterd.
Oorlogen
In de jaren dertig begon ook voor Italië de crisisjaren en aanvankelijk reageerde Mussolini daarop met het invoeren van publieke werken, maar zag al snel in dat dat weinig effect had. Dat was één van de redenen om aan de oorlog in Ethiopië te beginnen. Met deze oorlog kon hij de aandacht afleiden van de problemen in Italië. Italië had al koloniën in Somalië en
Eritrea, maar had in Ethiopië nog geen voet aan de grond gekregen. De Italiaanse troepen walsten over de Ethiopiërs heen. In 1936 stichtte Mussolini het Italiaanse Keizerrijk. In 1936 steunde Mussolini
Franco tijdens de Spaanse Burgeroorlog, maar dit leverde Italië weinig op. Vervolgens richtte Mussolini zijn pijlen op Adolf Hitler. Hitler was aanvankelijk geïnspireerd door Mussolini en de twee landen tekenden een niet-militaire alliantie. In 1938 begon in Italië de vervolging van de Joden in navolging van nazi-Duitsland. In 1939 viel Italië Albanië binnen en Duitsland en Italië gingen een defensieve alliantie aan: het pact van staal.
Tweede Wereldoorlog
Mussolini was bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog een vrij onbelangrijke politieke figuur, internationaal gezien, maar het feit dat hij Hitler volgde en Italië de Tweede Wereldoorlog in loodste was fataal. Italië was totaal niet klaar voor een oorlog en zijn volk stond er niet achter. In oktober 1940 viel Italië Griekenland binnen, maar de inval verliep niet naar verwachting. Het was dankzij de hulp van Hitler-Duitsland dat In Noord-Afrika werden de Italiaanse troepen vrij snel onschadelijk gemaakt door de Gealliëerden. Italië had troepen in Libië, maar op 22 januari 1941 hadden de Britten Tobruk in Libië al ingenomen. In 1943, op 10 juli vielen de Gealliëerden Sicilië binnen en kregen dat al snel in handen. Het verlies van Sicilië leverde Mussolini grote problemen op, iedereen was er van overtuigd dat vanuit Sicilië de invasie van Italië werd gepland. Er werd een vergadering gehouden door de fascistische leiders en er werd afgesproken dat Italië een eigen vredes-accoord met de Gealliëerden moest sluiten. Op 25 juli 1943 gaf koning Victor Emmanuel lll aan Mussolini de boodschap dat hij zijn ambt neer moest leggen. Pietro Badoglio werd zijn opvolger en hij plaatste Mussolini onder arrest. Hitler besloot echter dat Mussolini een waardevolle bondgenoot was en hielp hem ontsnappen. Hij installeerde Mussolini als zijn marionet in 1943 in het noorden van Italië, wat de Salo Republiek werd genoemd en de facto in handen was van de Duitsers.. Daarmee bezorgde Mussolini zijn land enkel grotere problemen. Toen de gealliëerde troepen naderden probeerde Mussolini met zijn minnares te ontsnappen naar Zwitserland, maar hij werd door partizanen opgepakt op 27 april 1945 in Dongo, Como. Een dag later werd hij gedood en werd zijn lichaam publiek tentoongesteld in Milaan.