Gebaren en cultuurverschillen

Betekenen schudden of knikken met het hoofd overal ter wereld hetzelfde? Nee, gebaren en handgebaren verschillen van cultuur tot cultuur. Het kan zelfs zo zijn, dat hetzelfde gebaar in de ene cultuur het tegenovergestelde betekent in de andere cultuur.

Ja en nee

Met het hoofd naar voren knikken wordt in de meeste landen als positief gezien, in ieder geval als een bevestiging of een "ja".Dit is niet het geval in Bulgarije, Pakistan en India. Daar schudt men met het hoofd heen en weer om "ja" te zeggen, op dezelfde manier, zoals wij doen, maar dan "nee" bedoelen. Het zelfde gebaar vindt je terug in Arabische landen, Griekenland en Zuid-Italië. Als men in Japan iets beslist weigert, dan beweeg je je hand voor je gezicht als een ruitenwisser.

Ik

Nederlanders en Duitsers wijzen met hun wijsvinger op de borst als ze zichzelf aanwijzen. Amerikanen leggen hun hand open en plat op de hoogte van hun hart als ze het over zichzelf hebben. En in Japan wijst men met een uitgestrekte hand naar zichzelf op de hoogte van het gezicht en de middelste vinger raakt dan de neus aan om het woord "ik" aan te geven.

Eten

Ook het woord eten of ik wil eten komt voor op verschillende manieren. In Duitsland gebaart men met de vork naar de mond als het al te lang duurt voor het eten geserveerd wordt. Zuid-Europeanen en Zuid-Amerikanen laten bijna op dezelfde manier zien, dat er gegeten kan worden, maar tikken dan met de vingertoppen op de lippen. In Japan maakt men met de linkerhand een soort soepkom en met de wijs- en middelvinger van de rechterhand wijst men naar die soepkom. De vingers symboliseren dan de twee eetstokjes. En op die manier laat men zien, dat het tijd is om wat eten te krijgen.

Gevoelige gebaren

Sommige gebaren zijn echt de moeite waard om eens goed op te letten. Zeker als je van plan bent naar een land te gaan, waarvan je weinig weet. Wat in het ene land als goedbedoeld of heel erg goed betekent, kan in het andere land of regio een verschrikkelijke belediging zijn. De vingers als een vuist met de duim omhoog betekent in Nederland: Goed zo, geweldig gedaan. In Duitsland betekent hetzelfde gebaar het hoogste cijfer, dat je kunt halen: 1 ( Wat natuurlijk ook betekent, dat je het goed gedaan hebt.) Gebruik je dit gebaar in Nigeria of Australië dan is dat een zeer grove belediging. Je hebt dan duidelijk laten merken, dat je die persoon niet mag en best van hem af wil. Het teken, dat wij kennen als Vredesteken, is ook een gebaar met tegenovergestelde betekenissen: Steek je de wijvinger en middelvinger omhoog en de rest van de vingers omlaag, dan betekent dat in de meeste landen "vrede" of "overwinning". Draait men daarbij de handpalm naar voren in Australië, dan is dat een uiterst onbeleefde variant van "laat me met rust".

Zelfs met het gebaar: een cirkel maken met duim en wijsvinger, moet men voorzichtig zijn. Hoewel er met dit gebaar in het grootste deel van Europa en in de Verenigde Staten meestal als "goed" of "okay" wordt bedoeld, betekent het in België en Frankrijk "nutteloos" of "waardeloos". In veel delen van Zuid-Europa, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Rusland kan men dit gebaar maar beter niet gebruiken, want daar is het een manier om homosexuelen op een vervelende manier te beledigen.

Vakantie

Als je op vakantie gaat naar een land, waar je weinig van weet is het handig om naast de taal ook wat voorbereidingen te doen op het gebied van gewoonten en gebaren, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan.