De Gestaltwetten

Gestaltwetten, het is een raar woord, maar het staat voor het tegenovergestelde: de gestaltwetten zijn de wetten van de eenvoud. Gestaltwetten worden veel gebruikt in beeldcommunicate. Bedoeld en onbedoeld. We zullen de gestaltwetten hier uitleggen. Goed, de gestaltwetten houden eenvoud in, maar hoezo? Er zijn meerdere gestaltwetten. Ze worden door iedereen weer anders ingedeeld en sommigen worden soms bij elkaar onder één kopje geplaatst, maar over het algemeen kan je spreken van tien wetten.

Hier volgen ze allemaal op een rijtje met een korte uitleg en een voorbeeld:

• De wet van voor- en achtergrond
• De wet van de eenvoud
• De wet van de nabijheid
• De wet van overeenkomst
• De wet van de symmetrie
• De wet van de gelijke achtergrond
• De wet van de gelijke bestemming
• De wet van de geslotenheid
• De wet van de ingeslotenheid
• De wet van het ingevulde hiaat
• De wet van de continuïteit
• De wet van ervaring

De wet van voor- en achtergrond

Dit houdt in dat je soms op de achtergrond van een plaatje nog meer dingen kunt zien die er soms expres zijn ingebracht. Een voorbeeld hiervan is het Fedex logo. Tussen de tweede e en de x zit eigenlijk een pijl. Die valt op het eerste gezicht niet meteen op, maar hij is er wel expres ingestopt.

De wet van de eenvoud

Deze wet houdt in dat mensen het fijn vinden als een beeld uit eenvoud bestaat. Denk hierbij aan het HEMA of IKEA logo. Het tegenovergestelde is bijvoorbeeld de telegraafpagina.

De wet van de nabijheid

Dit houdt in dat dingen die dicht bij elkaar staan, als eenheid worden gezien. Bijvoorbeeld op een jaarkalender zie je dat je elke maand eigenlijk als eenheid ziet. Dat komt omdat de cijfertjes per maand dicht bij elkaar staan, en er is juist ruimte tussen de verschillende maanden gelaten.

De wet van overeenkomst

Dit houdt in dat dingen als één onderdeel worden gezien als ze hetzelfde zijn. Denk hierbij aan een schap in de supermarkt met dezelfde producten. De producten die op elkaar lijken, zie je dan als één geheel.

De wet van de symmetrie

Een symmetrisch beeld vinden mensen vaak fijn om naar te kijken.

De wet van de gelijke achtergrond

Deze wet houdt in dat onderdelen met dezelfde achtergrond vaak als een geheel worden gezien. Je kan hierbij denken aan de website met verschillende vlakken. Je hebt bijvoorbeeld aan de linkerkant een gele achtergrond en aan de rechterkant een blauwe achtergrond. Je hersenen zullen de pagina automatisch zien als een rechter en een linker deel. Als ze allebei dezelfde kleur zouden hebben, bijvoorbeeld geel, dan zou je de hele pagina waarschijnlijk als een geheel hebben gezien.

De wet van de gelijke bestemming

Deze wet geld eigenlijk vooral bij bewegende beelden. Denk aan een snelweg. de auto's die dezelfde kant opgaan, zie je als een groep.

De wet van de geslotenheid

Deze wet bestaat eigenlijk uit twee wetten. De wet van de ingeslotenheid en de wet van het ingevulde hiaat.

De wet van de ingeslotenheid

De wet van de ingeslotenheid houdt in dat je hersenen iets als een éénheid zien, als het ingesloten is door bijvoorbeeld een lijn. Denk hierbij aan een krant. Er staan vaak lijnen om advertenties. Hierdoor kun je beter de verschilende advertenties onderscheiden.

De wet van het ingevulde hiaat

De wet van het ingevulde hiaat is dat mensen vaak zelf vormen sluiten in hun hoofd. Denk hierbij aan logo’s die bijvoorbeeld niet een geheel gesloten lijn bevatten of het symbool voor een rolstoel. Ook namen van merken zijn soms eigenlijk helemaal niet geheel gesloten. Toch weten mensen wat er staat.

De wet van de continuïteit

Deze wet houdt in dat wij lijnen die onderbroken zijn, toch als een doorlopende lijn zien.

De wet van ervaring

Dit lijkt erg op de wet van het ingevulde hiaat (de rolstoel). Mensen vullen beelden aan met ervaring. Als ze iets kennen vanuit hun ervaring, zullen ze een beeld automatisch aanvullen in hun gedachten. Het voorbeeld van de rolstoel is ook een voorbeeld van de wet van ervaring.

Deze gestaltwetten zorgen voor rust in het hoofd van mensen. Het is prettiger om naar beelden te kijken die meer gestaltwetten bevatten dan naar iets wat totale onrust uitstraalt. Mensen kunnen door de gestaltwetten dingen beter ordenen (bijvoorbeeld informatie van een site). Veel winkelketens maken gebruik van de gestaltwetten. De IKEA is het ultieme voorbeeld. nIet alleen hun logo, maar hun hele identiteit is eenvoud.

Ik hoop dat jullie nu een duidelijker beeld hebben van de gestaltwetten en wat voor voordeel ze meebrengen.