Foutloos presteren onder druk en stress, ondanks onzekerheid

Presteren onder druk is vaak moeilijk. Als er grote belangen op het spel staan wordt het zelfs lastig om de simpelste dingen foutloos te doen. Iedereen kent wel het gevoel van examenvrees. Of spreekangst voor een volle zaal. Hoe zorg je dat je dan niet in paniek en stress raakt. Hoe leid je de spanning in banen, straal je zelfvertrouwen uit en zet je ondanks je nervositeit toch een prestatie neer, zodanig dat de buitenwereld denkt dat je over stalen zenuwen beschikt.

Presteren onder druk

Gebrek aan zelfvertrouwen, als je een heel belangrijke klus moet doen, grenst dikwijls aan angst. Meestal angst om publiekelijk af te gaan. De gevolgen van die plankenkoorts kunnen groot zijn. Je carrière kan er drastisch door beïnvloed worden. Zo is het een bekend fenomeen dat er vele afgestudeerde musici en andere podiumkunstenaars zijn die nooit solo voor publiek wensen op te treden, en zich uitsluitend tot studio-opnames e.d. beperken, vanwege de grote angst om hoorbare fouten te maken.

Gezonde spanning is een normaal verschijnsel

Niemand ontkomt eraan om af en toe publiekelijk op de voorgrond te treden. Een speech, een spreekbeurt, of een presentatie gaan dikwijls gepaard met plankenkoorts. Maar ook een examen kent dezelfde knelpunten. Weinigen zijn daarbij zo koelbloedig dat ze geen enkele spanning hebben.

Wat kunnen we tegen de stress doen

Allereerst moeten we ons realiseren, dat het de meeste van ons toch goed lukt om succesvol voor de dag te komen. Kennelijk vinden zeer velen een manier om de spanning in goede banen te leiden. De wetenschap, dat ook vele geslaagde politici, sporthelden en artiesten altijd last van grote druk vooraf hebben, is in ieder geval goed voor ons zelfvertrouwen omdat we beseffen dat we te maken hebben met een normaal verschijnsel.

Tips enige tijd voor het grote moment

• we hebben ons grondig voorbereid op hetgeen we moeten doen, want als we ons niet goed in de materie hebben verdiept is het natuurlijk logisch dat we bang zijn dat we de presentatie of het examen verknallen en valt er ook weinig tegen te doen
• we gaan onszelf toespreken dat onze onzekerheid heus niet voor een ander hoeft op te vallen: niemand ziet onze knikkende knieën, trillende handen of bonzend hart
• we beseffen dat we het karwei normaal wel prima kunnen zonder publiek, dus dan toch zeker ook wel met publiek
• we snappen dat de mensen die naar ons luisteren geen vijanden zijn en waarschijnlijk zelf denken : “ik heb bewondering dat hij/zij daar staat, want zelf zou ik niet durven”
• mochten we een foutje maken dan weten we dat daarmee niet alles is mislukt
• we herinneren ons dat we al eerder spannende dingen in ons leven hebben gedaan, die ook best wel goed gingen
• het is ons ook bekend dat doodgaan veel erger is

Tips vlak voor het grote moment

• we zorgen dat we de geschikte outfit hebben aangetrokken, kleding waarin we ons lekker voelen en die past in de situatie
• ter acclimatisering, zijn we ruimschoots (minstens 1,5 uur) van te voren aanwezig waar we moeten wezen en we houden rekening met vertraging en zelfs met autopech
• we nemen zo mogelijk alvast een kijkje in de ruimte waar het zich gaat afspelen, hoe ziet de zaal eruit enz.
• even op de positie staan waar het zo dadelijk gaat gebeuren en de microfoon testen, dan zijn we vast een beetje gewend
• nadat we alle eventuele attributen nog even hebben gecontroleerd, wellicht nog vluchtig wat aantekeningen hebben geraadpleegd, misschien nog even een wandelingetje, met ontspannen lichaam, dus niet met opgetrokken schouders
• we overdenken nog even de betrekkelijkheid van alles en zeggen opnieuw tegen onszelf dat er heel wat ergere dingen zijn
• dan gaan we naar binnen met een ontspannen gelaat en weten we dat we succesvol gaan scoren

De laatste minuten

• zodra, we binnenstappen, doen we relaxed naar iedereen en kijken zelfverzekerd uit onze ogen
• gaat het om een presentatie of spreekbeurt, dan lopen we liefst nog even de ruimte binnen waar het straks gaat gebeuren
• eventuele toehoorders, die er misschien reeds zijn, gaan we niet uit de weg, maar begroeten we vriendelijk
• als dan tenslotte het moment daar is, en we met bonkend hart opkomen, merken we dat de spanning snel weg ebt
• nu eerst de aandacht vragen, rustig wachten totdat iedereen die geeft en dan beginnen in rustig tempo

Veel succes!