Het openbaar groen beheren met een beeldbestek

Veel gemeenten in Nederland beheren het openbaar groen met een beeldbestek. Aan de hand van een vastgesteld beeldkwaliteitsniveau is bepaald waaraan het beeld van het openbaar groen moet voldoen. Een beeldbestek kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld gazons, onkruidbeheersing in plantsoenen en verharding en voor zwerfafval in de wijk. In veel gevallen is een opdrachtnemer, die het beheer aan het openbaar groen uitvoert, verantwoordelijk om aan het vastgesteld beeldkwaliteitsniveau te voldoen.

Wat is een beeldbestek

Het beheer van het openbaar groen werd voor de 21ste eeuw vaak uitgevoerd op basis van een frequentiebestek. Dit wil zeggen dat de frequentie van het onderhoud vooraf is vastgesteld. Een voorbeeld is dat er jaarlijks zeven keer geschoffeld moet worden en dat het gras 26 keer per jaar moet worden gemaaid. Met een beeldbestek wordt niet meer gewerkt op basis van frequentie maar op basis van ‘het beeld’.

Bij een beeldbestek kan er onderscheid gemaakt worden uit verschillende beeldkwaliteitsniveaus. De meest toegepaste beeldkwaliteitsniveaus bestaan op basis van niveau A+, A, B, C of D. Een A+-niveau wil zeggen dat het beeldkwaliteitsniveau zeer hoog is. Niveau D betekent dat het beeldkwaliteitsniveau zeer laag is. Bij iedere beeldkwaliteitsniveau hoort een bepaald beeld en beschrijving waaraan het beeld moet voldoen. Wanneer de gemeente bijvoorbeeld beeldkwaliteitsniveau B heeft vastgesteld voor het zwerfafval tussen beplanting, wil dat zeggen dat er jaarrond minder dan 10 stuks zwerfafval moet liggen binnen 100 vierkante meter. Een beeldkwaliteitsniveau C zegt bijvoorbeeld dat er minder dan 25 stuks zwerfafval binnen 100 vierkante meter moet liggen. Met het vastgestelde beeldkwaliteitsniveau kunnen u, de gemeente en de opdrachtnemer bepalen of de omgeving aan het afgesproken niveau voldoet.

Wat als het afgesproken beeldkwaliteitsniveau niet wordt gehaald?

Wanneer het afgesproken kwaliteitsniveau niet wordt gehaald, voldoet de opdrachtnemer meestal niet aan de afspraken die vooraf in het onderhoudscontract zijn vastgelegd. Om te controleren of de opdrachtnemer aan de afspraken voldoet, wordt een schouwronde uitgevoerd.

Een schouwronde vindt plaats op willekeurige locaties binnen het areaal. Binnen een bepaalde oppervlakte, wordt gecontroleerd of het openbaar groen voldoet aan het gewenste niveau. Het controleren gebeurt aan de hand van diverse beeldmeetlatten met bijvoorbeeld betrekking tot beplanting, gras en verharding. Op één locatie kunnen diverse beeldmeetlatten worden gecontroleerd. Bij een beeldbestek moet 90% van het areaal voldoen aan het afgesproken beeldkwaliteitsniveau. Wanneer dit niet wordt gehaald, kan er door de opdrachtgever een korting worden opgelegd. Een korting wil zeggen dat de opdrachtnemer wordt gekort op de uitbetaling.

De boete resulteert zich vaak in een korting op de uitbetaling. Voor het maaien van het gras zou de opdrachtnemer misschien 5.000 euro uitbetaald krijgen, maar omdat meer dan 10% niet voldoet aan de afspraak, wordt niet het hele bedrag uitbetaald.

Bewonersschouw

In sommige gemeenten kunt u als bewoner een rol spelen bij het schouwen van het openbaar groen. Bij een bewonersschouw, kunnen bewoners de staat van het openbaar groen controleren. Tijdens de controle kunt u uw ideeën, opmerkingen en suggesties delen met de gemeenten en opdrachtnemer.

Moeite om het afgesproken beeldkwaliteitsniveau te behalen

In 2016 en 2017 bleek dat het voor veel opdrachtnemers lastig was om te voldoen aan het afgesproken beeldkwaliteitsniveau. Misschien heeft u dit gemerkt aan meer onkruid in de verhardingen. Dit heeft een aantal reden gehad. De voornaamste reden was het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen.

Verbod op chemische bestrijdingsmiddelen

Een reden hiervan is het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen. Sinds maart 2016 mogen er geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruikt worden in het openbaar groen. Dit heeft er toe geleid dat onkruid werd bestreden door borstelen, branden en/of stomen. Deze duurzamere methoden werken vaak minder effectief dan chemische bestrijdingsmiddelen. Hiernaast vraagt de nieuwe methode extra inzet van mankracht en machines en is het voor de opdrachtnemer nog vaak zoeken naar een effectieve manier van werken.