De pluriforme samenleving van Nederland

Nederland is een pluriforme samenleving, waarbij iedereen anders is maar toch ook weer allemaal gelijk. Verschillende mensen van verschillende afkomsten wonen samen in ons vrije landje, Nederland.

Wat maakte en maakt Nederland tot een pluriforme samenleving?

Pluriforme samenleving

Een samenleving waarin mensen samen leven, met aanwezigheid van verschillende religies, leefstijlen, en tradities. Een sterke bijdrage hieraan werd en wordt nog steeds geleverd door vluchtelingen / asielzoekers.

Vluchtelingen / asielzoekers

Mensen die vanuit hun land naar een ander land zijn gevlucht, met redenen als (burger-)oorlogen, vervolgingen vanwege religieuze of politieke aard, of honger in hun eigen land. De vluchtelingen die in Nederland zijn, zijn vooral Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen/Arubanen. Deze mensen dragen aan de pluriformiteit bij, vanwege het feit dat ze allemaal een andere religie, leefstijl en tradities hebben, en die binnen de Nederlandse grenzen toch samenleven.

Welke rechten en plichten zijn verbonden met pluriformiteit en op welke waarden zijn die rechten en plichten gebaseerd?

In de grondwet zijn de waarden vrijheid en gelijkheid vastgesteld, als basis voor de (grondrechten) en –plichten.
Vrijheid en pluriformiteit zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Zonder vrijheid van bijvoorbeeld meningsuiting, religie en leefstijlen, was deze samenleving niet mogelijk geweest. Omdat iedereen vrij is in die dingen, in Nederland, is het mogelijk om zoveel religies binnen de grenzen van 1 land te huisvesten.

Daarnaast is gelijkheid ook direct verbonden met pluriformiteit. Iedereen is gelijk, en wordt op gelijke manier behandeld. Discriminatie en racisme wordt niet getolereerd, en de aanstichter ervan kan worden vervolgd.

Ook brengt de grondwet morele plichten met zich mee. Morele plichten zijn plichten die niet op papier zijn vastgesteld in de grondwet, maar waarvan men aanneemt dat de medeburgers zich er wel aan houden. Een voorbeeld hiervan is het accepteren van de verschillende meningen en leefstijlen.

De andere waarde die in verband staat met pluriformiteit, is een morele verplichting: Tolerantie.Tolerantie is begrip opbrengen voor de verschillen in meningen en leefstijlen tussen mensen.

Wat is de sociale positie van etnische minderheden in de huidige Nederlandse pluriforme samenleving?

Etnische minderheid

Migranten en hun afstammelingen, afkomstig uit landen met een niet-westerse cultuur, die zich hebben gevestigd in Nederland. In Nederland is er sprake van concentratie onder de etnische minderheden. De helft woont in de vier grootste steden, en de helft daarvan woont weer in bepaalde soorten wijken. De andere helft woont verspreidt door heel Nederland, waardoor er sterk concentratie te zien is in de grote steden. Ook is er sprake van het feit dat de etnische minderheden binnen Nederland sneller groeien dan de autochtone bevolking. Dit vanwege de feiten dat het geboortecijfer bij de minderheden hoger ligt, en er elk jaar weer meer immigratie naar Nederland komt. Sociaaleconomisch gesproken, hebben de etnische minderheden het gemiddeld minder goed dan de rest van de bevolking. Dit is te zien aan het lage gemiddelde inkomen, slechte huisvestiging en scholing, en een hoog werkloosheidspercentage.

Welke belangrijke cultuurverschillen doen zich voor in Nederland en hoe gaan mensen daar mee om?

Een duidelijk verschil tussen de hedendaagse Europese cultuur en die van de gebieden waarin de Islam de dominante godsdienst is, is de verhouding tussen man en vrouw, en mannen en vrouwen.

Emancipatie

In de Europese cultuur worden mannen en vrouwen gelijk behandeld, en delen de taken in het huishouden en het werken voor het geld. Een ander belangrijk cultuurverschil zien we in de opvoeding van de kinderen. In Turkse en Marokkaanse gezinnen worden jongens en meisjes nadrukkelijk verschillend opgevoed. In de Europese cultuur is ook hier geen verschil te vinden. Meisjes en jongens gaan naar dezelfde school, hebben in gemengde klassen les, en kunnen dezelfde opleidingen doen en dezelfde banen krijgen.

Stereotype

Een bepaald beeld van een groep, opgebouwd uit ervaring met een enkel persoon uit die groep, die niet de waarheid spreken voor de hele groep. Bijvoorbeeld ‘Buitenlanders zijn criminelen.’ Lang niet alle buitenlanders zijn criminelen, en er zijn ook genoeg Nederlandse criminelen waar niet naar wordt gekeken.

Revitalisering van Cultuur

Het sterker bewust worden van de je identiteit na te zijn geëmigreerd, en (meestal) strikter dan in het andere land gaan leven volgens de regels van die cultuur. Cultuur- of waardenrelativisten menen dat de ene cultuur nooit slechter of beter kan zijn dan de andere, dat ze alleen maar anders zijn. Ook kan een cultuur alleen maar beoordeeld worden vanuit zichzelf. Cultuur- of waardenuniversalisten menen dat je wel culturen met elkaar kunt vergelijken, en er waarden zijn die voor ieder mens op aarde gelden. De ene cultuur kan beter zijn dan de andere, gebaseerd op de garanties die de cultuur biedt op het terrein van de mensenrechten.

Bedreigt pluriformiteit de sociale cohesie van de samenleving?

Sociale cohesie

Onderlinge verbondenheid tussen mensen, binnen groepen en tussen groepen. De etnische minderheden staan tamelijk apart in Nederland, door de vooroordelen die tegen deze minderheden zijn gericht. Vooroordelen zorgen er dus voor dat de sociale cohesie verzwakt.

Vooroordelen

Een (vijandig) beeld van een groep, die gebaseerd is op onjuiste waarnemingen. Deze vooroordelen worden in het openbaar gebruikt, en scheren alle mensen die onder deze groep vallen dus over een rug. Maar er zijn ook tekens die wijzen op de versterking van de sociale cohesie. Steeds meer mensen uit de etnische minderheden dringen door in politieke functies, en laten daardoor zien dat hun groep ook meedoet. Maar ook vriendschappen en relaties tussen allochtonen en autochtonen versterken de sociale cohesie.

Wat is de relatie tussen criminaliteit en etnische minderheden?

De criminaliteit die veel in de onderste lagen van de bevolking voorkomt, en dus ook in het grootste deel van deze etnische minderheden, zijn vooral diefstal, straatroof of geweld. Gevoelens van onveiligheid en discriminatie versterken de neiging om dit soort overtredingen te maken. Ook lagere scholing en sociale achterstand van een groep zijn kenmerken. De kans is relatief groot dat jongeren uit etnische minderheden hier mee in aanraking komen. Door de vooroordelen, zoals ‘Marokkanen zijn criminelen.’ en dergelijke, ontstaan afwijkende levensstijlen, waarden en normen. Deze groep mensen vormen samen een subcultuur, waarin het stoer wordt gevonden om succes in het criminele circuit te behalen. De Nederlandse cultureel antropoloog en criminoloog Frank Bovenkerk kwam tot een theorie, waaruit bleek dat een vicieuze cirkel dreigt te ontstaan, die niet makkelijk doorbroken kan worden.

De vijf punten:

1. Lage sociaaleconomische positie: leidt tot slechte huisvesting en daardoor tot onderwijsachterstand.
2. Geringe kansen op de arbeidsmarkt: slecht betaalde banen en grotere kans op werkloosheid, dit leidt tot demoralisatie.
3. Frustratie leidt tot vorming van subculturen, dit leidt tot onmaatschappelijk gedrag.
4. Crimineel gedrag van jongeren uit subculturen leidt to versterking van vooroordelen van de samenleving jegens achtergebleven groepen.
5. Discriminatie van etnische groepen leidt tot verslechtering van de sociaaleconomische positie: terug bij af.

Wat doet de overheid en welke standpunten nemen politieke partijen in?

De overheid bepaald welke migranten welkom zijn in Nederland, en welke niet. Sinds 1975 zijn gastarbeiders uit landen die niet lid zijn van de EU niet meer welkom, alleen bij wijze van uitzondering. Een Nederlandse burger mag zijn huwelijkspartner naar Nederland laten kom, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Vluchtelingen en asielzoekers die zich tijdelijk of permanent in Nederland willen verblijven, mogen dat, tot het gevaar in het eigen land is geweken, mits ze aan bepaalde eisen voldoen. Voldoen ze niet, worden ze gelijk weer uitgezet. Illegalen worden mensen genoemd, die in een land verblijven zonder verblijfsvergunning, en zijn dus strafbaar bezig.

Een belangrijke wet van het huidige integratiebeleid is de WIN, Wet Inburgering Nieuwkomers. Deze is in 1998 aangenomen en daarna nog een aantal keren herzien. Deze wet eist dat elke nieuwkomer een inburgeringcursus moet doen, waarin op Nederlandse Taal, kennis van de Nederlandse Rechtsstaat en samenleving, en de waarden en normen die daarin plaatsvinden worden getest.

Een ander probleem is het geval dat de meeste jongeren een onderwijsachterstand zijn opgelopen. Via het GOA, Gemeentelijk Onderwijsachterstandsbeleid probeert de overheid daar iets aan te doen.

Discriminaliteit is strafbaar, maar wordt vaak zelden bestraft, aangezien het moeilijk aan te tonen is.

Na onderzoek in 2005 bleek dat het integratiebeleid toch positieve resultaten had behaald.

De standpunten van de politieke partijen zijn verdeeld in 3 meningen:

• LPF en VVD bepleiten een strenge aanpak en consequente toepassing van de regels.
• CDA, ChristenUnie en D66 zijn het niet oneens met de regels, maar vinden dat de overwegingen van humanitaire aard soms tot soepelheid moeten leiden.
• PvdA, GroenLinks en de SP pleiten voor enige versoepeling van de regels.

Deze standpunten gelden ook voor het integratiebeleid.

Fundamentalisme

Opvatting en houding van een radicale stroming binnen een geloof, die alleen het eigen geloof toestaat, en andere geloven afwijst.

In hoeverre is de EU van invloed op Nederland als pluriforme samenleving en hoe zijn de positie en mogelijkheden van etnische minderheden in Nederland vergeleken met Duitsland?

De Europese Unie heeft een overkoepelend integratiebeleid afgesproken. Alleen zijn veel Nederlandse burgers bang de regels die daarin staan, teveel beperkingen opleggen en het ondernemersklimaat teveel beknotten. Ook het opengaan van de grenzen binnen de EU wordt gezien als een bedreiging. De pluriforme samenleving in Nederland en Duitsland lijken wel en niet op elkaar. In Duitsland zijn ook gastarbeiders met hun gezinnen zich gaan vestigen. Alleen is het verschil, dat Duitsland nauwelijks een verleden als koloniale overheerser kent. Waardoor Duitsland nauwelijks migranten met hun directe afstammelingen uit dergelijke gebieden heeft. Daarnaast hebben kinderen van niet-Duitse migranten in het algemeen de nationaliteit van hun ouders, waardoor ze qua rechtspositie in het nadeel zijn. Maar juist hun sociaaleconomische positie is beter in Duitsland; de werkloosheid is lager en er is een lagere onderwijsachterstand.

Welke dilemma’s doen zich voor en welke keuzes kunnen we maken?

Radicale politieke stroming die haar standpunten en acties baseert op een fundamentalistische uitleg van de Islam, en die haar regels –ook met geweld- aan anderen wil opleggen. Pluriformiteit schept ruimte voor religieus fundamentalisme en politiek radicalisme, maar niet genoeg ruimte voor de groei van dergelijke bewegingen. Die ruimte ontstaat alleen als groepen maatschappelijk worden uitgesloten of zich uitgesloten voelen. De overheid en de samenleving heeft dus als taak dit te voorkomen. De conclusie is dat de pluriforme samenleving wel problemen heeft, maar dat geen onoverkomelijke problemen zijn. Deze samenleving heeft dus ook een toekomst. De overheid moet zorgen voor gelijke kansen voor iedereen, in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en het voorwaarden scheppen voor en bedragen aan de sociale cohesie.