(Kleuren)blind of slechtziend: Sprekende kleurendetector

De kleurendetector, ook bekend als kleurenherkenner, opent de wereld van kleuren voor visueel gehandicapte personen. Dit Nederlandstalige toestel helpt zowel blinde, slechtziende als kleurenblinde personen bij talloze alledaagse taken zoals het sorteren van kleding en wasgoed, het selecteren van schoenen, fruit, groenten, bloemen, voedingsmiddelen, sigaretten en talloze andere gebruiksvoorwerpen in het huishouden, in de vrije tijd, op het werk en op school.

• Functies van de sprekende kleurendetector
• Uiterlijke kenmerken van de kleurenherkenner
• Toepassingen van het toestel voor kleurendetectie: Voor blinden, kleurenblinden en slechtzienden
• Aankoop van een kleurendetector
• Gebruik van de kleurendetector in verschillende situaties
• Alternatief: Apps voor kleurherkenning

Functies van de sprekende kleurendetector

Het kunstmatige oog van de kleurendetector herkent het volledige kleurenspectrum en kan honderden tot duizenden verschillende nuances via een geïntegreerde luidspreker uitspreken. Bij objecten met een gemengde kleur stelt het apparaat de algemene tint vast, bijvoorbeeld "donkerblauw, grijs getint". De kleurherkenning is oproepbaar en kan zowel universeel worden weergegeven, zoals bijvoorbeeld “donkerrood”, als traditioneel, zoals bijvoorbeeld “bordeauxrood”. De slechtziende, kleurenblinde of blinde gebruiker kan het type kleurenanalyse instellen. Dit kan conventioneel (kleurtoon, helderheid, verzadiging) of specifiek (rood-, groen- en blauwaandeel) zijn.

De kleurendetector herkent ook contrast en patroon, waardoor het mogelijk is de bron van een licht te lokaliseren of onderscheid te maken tussen natuurlijk en kunstmatig licht. Elk resultaat wordt weergegeven via een reeks verschillende akoestische signalen, die de gebruiker leert interpreteren.

Veel toestellen hebben naast kleurendetectie nog andere functies, zoals datum- en tijdweergave, een aftelfunctie voor bijvoorbeeld het instellen van een oventijd (timer), een chronometer (stopwatch voor tijdmetingen), een thermometer, een eurobiljetherkenner, en een kalender- en agendafunctie. Bij sommige toestellen is het ook mogelijk om afspraken te registreren, memo’s op te nemen, spelletjes te spelen, enzovoort.

Tot slot beschikken de meeste toestellen over een updatefunctie en kunnen ze soms automatisch worden uitgeschakeld.

Uiterlijke kenmerken van de kleurenherkenner

Een kleurendetector werkt op batterijen, en bij de meeste toestellen is het mogelijk om de batterijstatus op te vragen. Een kleurendetector is doorgaans uitgerust met een hoofdtelefoonaansluiting, een aansluiting voor de computer en andere elektronische apparaten. Meestal wordt er een draagtasje bijgeleverd. Het toestel heeft ook een oog waaraan een lint kan worden bevestigd om het om de nek te dragen voor meer mobiliteit. Deze apparaten zijn meestal rechthoekig, compact en draagbaar. Tot slot is het geluid (volume) instelbaar.

Toepassingen van het toestel voor kleurendetectie: Voor blinden, kleurenblinden en slechtzienden

Wanneer een (kleuren)blinde of slechtziende persoon gebruik maakt van de kleurendetector, kan hij bijvoorbeeld de volgende activiteiten uitvoeren:

• De inhoud van een transparant glas bepalen (rode of witte wijn?);
• De kleur van een extern licht vaststellen (gunstige omstandigheden vinden);
• De lichtsterkte in een kamer bepalen en lokaliseren waar de lichtbronnen zich bevinden;
• Spoelen wolgaren, draad, kantoorgerei of andere voorwerpen classificeren aan de hand van kleur;
• Onderscheid maken tussen een rijpe aardbei of tomaat en een onrijpe variant;
• Oplichtende lampjes (diodes) op elektronische apparatuur lokaliseren of bepalen of een blad papier beschreven is of niet;
• Uit een kleerkast (of een wasgoedmand) kleding selecteren en deze reorganiseren door te bepalen of het stuk helder, donker, egaal of geschakeerd is, en vooral welke kleur het heeft;
• Het bloeien van bloemen en de variërende schaduwen van de zon uit eerste hand beleven;
• Voedingsmiddelen identificeren door de kleur van de verpakking, kan of fles te bepalen.

Aankoop van een kleurendetector

Er zijn veel verschillende kleurendetectors, wat leidt tot uiteenlopende prijzen. Een dergelijk apparaat bekijkt de (kleuren)blinde of slechtziende persoon het best grondig alvorens tot aankoop over te gaan. Een onafhankelijk hulpmiddelenadvies is hierbij van groot belang. Blind geboren personen hebben misschien minder baat bij een toestel dat veel gedetailleerde informatie geeft, maar meer aan een eenvoudig apparaat. Andere mensen geven juist de voorkeur aan toestellen die uitgebreide kleureninformatie bieden. In Nederland wordt een kleurendetector vaak vergoed door de zorgverzekeraar, en in Vlaanderen door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, waardoor de (kleuren)blinde persoon meestal weinig tot niets hoeft bij te betalen.

Gebruik van de kleurendetector in verschillende situaties

• Thuis: De kleurendetector helpt bij het organiseren van kleding, het sorteren van wasgoed, het identificeren van voedingsmiddelen en het controleren van de rijpheid van fruit en groenten.
• Op het werk: De kleurendetector kan worden gebruikt om documenten te ordenen, kantoormateriaal te identificeren en te helpen bij het sorteren van producten op basis van kleur.
• In de vrije tijd: Visueel gehandicapten kunnen dankzij de kleurendetector genieten van hobby’s zoals het schilderen, het selecteren van kleuren voor handwerk en het ontdekken van de natuur door de kleuren van bloemen en planten te identificeren.
• Onderwijs: In het onderwijs kan de kleurendetector worden ingezet om kleuren in lesmateriaal te identificeren, wat studenten helpt om meer betrokken te zijn bij het leerproces en meer onafhankelijk te werken.

Alternatief: Apps voor kleurherkenning

Er zijn diverse apps beschikbaar voor Apple- en Android-toestellen die kleuren kunnen herkennen. De camera van het toestel herkent de kleur en kan deze indien gewenst uitspreken.

Lees verder

• Kleurentest: Oogtest voor opsporen van kleurenblindheid
• Kleurenblindheid: Oorzaak, soorten en behandeling
• Blinden en slechtzienden: Activiteiten dagelijks leven
• Slecht kleurenzicht: Oorzaken van stoornissen in kleurenzien
• Achromatopsie: Volledig kleurenblind zijn