Bosch - verdwenen Waddeneiland bij Schiermonnikoog

Bosch - verdwenen Waddeneiland bij Schiermonnikoog Enkele eeuwen geleden was de rij Waddeneilanden een aantal eilanden rijker. Tot in de late Middeleeuwen lag voor de kust van Groningen, tussen Schiermonnikoog en Rottumeroog, het eiland Bosch. Met de Allerheiligenvloed van 1 november 1570, de ergste watersnood ramp uit de Nederlandse geschiedenis, verdween het eilandje goeddeels in de golven. In 2005 ligt de oostelijke punt van Schiermonnikoog op de locatie van de westelijke kant van het voormalige eiland Bosch.

Het overspoelde eiland Bosch


Allerheiligenvloed en het verdwenen eiland

Het eiland Bosch overleefde de stormvloed van 1570 niet. De duinenrij was weggeslagen en het eiland werd speelbal van wind en water. De zandplaat zakte langzaam in de zee. Een kleine eeuw later was het van de kaart geveegd. Op de plek van Bosch ligt nu ongeveer de zandplaat Simonszand.

Oliebult

Bosch werd ook wel Oliebult genoemd naar een Spaans olieschip dat er in de 19e eeuw verging.

Volle maan voor Waddeneiland Bosch

Een team van geologen, historici, archeologen, biologen, museummedewerkers en jutters maakte een studie van het eiland Bosch. Om te weten te komen wat het voor een eiland was, door wie het werd bewoond en gebruikt en of het nu wel of geen pirateneiland was werd op gezette tijden onderzoek verricht. Dat is lang niet gemakkelijk in het waddengebied. Ze moesten rekening houden met eb en vloed waardoor er maar een paar uur overbleef om een locatie te onderzoeken.

Wadarcheologen

De beste tijd om naar interessante lagen te zoeken is na volle maan of nieuwe maan en het liefst na een storm. Als al deze ingrediënten bij elkaar kwamen ging de wadarcheoloog op zoek naar Bosch.

Schiermonnikoog

Onderzoekers vonden niet veel, maar wel wat: overblijfselen van eerdere bewoning onder de duinen van Schiermonnikoog. De restanten dateren uit de 16e eeuw. Deze overblijfselen werden met een grondradar ontdekt.

Piraten

De tekenen wijzen erop dat Bosch nauwelijks bewoond werd. Waarschijnlijk werd het voornamelijk gebruikt om vee te laten grazen. Het eiland is in handen geweest van het klooster van Aduard, van verschillende rijke Groningse families en van Karel V. Onderzoek wijst ook op een rol in de piraterij. Het eiland lag aan een drukbevaren handelsroute en met enige regelmaat strandde er een schip, slachtoffer van de elementen of van misleidende strandrovers.

Kapersbrief

Het onderzoek in 2006 van het multidisciplinaire team mondde uit in een expositie in openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum. Daar was 16e eeuws kaartmateriaal te zien waaruit valt af te lezen hoe het eilandje eruit zag. Via een kapersbrief van de toenmalige vorst aan een kapitein konden we lezen over de piratenpraktijken in het waddengebied en een kopie van een gekloofde piratenschedel liet zien dat het slecht kon aflopen met een strandrover.

Bron: Boek StormvloedBron: Boek Stormvloed

'Stormvloed' van Ynske Penning

Bosch ten tijde van de Allerheiligenvloed is het decor van een spannende liefdesgeschiedenis waar Ynske Penning en roman over schreef. Uitgeverij Noordboek presenteerde het eerste exemplaar bij de opening van de tentoonstelling in 2007. Het boek heet ‘Stormvloed.’

Over Stormvloed

De spectaculaire ondergang van het Waddeneiland Bosch in het begin van de 80-Jarige oorlog. Tijdens de renovatie van een oud pand in de binnenstad van Groningen worden twee eeuwenoude dagboeken gevonden, samen met een geheimzinnige brief. De schrijfster van de brief bevindt zich op 1 november 1570 op het Waddeneiland Bosch, terwijl een orkaan met veel geweld om haar blokhut raast...
Stormvloed: de spectaculaire ondergang van het Waddeneiland Bosch in het begin van de 80-jarige oorlog
  • Auteur Y. Penning
  • Uitgever Kok, 2007
  • ISBN 9033005662, 9789033005664

Lees verder

© 2012 - 2024 Piejet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Simonszand - zandplaat tussen Schiermonnikoog en BorkumSimonszand - zandplaat tussen Schiermonnikoog en BorkumSimonszand is een onbewoonde zandplaat in het zeegat tussen het Nederlandse waddeneiland Schiermonnikoog en het Duitse w…
Waddeneiland Schiermonnikoog – eiland van schiere monnikenWaddeneiland Schiermonnikoog – eiland van schiere monnikenWaddeneiland Schiermonnikoog dankt zijn naam aan monniken die grijze pijen droegen. Het waren niet de biddende monniken…
Texel – ontstaan van het westelijkste WaddeneilandTexel – ontstaan van het westelijkste WaddeneilandTexel is het meest westelijke eiland van de Nederlandse Waddeneilanden. Het is tegelijk het westelijkste eiland van alle…
Waddeneiland Schiermonnikoog – Beroemde en bekende eilandersWaddeneiland Schiermonnikoog – Beroemde en bekende eilandersWaddeneiland Schiermonnikoog is bekend om haar natuurschoon. Het eiland heeft enkele bekende mensen voortgebracht, die S…

Ameland - ontstaan van een WaddeneilandAmeland - ontstaan van een WaddeneilandAmeland is een betrekkelijk jong eiland. Pas sinds duizend jaar wonen er mensen. Het eiland ligt tussen Terschelling en…
Walvisvaarder en commandeur Marten Jansen van AmelandWalvisvaarder en commandeur Marten Jansen van AmelandMarten Jansen en Hidde Dirks Kat zijn tijdgenoten. Ze zijn alle twee commandeur op een walvisvaarder. Kat op de Juffrouw…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Persbureau Ameland
  • Persbureau Ameland
  • Bol.com
  • Afbeelding bron 1: Boek Stormvloed
Piejet (1.232 artikelen)
Laatste update: 18-01-2017
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.