Is pepperspray een geoorloofd verdedigingsmiddel?

In een wereld waarin geweld en agressie steeds meer de overhand halen en er in de straten van de (grote) steden een gevoel van onveiligheid hangt, hebben mensen de neiging om naar middelen te zoeken om zichzelf te verdedigen mochten ze met agressie worden geconfronteerd. Pepperspray is een middel dat opgang maakt hoewel het bij wet verboden is.

Wat is pepperspray en waarvoor wordt het gebruikt?

Pepperspray is een spray die peper, een geconcentreerd extract van capsaïcine (wat je ook in chilipepers vindt) of mosterd bevat en dat gebruikt wordt om personen tijdelijk buiten gevecht te stellen. Bedoeling is om zich te beschermen tegen aanvallers. Vandaar dat sommige vrouwen het in hun handtas hebben en sommige chauffeurs het als voorzorg in hun handschoenenkastje opbergen niettegenstaande men in penibele situaties vaak de kans niet krijgt om de spuitbus in stelling te brengen. In de praktijk wordt het eerder gebruikt door mannen (omdat zij gewelddadiger zijn dan vrouwen) met minder eerbare bedoelingen bij diefstallen, overvallen en bij uit de hand gelopen ruzies. Onrustwekkend is dat het gebruik ervan ook reeds geconstateerd werd bij uitgaande jongeren.

Verbod

Toch is deze spray bij wet verboden in Nederland en België en wordt hij beschouwd als een illegaal wapen. Op het bezit ervan staan geldboetes en celstraffen van maximaal vier jaar in Nederland tot vijf jaar in België. Pepperspray mag enkel door bevoegde politieagenten in welbepaalde omstandigheden worden gebruikt. Niettegenstaande het niet mag verkocht worden, slagen mensen erin om zich pepperspray aan te schaffen: in sommige nachtwinkels wordt het naar verluidt onder de toonbank verkocht. Langs het internet zijn er voldoende mogelijkheden en wie er een tripje naar Frankrijk (vrij te koop) of Duitsland (tankstations langs de autosnelweg) voor over heeft, kan het zich zonder probleem aanschaffen.

Vervelende effecten

De pepperspray veroorzaakt een scherpe pijn en een prikkelend gevoel op de slijmvliezen van de ogen zodat men verblind wordt en uitvoerig begint te wenen. Het kan ook tot prikkeling van de keel en de ademhalingswegen leiden en irritatie van de huid veroorzaken. Zelfs blaarvorming is mogelijk. Op zich zijn de vervelende effecten van de spray evenwel ongevaarlijk. Ze zijn ook in de tijd beperkt: het onbedaarlijke hoesten, de problemen om adem te halen of te spreken duurt tussen de drie minuten en een kwartier. De tijdelijke blindheid houdt tussen een kwartier en een half uur aan terwijl het gevoel van verbranding van de huid tot één uur kan duren. In mindere mate kunnen de effecten nog enkele uren nawerken.

Astmalijders lopen een hoger risico omdat het een astma-aanval kan opwekken. Bij wie al oogproblemen heeft kan het echter mislopen.

Wat kan men ertegen doen?

Als men rechtstreeks in de ogen werd gespoten moet men de ogen vijf minuten degelijk spoelen onder stromend water (onder een kraan of in de douche) en de huid met een vettig product reinigen (bijvoorbeeld niveacrème). Doe dit met kleine stukjes en steeds met andere watjes om de spray niet te verspreiden.

Wordt men niet rechtreeks in de ogen gespoten moet men meteen een besloten ruimte verlaten, van kledij wisselen, een douche nemen en de haren wassen. De ruimte zelf moet na verluchting grondig worden schoongemaakt met water en zeep en alle stoffen (gordijnen, bekleding zetels, tapijten) gereinigd omdat de kleine deeltjes van de spray zich overal verspreiden en zolang ze niet verwijderd zijn zal het prikkelend effect werkzaam blijven.

Voor alle zekerheid kan men best huisarts of oogarts raadplegen om de ogen op eventuele letsels na te kijken. Blijft de huid rood en opgezwollen is een zwakgedoseerde cortisonezalf aangewezen. Blaren moeten als brandwonden behandeld worden.