Hoe met verouderen omgaan?

Niemand wordt graag ouder, maar het is nu eenmaal een realiteit waaraan niet te ontsnappen valt. Het ouder worden brengt zowel op lichamelijk als mentaal vlak grote veranderingen teweeg. Hoe je daarmee omgaat bepaalt in grote mate je fysieke en psychische welzijn. Enkele adviezen om je op dat moment voor te bereiden kunnen een wereld van verschil maken en voor een aangename oude dag zorgen.

De derde levensfase

Vroeg of laat begin je eraan: de derde levensfase. Na de jeugd en het volwassen, actieve leven breekt de zogeheten ‘herfst van het leven’ aan, die mogelijk een belangrijke plaats zal opeisen. Immers, met het voortschrijden van de geneeskunde leven mensen steeds langer en blijven ze vaak ook in goede conditie. De manier waarop je die fase aanvat zal bepalen hoe je levensherfst er uiteindelijk zal uitzien.

Gevolgen

Het ouder worden heeft op verschillende vlakken een grote weerslag waarop je beter goed voorbereid bent. Er zijn de lichamelijke ongemakken die plots opdoemen, het aftakelen van het lichaam dat wordt ingezet. Het grijze haar is een eerste signaal van veroudering, je wordt minder aantrekkelijk omdat je huid slapper wordt; je krijgt rimpels en lijnen in je huid, stijvere ledematen verminderen je bewegingsvrijheid wat angst voor verlies aan onafhankelijkheid tot gevolg heeft. De energie die je vroeger overvloedig had, vermindert en steeds meer gezondheidsproblemen beginnen zich aan te dienen.

Op mentaal vlak kan vergeetachtigheid best vervelend zijn en helemaal erg wordt het als er (beginnende) dementie wordt vastgesteld, maar ook gezondheidsproblemen bij of het wegvallen van de partner kunnen belastend zijn voor de mentale weerbaarheid.

Reflectie

Als je met pensioen gaat, heb je plots meer vrije tijd en je verliest tegelijkertijd een aantal verantwoordelijkheden met als gevolg dat na het actieve leven het beruchte zwarte gat op de loer ligt. Op maatschappelijk vlak is er de angst van overbodigheid en financieel kan het een stuk minder gaan.

Dit alles zet aan tot zelfreflectie. Men voelt de aandrang om zijn leven te heroriënteren, om een nieuwe zingeving te zoeken. Vele mensen krijgen het moeilijk met deze nieuwe situatie. Ze denken dat ze niet meer gewenst zijn, beginnen te klagen en voelen zich buitengesloten en geïsoleerd.

Hoe moet men met die nieuwe situatie omgaan?

Het vergt een nieuwe instelling om te leren omgaan met de tijd die korter wordt. Angst voor ziekte en dood mag de tijd die we nog voor ons hebben niet in de weg staan. Om te beginnen moet je leren je leeftijd en je voorkomen te accepteren. Het zijn zaken waar je geen vat op hebt en waarom zou je je zorgen maken als je iets niet verhelpen kan? Het komt erop aan te leven in het moment en nare gedachten uit het hoofd te bannen. Je moet jezelf bijvoorbeeld de vraag stellen: is het ziek zijn nu aan de orde, gebeurt het op dit eigenste ogenblik? Indien niet, focus je dan op het huidige moment en geniet ervan.

De Franse filosoof Montaigne (1533 - 1592) bekeek het zo: “Hoe korter de tijd van leven ik heb, des te dieper en voller moet ik het maken”. Met andere woorden: wees dankbaar dat je deze leeftijd bereikt hebt en voor alles wat je nu hebt en in de toekomst nog zal ten deel vallen.

Optimistische ingesteldheid

Zo belanden we automatisch bij de belangrijkste richtlijn: sta positief in het leven. Niettegenstaande je ouder wordt, moet je in de eerste plaats jong van hart blijven. Wat je voelt, straal je uit en men zal versteld staan van de energie die je tentoonspreidt. Humor is een pluspunt.

Lachen is gezond, zegt de volksmond. Lachen blijkt een sterk medicijn voor lichaam en geest te zijn. Wie gevoel voor humor heeft zorgt ervoor dat hij evenwichtiger, vrolijker en gezonder in het leven staat. Het zal je in staat stellen het leven beter aan te kunnen en je zult een positieve invloed op anderen hebben.

Maar ook via je voorkomen kan je positiviteit uitstralen en respect afdwingen: een elegante persoon is een streling voor het oog. Zo kan je je persoonlijkheid tot uitdrukking brengen met een eigen smaak en stijl.

Een actief leven

Ga niet stilletjes in een hoekje zitten, sluit je niet af en leef geen saai bestaan voor het televisietoestel, maar wees actief. Zorg voor een grote kring van mensen om je heen. Immers, een rijk sociaal leven ondersteunt het gezond verouderen. Wie minder mobiel is kan zijn contacten online zoeken of aanhouden. Chatmogelijkheden genoeg met o.a. Skype of FaceTime of WhatsApp, noem maar op. Met je als vrijwilliger in te zetten sla je twee vliegen in één klap: je voelt je opnieuw nuttig en intussen ontmoet je mensen en breid je je vrienden- en kennissenkring uit.

Je lichaam kan je soepel houden door te sporten of te fitnessen. Niet alleen heeft bewegen een gunstige impact op je lichamelijke maar ook je mentale gezondheid: je bent bovendien beter gehumeurd en het geeft je zelfbewustzijn een hele boost.

Op mentaal vlak kan je je hersenen soepel en actief houden door geheugentraining. Puzzelen, gedichten/stukjes tekst of liedjes leren, sudoku’s oplossen: het helpt in de strijd tegen een haperend geheugen.

Carpediem

Geniet volop van het leven. Maak van je vrijheid gebruik om voor je plezier te reizen, ga uit wanneer je er zin in hebt (film, toneel, concert, tentoonstelling, dansen) of zoek een nieuwe hobby die misschien een passie wordt. Waarom geen cursus volgen: een taal of een instrument leren of je verdiepen in het rijk van de computer? Mogelijkheden zat en dagcursussen zijn nu plots wél mogelijk.

Gewoon genieten van de natuur kan evenzeer wonderen doen: wandelen, fietsen, vissen, tuinieren, zelfs fotografie, houden je actief en alert en zorgen voor levensplezier en vele momenten van genot.

Gezonde voeding

Niets zo belangrijk in het leven als een gezonde voeding. Gezond eten (veel verschillende groenten en fruit en zo min mogelijk rood vlees) en drinken (water!), alsook een goede nachtrust vormen de basis om een verdedigingsgordel op te bouwen tegen ziekte en een gebrek aan energie en ondersteunen een gezond cardiovasculair systeem.

Zoek rolmodellen in de artistieke wereld naar wie je kan opkijken en die je motiveren om een actief en gezond leven te leiden. Die voorbeelden kunnen ook in je onmiddellijke omgeving rondlopen. Wellicht zijn er oudere mensen in je vrienden- of kennissenkring die je bewondert om hun levenslust en hun positieve ingesteldheid.

Positieve gevolgen

Ten slotte mag men niet vergeten dat ouder worden ook positieve effecten heeft. Door de ervaring die je een leven lang hebt opgebouwd heb je voldoende kennis en inzicht om anderen bij te staan en te leiden. Daarom zijn oudere mensen ook bijzonder geschikt om leiding te geven. Mensen op leeftijd hebben voldoende achtergrond om jongere mensen te begeleiden en te helpen. Respect en bewondering zullen hun richting uitkomen, waardoor ze zich met recht en reden als een lichtend baken mogen beschouwen.

Besluit

Wie zowel fysiek als mentaal sterk staat en er alles aan doet om zichzelf dag in dag uit te blijven verzorgen, zal een fijne oude dag slijten en volop kunnen genieten van de tijd die hem nog op aarde gegund wordt. En zelfs al kan het leven soms niet zo vriendelijk zijn, een positieve ingesteldheid zal je helpen om moeilijkere momenten door te komen.