Ontstaan van recreatie (1900 tot heden)

Recreatie is tegenwoordig erg in trek. Toch is recreatie niet iets van de afgelopen jaren. Recreatie bestaat al ongeveer een eeuw. In dit artikel staat beschreven hoe recreatie is ontstaan, en welke sprongen door de tijd er zijn gemaakt van de jaren 1900 tot 1945, het pionieren van recreatie.

Voorwoord

Deze informatie is samengevat uit het boek ' Van bermtoerisme tot Dance Valley'. Voor meer informatie en uitwerkingen verwijs ik u naar dit boek door, waar alles duidelijk in beschreven staat.

Recreatie

Recreatie is al begonnen omstreeks 1900 en inmiddels erg belangrijk voor ons allen. Iedereen doet wel mee aan een vorm van recreatie, denkt u zelf maar eens na. In 2009 ging er 37,5 miljard om aan recreatie en toerisme, dat is enorm veel geld. Vandaar dat het de moeite waard is om uzelf eens te verdiepen in recreatie.

Sprongen door de tijd

1900 tot 1945 wordt in het boek beschouwd als het pionieren van recreatie, het tot stand komen van de recreatie dus. Dit begon allemaal toen de werktijden werden teruggedraaid, hieronder ziet u een aantal cijfers die u laten zien hoe de vrije tijd in die tijd toe nam.

1870

In 1870 werkte men ongeveer 70 uur per week, dit is 30 uur meer dan dat de gemiddelde Nederlander nu werkt.

1910

Diamantwerkers kregen het recht op hun eerste vakantieweek, daarna kregen steeds meer hogere beroepen recht op een vakantieweek. In 1966 werd het recht op vakantie een feit.

1920

In 1920 werkte men ongeveer 8 uur per dag en 48 uur per week. In 50 jaar is dus het aantal werkuren enorm teruggedraaid.

1934

In 1934 was er 55 dat men tijd had voor zichzelf, echter was daar 39 uur van de vrije tijd, andere uren waren verplichte tijd die men aan zichzelf moest besteden.

Deze tijd is dus de tijd waar de vrije tijd toeneemt, het werd als compensatie gezien voor arbeid.

Vormen van recreatie en gebeurtenissen

Recreatie zijn woorden die men uit elkaar kan halen namelijk re-creatie, dit staat voor de tijd voor het scheppen van de mens. Hierbij kreeg het landschap een steeds belangrijkere rol, in dit landschap kwam plaats voor recreatie door parken en openluchtrecreatie.

1915 tot 1926

In 1915 werd de eerste Bijenkorf in Amsterdam geopend, de tweede was in 1926 in Den Haag. Deze winkels zijn er nu nog en onder de meeste mensen erg bekend. Men kon dus echt gaan winkelen vanaf nu. Daarnaast werd in 1919 de eerste ANWB paddenstoel in de grond geslagen. In 2005 werd de 1000e paddenstoel in de grond geslagen. In 1922 begon Natuurmonumenten zich steeds meer te verdiepen in recreatie, gevolgd door de ANWB. Ook werd in 1920 al de recreatie gekoppeld aan natuurbescherming.

1928

In 1928 werden er twee parken geopend: het Amsterdams bos, in Amsterdam en Kralingerhout in Rotterdam. Deze parken waren gericht op de steden, zoals zoveel vormen van recreatie. Er was echter weinig plaats vlakbij de steden voor recreatie.

Ook werd in 1928 het CIAM opgericht, deze organisatie stond ervoor om de moderne architectuur te spreiden. Recreatie werd gescheiden van andere ruimtelijke functies. Voorbeelden van projecten van CIAM zijn de Zuiderzeedijk en de drooglegging van het Wieringermeer, dit na aanleiding van dhr. Lely die in 1891 het plan had de Zuiderzee droog te leggen, wat nu Flevoland is.

1941

In 1941 werd recreatie opgenomen in het overheidsbeleid, wat een belangrijke stap was voor de recreatie in Nederland.

1945 tot 1980

De tijd van 1945 tot 1980 was de tijd waarin de recreatie begon te bloeien. De tijd wordt ook wel de tijd van massa en welzijn genoemd. Na de oorlog groeide de economie zo erg dat Richard Griffith in 1986 spreekt over 'Nederlands economisch wonder'. Er is meer geld beschikbaar en meer vrije tijd beschikbaar dat samenkomt tot meer recreatie.

Belangrijke gebeurtenissen

In 1900 tot 1945 werd er al veel geklaagd over de lange werkdagen die men moest maken, deze werden verkort van 70 uur naar 48 uur. Echter nam men hier geen genoegen mee en werd in 1960 de werkweek verkort naar 45 uur. Toch vond men dit nog niet goed genoeg en werd in 1970 de werkweek naar 40 uur gedraaid. Ook kwam er in 1966 een wettelijke regel voor vakantie, sommige mensen met een goede baan hadden al eerder vakanties maar in 1966 werd dit voor iedereen een feit.

Ook kwamen, behalve de toename van vrije tijd, de vervoersmiddelen en de communicatiemiddelen op gang. Door deze middelen wist men beter wat er door het gehele land te doen was en kon men er gemakkelijker komen, hierdoor groeide de recreatie enorm. Ook kwam het woord bermtoerisme ter sprake, als men lange autoritten maakte stopte men in de berm voor een pauze, dit werd het begrip bermtoerisme. Er kwamen speciale rijksrecreatiegebieden zoals Spaarnwoude, hier waren meer voorzieningen dan in Kralinger Hout en het Amsterdamse bos namelijk picknick mogelijkheden, sportvelden, watersport enzovoort. Recreatie werd dus echt een dagje uit.

Tijden

Er werd berekend hoeveel geld men uit ging geven aan recreatie. In 1959 werd er 2 miljard gulden aan particuliere consumptie uitgegeven, dit groeide uit tot 178 miljard gulden in 1978. Sport, spel en vakantie steeg met 38% en overige ontspanning zelfs met 104%. Recreatie werd dus steeds aantrekkelijker.

Efteling

In 1952 opende de Efteling het sprookjesbos, dit groeide uit tot een echt pretpark in 1970 en in 1981 werd de Python geopend, de grootste achtbaan van Europa. De Efteling is in deze tijd nog een geliefd attractiepark om met het gehele gezin naar toe te gaan, de Efteling is dus met de recreatie meegegroeid.

Overige tijdstippen en gebeurtenissen

In 1970 werd het eerste popfestival in Rotterdam gehouden in het Kralinger Hout. Dit popfestival was vooral bedoeld voor de jeugd die zich wou loslaten van hun ouders.

Het was moeilijk om recreatiemogelijkheden te ontwikkelen aangezien het landschap van Nederland een productielandschap was, er was geen ruimte voor recreatie. Onder andere CBS, centraal bureau statistiek, onderzochten de mogelijkheden voor ruimte voor recreatie. Later werd recreatie een deel van het landschap, dit is een belangrijke ontwikkeling aangezien vroeger recreatie een losse functie was. Ook werd het beleid steeds belangrijker. Wel ging de overheid meewerken aan recreatie mogelijkheden. In de jaren 60 werd 75% van de investeringskosten betaald door de overheid met als voorwaarde dat er een basisplan was en een gemeenschappelijke regeling. Hier werd veel gebruik van gemaakt. In 1974 waren er 71 gemeenschappelijke regelingen voor recreatie.

Ook werden er meer ondernemersverenigingen opgestart rond 1958, een daarvan was Recron. In 1969 kwam de opvolger van PPO, plannings procedure openluchtrecreatie, de opvolger heette weer PPO maar dan procedure projectonwikkeling openluchtrecreatie.

In 1964 werden de elf elementen van formaat opgericht, deze werden op kaarten aangegeven met groene sterren. Bij belangrijke steden kwam een element te liggen. Een van de elf elementen was Spaarnwoude. Deze plannen werden planmatig opgezet en uitgetekend door Staatsbosbeheer.

Behalve de elf elementen, werd in 1964 ook de structuurvisie voor ruimtelijke ontwikkeling van openluchtrecreatie in Nederland in gebruik genomen.

Oliecrisis in 1973

Een belangrijk aspect in de tijd was de oliecrisis in 1973, hierdoor ontstond een economische terugslag. Recreatie werd als concurrent gezien van de andere functies en kreeg het moeilijker. In 1988 bleven maar 40 van de 71 gemeenschappelijke regelingen voor recreatie over.

Daarbij kwam nog de uitslag van het onderzoek van Herman Katteler en J.A. Kropman. Deze mannen beweerde dat Nederlanders liever wandelde of fietste dan een recreatiepark bezochten. Dit draaide uit op de termen die nu nog bestaan namelijk de intensieve en extensieve recreatie.

1980 tot 2000

De periode van 1980 tot 2000 werd de periode van de markt en belevenis genoemd. Men wordt steeds zakelijker en verwacht steeds meer van recreatie aangezien er genoeg aanbod is en bijna iedereen inmiddels over een auto beschikt, en dus overal kan komen. In deze tijd is de individualisering erg belangrijk. Ook zijn in deze tijd de gevolgen van de oliecrisis voor de recreatie te merken. De oliecrisis van 1973 blijkt een economische recessie te vormen die tot ongeveer 1990 duurt. De mogelijkheden om te recreëren zijn in deze tijd gegroeid, maar de tijd om te recreëren is afgenomen. De computer en internet in de eind jaren negentig werden erg belangrijk.

Tijden en belangrijke gebeurtenissen

In 1990 kwamen de young urban professionals in opkomst. De leefstijl van deze mensen was luxe, mensen werden steeds zakelijker.

Ondanks de vele mogelijkheden wat betreft recreatie bleven toch de fietstochten erg in trek. Deze stijgen van 1990 tot 2002 van 37 naar 48 miljoen. Openluchtrecreatie en verblijfstoerisme werd steeds commerciëler en recreatie werd massaler. Het in 1969 begonnen Picknick groeit uit tot een erg bekend festival in het Nederlandse Limburg namelijk Pinkpop. Spaarnwoude wordt een bekende Dance Valley, oude recreatie plaatsen worden in een nieuw jasje gestoken. Ook gaan mensen zich meer in de natuur verdiepen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer gaan ook meer recreatieve voorzieningen plaatsen die te maken hebben met de natuur. Zo komt er 'struinnatuur', natuur waar mensen in kunnen wandelen. Behalve 'struinnatuur' wordt ook de 'wilde natuur' erg belangrijk, zo ondekt men per ongeluk de Oostvaardersplassen, dit gebied is zonder hulp een prachtig natuurgebied geworden waar vele diersoorten leven.

Boeren hebben het moeilijk in deze periode, bedrijven worden groter en de prijzen worden lager. Om toch te kunnen blijven bestaan gaan vele boeren een verbrede tak van de landbouw bij hun bedrijf voeren zoals een camping, de verkoop van streekproducten en workshops. De landbouw krijgt door de grote stallen een imagoprobleem. Landbouw wordt veel teruggegeven aan de natuur.

Het landschap is een consumptielandschap geworden. Recreatie wordt een economische drager, zo worden oude forten omgebouwd tot musea en oude woningen restaurants. Cultuurhistorie wordt steeds belangrijker voor Nederlanders.

Ook is er sprake van 'verrommeling' dit komt door de versnippering en verstedelijking in het land. Dit wordt echter later als een kans beschouwd om de stedelingen meer bij de recreatie te gaan betrekken, wat zijn de wensen van de mensen?

2000 tot het heden

Recreatie is al begonnen rond het jaar 1900, in deze tijd is er enorm veel veranderd aan de vormen van recreatie. Ook nu veranderen de recreatievormen nog steeds. De tijd van 2000 tot het heden wordt de tijd van de vele smaken genoemd, dit aangezien er zoveel is dat men maar kan kiezen. De vrije tijd neemt nog steeds af in deze tijd. in 1995 had men per week 47,5 uur vrije tijd, in 2005 nog maar 45 uur per week, per week worden dit dus 2,5 uur minder.

Beleving

Er is zoveel recreatie dat me iets extra's moet toevoegen aan de recreatie om dit extra te kunnen verkopen. Dit is beleving, er is zelfs spraken van een belevingsmaatschappij aangezien iedereen zich gaat bezighouden met beleving.

Gebeurtenissen

Wellness wordt steeds belangrijker in deze tijd, zowel man als vrouw wil graag ontspannen in onder andere de sauna. Behalve wellness blijven de fiets en wandelroutes erg in trek, echter is fietsen niet meer zoals vroeger. Fietsen en wandelen wordt ingewikkelder, er moeten bijvoorbeeld stevige schoenen en kleding bij te pas komen. Ook golf en paardrijden wordt meer gedaan. Er is zelfs sprake van verpaarding, dit omdat er overal maneges gevestigd zijn. Het landschap is een wolk van verstedelijking, platteland en de stad komen steeds meer samen. Vroeger was er een duidelijke scheiding tussen platteland en de stad, dit is weggevaagd. Ook haalt men tegenwoordig een eigen emotie uit het landschap, iedereen ervaart een landschap namelijk anders. Het is daardoor moeilijk voor ontwerpers om een goed plan te maken. Er is veel sprake van branding, behalve gebiedsbranding is er ook sprake van city branding, bijvoorbeeld de smaakstad van het jaar bijvoorbeeld.

Ook wordt alles steeds meer gedigitaliseerd, wandelingen en fietstochten gebeuren met GPS systemenn en ook op internet zijn steeds meer dingen te vinden. Het gebied word steeds idealer, ideeën worden innovatiever en er zullen nog vele grote veranderingen wat betreft recreatie in de toekomst komen.