Agendasettingtheorie

De agendasettingtheorie houdt in dat de macht van de media ligt in de selectie van onderwerpen waarover ze berichten. De aandacht die de journalistiek aan bepaalde onderwerpen geeft, bepaalt onze perceptie van wat de belangrijkste onderwerpen zijn. De begrippen "priming" en "framing" worden in verband gebracht met de agendasettingtheorie.

Agendasettingtheorie

De media bepalen de agenda van het publiek: ze bepalen waarover mensen denken. Dat is de kern van de agendasettingtheorie. Er worden drie soorten agenda’s gehanteerd, namelijk:

• De intrapersoonlijke agenda: welke onderwerpen het publiek belangrijk vindt
• De interpersoonlijke agenda: over welke onderwerpen het publiek met anderen spreekt
• Perceived-community-agenda: welke onderwerpen belangrijk zijn binnen de sociale omgeving

Overeenkomst tussen media-agenda en publieksagenda

De overeenkomsten tussen de media-agenda en de publieksagenda worden gemeten door modellen:

• Het awarenessmodel: de vraag of onderwerpen van de media-agenda voorkomen op de publieksagenda
• Het saliencemodel: of onderwerpen op beide agenda’s voorkomen en onderscheid tussen belangrijke en onbelangrijke onderwerpen
• Het prioriteitsmodel: rangorde in de onderwerpen van de agenda’s

Agendasetting en de werkelijkheid

Naast media- en publieksagenda wordt er soms een derde variabele bij het onderzoek naar agenda-setting betrokken: de”echte werkelijkheid”.

Agendasetting en politieke actoren

Sommige onderzoekers hebben de media- en publieksagenda in verband gebracht met de politieke agenda. Er wordt nagegaan of onderwerpen die op de publieksagenda staan ook terechtkomen op de agenda voor (overheids)beleid en welke rol de media speelt. Agendabuilding is het proces waarbij eisen en wensen van groepen in de samenleving de aandacht krijgen van politieke actoren, die de agenda van de media en het publiek proberen te beïnvloeden.

Rol interpersoonlijke communicatie bij agendasetting

Interpersoonlijke communicatie speelt een belangrijke rol volgens de agendasettingtheorie. Interpersoonlijke communicatie kan een alternatieve informatiebron naast de media zijn, maar ook als interveniërende variabele fungeren die het agendasettingsproces beïnvloedt. Interpersoonlijke communicatie kan ook worden opgevat als het resultaat van agendasetting

Priming, framing en agendasetting

De begrippen “priming” en “framing” worden vaak in verband gebracht met de agendasettingtheorie. Er bestaat echter veel discussie over de relatie tussen deze drie modellen van media-effecten. Bij agendasetting gaat het om beïnvloeding van de agenda: wat vindt het publiek belangrijk? Priming veronderstelt dat de invloed van de media verder gaat dan het "op de agenda zetten" van een onderwerp: media bepalen de beoordelingsmaatstaven van het publiek. Berichtgeving activeert kenniseenheden in het geheugen, waardoor deze toegankelijke worden. Framing heeft betrekking op de productie, inhoud en effecten van mediaboodschappen. De begrippen "priming" en "framing" worden hieronder nogmaals kort toegelicht.

Priming

Met mediapriming wordt bedoeld dat media de beoordelingsmaatstaven van het publiek bepalen. Veel nadruk op bepaalde issues (en minder op andere) maakt dat over die issues het meest wordt nagedacht: kenniseenheden worden toegankelijker en ingezet als beoordelingskader.

Framing

Framing is de wijze waarop journalisten hun onderwerpen selecteren, prominentie geven, inkaderen, vormgeven en voorzien van attributen. Het frame dat journalisten in het nieuws presenteren, is hun perceptie van het onderwerp. Door frames kan de presentatie van complexe onderwerpen vereenvoudigd worden. Interne en externe factoren hebben invloed op de wijze waarop onderwerpen door de journalistiek gepresenteerd worden. Het mediaframe kan vervolgens bepalen vanuit welk perspectief het publiek het onderwerp gaat bekijken.