Hoarding of verzamelzucht: verzamelen als ziekte

Zoveel verzamelen dat het huis niet meer leefbaar is. Mensen die lijden aan hoarding of verzamelzucht gaan zo ver dat hun ongetemde verzamelwoede leidt tot volgepakte, vervuilde huizen en verwaarlozing. Vaak is er sprake van stankoverlast en is de brandveiligheid in het geding waardoor deze personen een gevaar voor zichzelf en hun omgeving vormen. Deze psychische aandoening is met medicijnen en gedragstherapie goed te behandelen. Verzamelen is van alle tijden en van alle leeftijden. Kinderen houden zich al bezig met het verzamelen van voetbalplaatjes en barbiepoppen en ouderen op hun beurt met het verzamelen van antiek, boeken, dieren, kranten of schoenen. De meeste mensen hebben hun verzamelwoede in de hand en houden hun collectie op peil of huren, indien nodig, een professionele organizer om orde op zaken te stellen. Het kan echter ook uit de hand lopen waardoor het huis te klein wordt, vervuiling en verwaarlozing optreedt, gepaard met stankoverlast. We spreken dan van hoarding of verzamelzucht.

Gebroeders Collyer

In 1947 komt een extreme vorm van verzamelwoede voor het eerst in het nieuws. In New York werden in dat jaar de broers Homer en Langley Collyer dood in hun huis aangetroffen.

Al in 1928 sloten de goed bemiddelde broers zich in hun drie verdiepingen tellende herenhuis aan Fifth Avenue van de buitenwereld af. De kreupele Homer kwam het huis al niet meer uit en Langley ging alleen ´s nachts naar buiten. Tijdens zijn nachtelijke tochten sleepte hij van alles mee naar huis, afgedankt huisraad, dozen, kranten, zelfs takken en schroot. Hij stouwde het hele huis vol en stapelde alles zo op dat het een waar labyrint werd waarin alleen hij de weg kon vinden. Bang voor indringers plaatste hij zelfs boobytraps waarvan een hem zelf fataal is geworden.

Na een zoektocht van meer dan twee weken werd op 8 april 1947 zijn half vergane en door ratten aangevreten lichaam bedolven onder enorme balen kranten aangetroffen, niet ver van de plek waar op 21 maart al het ontzielde lichaam van Homer was gevonden. De blinde en verlamde Homer was geheel afhankelijk van zijn broer en is een hongersdood gestorven. In totaal is er 103 ton afval uit het huis gehaald. De angst om iets weg te gooien wordt daarom behalve hoarding soms ook het Collyer syndroom genoemd.

Dierenverzameling

Behalve de extreme verzamelzucht van voorwerpen, zijn ook dieren een geliefd verzamelobject dat nogal eens uit de hand loopt. In ons land bereikt ons via de media regelmatig berichten over vervuilde huizen vol met verwaarloosde dieren; honden, katten, paarden, reptielen of knaagdieren. En in een tweekamerwoning in Berlijn hield een Duitse man maar liefst 1700 parkieten. Nadat buren hadden geklaagd over lawaai en stankoverlast grepen de autoriteiten in. Een typisch geval van Animal Hoarding of in dit geval Bird Hoarding.

Obsessief compulsieve stoornis (OCS)

Het dwangmatig hamsteren of pack rat, dat verwijst naar de het hamsteren van dat dier, houdt in dat men angst heeft om iets weg te gooien en geen afstand kan doen van nutteloze, versleten voorwerpen in de gedachte dat het ooit nog belangrijk zou kunnen zijn. Dwangmatig verzamelen is een erkende psychische aandoening, een obsessief compulsieve stoornis (OCS), die een grote invloed op het welzijn van de persoon in kwestie heeft. Door de dagelijkse dwanggedachten kan de patiënt meestal geen gewoon sociaal leven meer leiden of niet meer werken waardoor hij in een isolement raakt. Ook is er vaak sprake van een depressie en lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, maagklachten en vermoeidheid.

Behandeling door gedragstherapie en antidepressiva

Mensen met OCS zijn niet gek. Ze zijn zich bewust van hetgeen rondom hen gebeurt en dat ze een probleem hebben. Ze zijn zich er echter niet van bewust dat zij zelf het probleem zijn. Zodra de patiënt zich onder behandeling laat stellen is de dwangneurose goed te behandelen met gedragstherapie in combinatie met het innemen van medicijnen zoals antidepressiva of antipsychotica.