Het Verschijnsel Copycat

Jonge katjes doen hun moeder na om te leren hoe ze zich moeten handhaven in de wereld. Kopieergedrag is zeer nuttig in de natuur om te leren te overleven. Kinderen kopiëren spelenderwijs het gedrag van vader en moeder. Succesvolle voorbeelden vinden automatisch navolging. Niet alleen lieve, jonge poesjes doen aan kopieergedrag, ook gewetenloze criminelen bedienen zich van dit mechanisme. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Copycat-effect
• Massamoord
• Spoof en Phishing
• Copyright
• Plato

Copycat-effect

Een Copycat-misdaad is een misdaad die is uitgevoerd naar aanleiding van een bericht in de media van een soortgelijke misdaad. Sommige mensen laten zich ernstig beïnvloeden door wat ze zien op tv of lezen in de krant. Het Copycat-effect komt voor bij misdaden van uiteenlopende aard, van winkeldiefstal tot zelfmoord. Hoe werkt het precies? Stel dat iemand een steen van een viaduct afgooit naar een auto. Er ontstaat een ernstig ongeluk en het bericht komt in het nieuws. Een logische reactie op dit bericht zou zijn dat je de misdaad verafschuwt. Er zijn altijd een paar mensen die niet gezond reageren op dit bericht en denken: ¨Hé, dat kan ik ook.¨ Mocht deze persoon zijn misdaad gaan uitvoeren dan is hij een Copycat want hij imiteert een andere misdaad.

Massamoord

Vanuit de Verenigde Staten is het meest schrijnende voorbeeld van het verschijnsel Copycat overgewaaid naar andere Westerse landen; jongeren die op hun eigen school een massaslachting uitrichten om vervolgens zichzelf te vermoorden. In Europa komt het steeds vaker voor zoals laatst in Finland. Een Copycat voert zijn misdaad meestal een dag of binnen een week na een media-bericht. In het geval van massamoord of homocide is het vrijwel altijd zo dat de dader in de periode voor zijn misdaad suïcidale gevoelens heeft. Deze gevoelens worden op extreme wijze getriggerd door een bericht van een bloedbad. De zelfmoordenaar moet eerst nog een daad uitrichten om zichzelf nog meer te haten voordat hij de hand aan zichzelf slaat. Bowling for Colombine is een documentaire van Michael Moore die hierover gaat. Copycat-misdadigers kopiëren vaak tot in detail hun voorbeelden. Zo heeft de Finse massamoordenaar van 23 september 2008 een filmpje gemaakt waarin dezelfde muziek werd gebruikt als waar de Colombine-moordenaar naar luisterde.

Spoof en Phishing

Politiekorpsen houden rekening met het Copycat-effect. Als er een ernstige misdaad heeft plaats gevonden brengen ze niet alle details naar buiten waarvan ze inschatten dat het voer is voor Copycats. Een andere vorm van copycat-criminaliteit is spoofing. Er bestaat ook zoiets als Copycat-websites. Deze worden spoof-websites genoemd. Spoof betekent namaken. Gespoofde sites imiteren andere sites. Een site waarmee je bankzaken regelt kan gespoofd worden met criminele doeleinden. De Copy Cat-criminelen hopen dat de bezoeker inlogt en al zijn privacy gegevens prijs geeft. Dat wordt ook ´phishing´ genoemd.

Copyright

Een veel voorkomende en weinig bestrafte vorm van onwettig kopieergedrag is de copyright-schending. Met name de intrede van de personal computer in de maatschappij heeft het kopiëren een grote impuls gegeven. Door de aard van het computergebruik is het gemakkelijk om elkaars content, teksten of beelden te gebruiken. In de wetenschappelijke wereld komt dat veelvuldig voor. In databases voor wetenschappelijke onderzoeken wordt gebruik gemaakt van een software-instrument die opspoort of er alinea´s zijn over geschreven. Studenten, wetenschappers en professoren hebben soms geen zin om een scriptie te schrijven maar ze kopiëren scripties van collega´s uit het buitenland in de hoop dat anderen er niet achter komen. Een ander verschijnsel is dat artikelen op het internet geheel of gedeeltelijk worden gekopieerd. Dit gebeurt zo vaak dat het bijna niet aan te pakken is. De meeste schrijvers die op internet schrijven beschouwen hun werk als publiek domein. Ze geven daarmee iedereen de toestemming om hun artikelen te gebruiken voor andere doeleinden. Infonu-artikelen behoren overigens niet tot het publieke domein. Het auteursrecht ligt bij de infoteur.

Plato

Plato schreef 2500 jaar geleden dat jonge mensen niet moeten worden verteld dat er oudere mensen zijn die ernstige misdaden plegen zoals elkaar vermoorden. Want als jonge mensen, tot een leeftijd van ongeveer 12 jaar, veel over misdaden horen, denken ze dat het gewoon is in de maatschappij. Ze leren dan dat iemand vermoorden als het ware erbij hoort. Daardoor zal het aantal misdaden gaan stijgen in de volgende generatie. Tegenwoordig wordt deze wijsheid van Plato genegeerd. Mensen worden overspoeld met beelden van mensen die elkaar vermoorden op televisie of in boeken, games en films. Het is niet te hopen dat Plato gelijk heeft en dit leidt tot een sterke toename van de criminaliteit. Toch heeft het er alle schijn van dat de Griekse Filosoof het bij het rechte eind had. Geweld in films en op televisie is volgens Plato´s redenering zeer slecht voor de maatschappij.