Wat doen bij opdringerige telefonische verkoop?

Telefoontjes van opdringerige verkopers zijn nooit leuk, vooral niet als je er zelf niet om gevraagd hebt. Hoewel elke telefonische verkoop weer anders is, bestaat er toch een aantal algemene en bruikbare adviezen hoe je ermee om kan gaan en welke je rechten als consument zijn. Het zijn tips die alleen opgaan als het initiatief voor het telefoontje uitgaat van de verkoper (bedrijf), niet als je zelf belt. Zo geldt er vanaf 2014 voor bepaalde diensten of producten die je telefonisch afneemt een zogenaamde schriftelijkheidsvereiste. Die is bedoeld als extra bescherming van de consument als die benaderd wordt in het kader van telemarketing. Telemarketing is een ander woord voor telefonische verkoop: het verkopen of aanprijzen van artikelen of diensten door contact te maken via de telefoon.

Gewoon ophangen

Wie gebeld wordt en zich overrompeld voelt of gewoonweg geen tijd of zin heeft, kan natuurlijk altijd het gesprek op een beschaafde en vriendelijke manier beëindigen. “We hebben geen interesse, ik verbreek nu de verbinding.” Het is absoluut niet onbeleefd om daarna gewoon op te hangen. Feitelijk zou juist de beller fatsoen moeten tonen en jou moeten aanhoren. Maar omdat die als verkoper doorgaans onder druk staat om jou zaken te verkopen, schiet dat er vaak bij in.

Bedenktijd van 14 dagen

Wie zich toch laat overhalen en iets koopt, heeft 14 dagen bedenktijd. En dat geldt niet alleen voor artikelen die je afneemt, maar ook voor diensten. Bij een artikel dat je thuis gestuurd krijgt, kan je binnen 14 dagen besluiten of je het al dan niet wil houden. Heb je spijt van je aankoop dan kan die doorgaans binnen twee weken terugsturen. Vaak zul je wel de kosten voor het retourneren voor eigen rekening moeten nemen.

Soms is een handtekening vereist

Wie "ja" zegt op een telefonische aanbieding zit daar in de regel aan vast. Maar in bepaalde gevallen van telefonische verkoop is “ja” zeggen niet voldoende. In die gevallen is er pas sprake van een rechtsgeldige overeenkomst als men schriftelijk heeft ingestemd met de aanbieding. Concreet houdt dat in, dat je expliciet laat weten dat je akkoord bent met de aanbieding. Dat kan door het plaatsen van een handtekening onder een contract. Maar ook door zelf een bevestigingsmail per e-mail te sturen aan de verkoper.

Wanneer is schriftelijke instemming vereist

Bij bepaalde diensten, maar soms ook bij afname van producten, is ook een handtekening van de klant vereist. Men noemt dat de ‘schriftelijkheidsvereiste'. Wanneer is nu zo’n schriftelijke instemming vereist? Wel, simpel voorgesteld is een handtekening vereist als je ingaat op een aanbieding voor het leveren van regelmatig terugkerende diensten:

• dat kan een telefoonabonnement zijn of een abonnement bij een sportschool;
• maar ook een afspraak met een hovenier om maandelijks je tuin te onderhouden;
• ook als je steeds opnieuw een bepaalde website moet bezoeken om van een korting op artikelen te kunnen profiteren.

Voor een goed begrip: het gaat uitsluitend om gevallen waarbij het initiatief om te bellen van de verkoper uitging. De overeenkomst komt in die gevallen niet aan de telefoon tot stand, maar pas na schriftelijke instemming van de consument. Dat houdt in dat de aanbieder zijn telefonische gedane aanbieding dus moet bevestigen aan de consument. Die kan dat aanbod voor akkoord ondertekenen of op andere wijze zijn schriftelijke instemming aan de aanbieder sturen. Alleen dan is hij gebonden aan de aanbieding. Ontbreekt een handtekening, dan is er geen overeenkomst en hoeft hij dus ook niet te betalen.

Toetsdruk is nog geen handtekening

Er zijn twee bijzondere situaties denkbaar die bij consumenten ten onrechte de suggestie kunnen wekken dat ze al hebben ingestemd:

• er is tijdens het telefoongesprek gevraagd om een bepaalde toets ter bevestiging in te drukken;
• er is gevraagd ‘ja’ te zeggen terwijl dat op band wordt opgenomen.

In beide gevallen is er geen sprake van een geldige instemming. De schriftelijke instemming wil consumenten juist de gelegenheid bieden om het contract rustig na te lezen. Alleen op die manier kan een bewuste keuze worden gemaakt. Overigens gaat de hiervoor al aangestipte bedenktijd pas lopen nadat schriftelijk is ingestemd.

Wat als de aanbieder beweert toch een getekende overeenkomst te bezitten?

Als je absoluut zeker bent dat je niets getekend hebt, hoef je eigenlijk niets te ondernemen. Toch is het verstandig om de aanbieder te laten weten dat je het oneens bent met zijn bewering en niet tot enige betaling bereid bent. Beter is nog om de aanbieder per aangetekend schrijven uit te nodigen om aan te tonen dat je wel een overeenkomst hebt gesloten. Vraag om een reactie binnen een redelijke termijn.

Bel-me-niet-register

Als je absoluut niet meer gebeld wil worden door bedrijven of instellingen, kan je je laten inschrijven in het ‘Bel-me-niet register’. Met zo’n inschrijving mogen bedrijven je niet meer bellen, tenzij je al klant bent of al eerder klant bent geweest. Sterker nog: ook als bestaande klant van een bedrijf mag je expliciet aangeven dat je niet meer gebeld wil worden. Met een mooi woord heet dat: ‘recht van verzet’.