Hoeveel privacy hebben we nog?

Sinds internetgiganten Google en Facebook de macht over het web hebben veroverd is het probleem van de privacy steeds meer een item geworden. Door de commotie die ontstaan is naar aanleiding van het bespioneren van staten onderling en het gadeslaan van de handel en wandel van burgers, is men zich ervan bewust geworden dat de gegevens die elk individu vrijgeeft via het internet door anderen kunnen gebruikt of misbruikt worden. Sommigen vinden die zorg overdreven omdat wie eerlijk is, niets te verbergen heeft of niets illegaals doet toch niet bang hoeft te zijn. Maar is dat wel zo?

Wat is privacy eigenlijk?

Privacy zijn persoonlijke dingen, dingen die van één mens alleen zijn en dan bedoelen we daarmee geen bezittingen maar de privéruimte die in elkeen aanwezig is: het innerlijke van de mens, de eigen gevoelens. Wat we denken, wat we voelen, onze opvattingen, onze reacties, onze opinies, onze dromen: het behoort allemaal tot de persoon die we zijn en die ons onderscheidt van een ander. Mochten die persoonlijke kenmerken niet privé maar openbaar zijn, dan zou het onmogelijk zijn om je als jezelf te gedragen.

Als je zegt: ik hoef niets te verbergen, dan klopt dat niet, want de persoon die je bent gooit niet alles wat hij denkt en voelt op straat, want dan zou je jezelf niet meer kunnen zijn.

Aanpassing van je gedrag

Een mens leeft in een bepaald land, een streek, een cultuur. Hij komt met vele andere mensen in contact, verplaatst zich binnen verschillende milieus, komt in andere situaties terecht. In elk milieu, in elke situatie gedraagt hij zich anders. Als je bij je partner bent zul je bijvoorbeeld zonder schroom over je seksuele verlangens kunnen praten, maar waarschijnlijk zul je dat niet met je grootmoeder of je baas doen. Zij hebben daar geen zaken mee en op dat ogenblik verberg je dus een stuk van jezelf. Andere context, ander gedrag.

Geheimen

Eigenlijk verbergen we altijd dingen zonder het te beseffen. Je hangt vitrages voor het raam zodat mensen niet kunnen binnenkijken. Je gebruikt een code om je kredietkaart te beveiligen. Je draagt kleren om je naaktheid te verbergen. Je sluit de deur als je naar de wc gaat. In de bank krijg je een aanzienlijk bedrag toegestopt in een enveloppe. In een hotel slaap je in een eigen kamer. Je belt een afspraak af met een drogreden omdat je eigenlijk liever naar het voetbal kijkt.

Iedereen heeft dingen die hij voor anderen verbergt ook al is daar vaak een goede reden voor.

Fout of niet fout?

Met niets te verbergen hebben bedoelen mensen dat ze niets fout doen, maar dat ook is een reatief begrip, want wat niet fout is voor de een is misschien wel fout voor de ander of binnen een andere context. Grapjes vertellen tijdens een zakelijke vergadering is voor één baas misschien niet erg omdat hij zelf een leukerd is, maar is misschien storend en dus fout bij een andere. Met iemand tongzoenen van hetzelfde geslacht kan best in de Lage Landen maar is taboe in Rusland. In een gesprek met vrienden kritiek uiten op de opvoedingsmethodes van je partner is niet zo erg tot je partner er lucht van krijgt.

Fout of niet fout is afhankelijk van de plaats waar je je bevindt en de personen met wie je omgaat en zelfs dan weet je nooit zeker of je niet verkeerd bezig bent.

Liegen is gewoon

Niemand is een heilig boontje. Er is geen mens op de wereld die nooit een fout maakt, die nooit liegt, ook als is het maar een klein leugentje, of de waarheid een beetje naar zijn hand zet, laat staan bepaalde dingen overdrijft om indruk te maken of op een goed blaadje bij iemand te staan. Wie kan zeggen dat hij nooit een sneheidsovertreding heeft begaan of geparkeerd heeft waar het niet toegestaan was? Wie heeft niet eens een uitnodiging afgeslagen omdat hij zogezegd een afspraak had of zich niet lekker voelde of niet opgeschept over het aantal vrouwen die hj heeft gehad om zich als vrouwenkiller te manifesteren bij zijn makkers?

De waarheid manipuleren in functie van zijn eigen voordeel maakt deel uit van de menselijke soort en is met geen stokken uit te roeien.

Een zondvloed aan wetten

Op de hoogte zijn van alle wetten, decreten, verordeningen, voorschriften is onmogelijk. In de huidige maatschappij is vrijwel alles gereglementeerd en ben je in bijna alles onderworpen aan regeltjes en instructies. Voor een zinnig mens is dit niet meer te vatten. Niemand kan weten wat er allemaal illegaal is. Zelfs mensen die zich professioneel bezighouden met het opstellen van wetten of het doen naleven ervan moeten dingen opzoeken waarvan ze niet weten of het is toegestaan of niet. Soms doe je iets waarvan je niet het geringste vermoeden hebt dat het eigenlijk niet mag.

Als je dus denkt dat je nooit iets fout doet, dan sla je de bal flink mis.

Manipulatie van je gegevens

Je weet nooit wat er met de gegevens die je toevertrouwt aan de overheid of aan privé-instellingen gebeurt en of ze wel veilig zijn. Daarenboven stockeert de overheid steeds meer gegevens over elk individu. De moderne technieken zorgen er tegenwoordig voor dat de meest intieme gegevens van een mens worden opgeslagen zoals bijvoorbeeld je DNA of je vingerafdrukken. Big Brother is al geruime tijd geen schrikwekkend toekomstbeeld meer, maar rauwe realiteit en keer op keer bewijst de overheid dat ze die massa gegevens niet altijd even secuur onder controle heeft en ze kan afschermen voor misbruik.

Daarenboven kan de informatie die men over jou heeft verzameld gebruikt worden voor zaken waarvoor ze oorspronkelijk niet was bedoeld. Denk maar aan de gepersonaliseerde reclameboodschappen die je van bepaalde firma's ontvangt en waarvan je je afvraagt hoe ze weten dat belangstelling hebt voor bepaalde producten of diensten.

De evolutie der dingen

Ten slotte ben je ook het slachtoffer van het feit dat dingen en situaties veranderen en evolueren. Wat vandaag geldt, geldt niet noodzakelijk morgen. Wat vandaag wordt aanvaard, wordt dat misschien niet meer volgend jaar. Regeringen en regimes veranderen doorheen de tijden en voor je het weet zijn perfect legale dingen morgen illegaal en dus strafbaar. Roken was geen enkel probleem tot voor kort. Nu worden rokers gebannen uit openbare gebouwen, cafés, restaurants en dergelijke meer. Wie op het werk wil roken, moet naar buiten. In de Verenigde Staten krijg je al een boete als je in een park rookt. Het ogenblik is nabij dat roken illegaal wordt.

Je vermoedt dat al je gegevens die bij de overheid zijn opgeslagen er veilig zijn, maar zal dat morgen ook nog het geval zijn als een sterke man de macht overneemt?

Privacy is een sprookje

Zo is zondermeer duidelijk dat privacy in onze internettijden een illusie is hoewel noodzakelijk om als uniek individu te kunnen functioneren. Wie denkt niets fout te doen en niets te verbergen heeft, vergist zich schromelijk. Van vandaag op morgen kan je zondermeer beboet, opgepakt en veroordeeld worden omdat je niets vermoedend je eigenste zelf bent geweest. Daarenboven bestaat dat 'eigenste zelf' niet meer want de overheid heeft alle informatie over jou in gigantische databases opgeslagen die daarenboven niet perfect beveiligd zijn en voor andere doeleinden knnen gebruikt worden dan dat ze bedoeld zijn. Verder leven we in de beste der werelden.