Local Exchange and Trading System (LETS)

LETS is een lokaal systeem voor ruilhandel dat in de jaren 80 ontwikkeld is in Canada. De basis ervan is dat iedereen iets heeft of kan dat een ander nodig heeft. In dit artikel meer informatie over de werking van de LETS en LETSkringen in Vlaanderen.

Wat is LETS?

De afkorting LETS staat voor Local Exchange and Trading System. Het is ontstaan uit noodzaak: in een Canadese dorp was de werkloosheid zo hoog dat de plaatselijke handel bijna stilviel (niemand had geld om iets te kopen). Een aantal mensen kwam toen op het idee om goederen en diensten te ruilen tegen een fictieve waarderingseenheid om zo geld over te houden voor andere dingen. Als snel ontwikkelde het systeem zich verder en verspreidde zich over de hele wereld. Tegenwoordig vind je een LETSkring op elk continent (behalve Antartica). Ook zijn er verschillende afgeleide systemen.

Hoe werkt LETS?

Een LETSkring bestaat uit een groep vrijwilligers die hun vraag en aanbod (via de kern) bekend maken aan de andere leden. Het kan hier gaan om huishoudelijke diensten (zoals poetsen, wassen, strijken, grote kuis,...) of gespecialiseerde diensten (zoals informaticahulp, hulp met administratie, tuinadvies, ...) en allerlei goederen (huishoudgerief, kleding, meubels, eten en drinken,...). Elke dienst of goed wordt gewaardeerd, dit wil zeggen dat de aanbieder een aantal waarderingseenheden krijgt (meestal uitgedrukt in tijd). Deze waarderingseenheden kan de aanbieder verder ruilen voor een ander dienst of goed.
De waarderingseenheden zijn niets waard buiten dit systeem en zijn geen vervanging voor geld: het LETSsysteem is een aanvulling voor het traditioneel geldcircuit.

Een voorbeeld:

Annemie heeft geen groene vingers. Daarom komt Jan haar regelmatig helpen in de tuin.
Jan heeft een hekel aan strijken, maar Cindy strijkt wel graag en doet regelmatig de strijk voor Jan.
Cindy kookt niet graag en gaat regelmatig eten bij Tim en Marie die hun computer laten onderhouden door Thomas.
En Thomas ontbijt graag uitgebreid zondags en vraagt Annemie regelmatig om verse broodjes.
Ieder krijgt een aantal "lets" voor hun werk dat ze verder ruilen.

Voordelen LETS

Tijd en geld

Dankzij dit systeem hou je meer tijd en geld over voor andere dingen. Doordat je dingen die je zelf minder graag doet uitbesteed, hou je meer tijd over voor dingen die je graag doet. Bij dit systeem biedt je aan wat je zelf graag doet en omdat mensen verschillend zijn, is er altijd wel iemand die de dingen die je vervelend vindt wel graag doet. Zo help je elkaar.

Je houdt ook meer geld over voor andere dingen door spullen te "letsen" of door diensten te vragen via de LETS waar je normaal voor zou betalen (auto-onderhoud, computerreparatie, ...).

Hulpverlening

LETS is een systeem van hulpverlening zonder liefdadigheid: je ontvangt hulp wanneer je het nodig hebt (ziekte, verhuis, drukke periodes,...) en geeft hulp wanneer je zelf kan.

Milieuvriendelijk

Dankzij het LETSsysteem krijgen veel tweedehands goederen een tweede leven. Heb je een kast in je weg staan? Misschien kan iemand anders die wel gebruiken? Ben je je kleren beu? Misschien wilt iemand anders ze wel? Wordt je verzameling te groot? Misschien is er iemand bij je kring die een aantal stukken wilt overnemen? Heb je teveel plastic bewaardozen? Misschien heeft iemand anders er nog nodig?

Sociaal aspect

LETS bevordert sociale contacten omdat de diensten niet als uitbesteden worden gezien, maar eerder als vriendendiensten. Ook worden er regelmatig bijeenkomsten georganiseerd door de kern waardoor de leden elkaar beter leren kennen.

Binnen veel LETSkringen worden er ook diensten verleend zoals gezelschap houden of samen naar het theater gaan of een luisterend oor. Dit helpt de vereenzaming tegen te gaan.

Zelfontwikkeling

Ieder heeft zijn eigen talenten. Helaas beseffen veel mensen dit niet. Iemand die goed kan poetsen is binnen de LETS even waardevol als iemand die een computer kan herstellen of iemand die goed kan koken. Het zijn gelijkwaardige talenten waarmee je een ander kan helpen. Het voelt goed om gewaardeerd te worden voor dingen die je vanzelfsprekend vindt.

Ook is de LETS een assertiviteitstraining: je moet als vrager of aanbieder zelf initiatief nemen om andere leden te contacteren. Ook de transactie wordt volledig geregeld tussen vrager en aanbieder. Beide partijen onderhandelen ook over de hoeveelheid waardering (letspunten).

Bij veel kringen vind je ook taallessen of andere cursussen. Zo kan je je kennis uitbreiden.

LETS in Vlaanderen

In Vlaanderen zijn er een 15-tal LETSkringen. De overkoepelende organisatie is LETS Vlaanderen vzw. Hier kan je ook informatie vragen over de LETSkringen in je regio.