Oorlog om water

Het aardoppervlak bestaat voor ongeveer zeventig procent uit water en is het belangrijkste molecuul dat leven op deze aardbol mogelijk maakt. Je kunt enkele weken overleven zonder eten, maar zonder water hou je het maar een paar dagen vol. Ook speelt water een grote rol bij de vorming van het aardoppervlak, regelt het klimaat, verwijderd toxische stoffen uit het milieu en daarnaast kun je zelf ook nog genoeg dingen bedenken over de belangrijkheid van water.

Waterbeheer

Ondanks deze belangrijke status van water wordt het zeer gebrekkig beheerd. Vooral in Afrika, waar het al moeilijk is om aan water te komen, zal het steeds lastiger worden om genoeg drinkwater te krijgen. Ook in andere delen van wereld zullen er langzaam watertekorten op gaan treden. De wereldbevolking groeit nog steeds en er zal dus minder drinkwater voor iedereen overblijven. Ook omdat er steeds meer giftige stoffen in het water geloosd worden. Zo is in Living in the Environment(2007) van Tyler Miller te lezen dat het gebrek aan water doodsoorzaak nummer één is en dat er elke acht seconden ergens een kind overlijdt aan de gevolgen van watergebrek. Water is dus een belangrijke economische en milieugerelateerde grondstof, omdat water de sleutel is tot armoedebestrijding, voedselproductie en energieproductie.

Zoals gezegd wordt het zoetwater grotendeels nog niet beheerd. Maar wie zou dit moeten doen? Overheden of particuliere organisaties? Het drinkwater dat beheerd wordt is nu handen van overheden die het als publieke bron gebruikt voor hun bewoners. Een steeds groter aantal overheden geeft nu echter de beheertaak aan particulieren bedrijven, maar houden nog wel het eigenaarschap. Gevolg is dat enkele Europese bedrijven (Vivendi, Suez en RWE) beseffen dat er binnenkort een watergebrek kan plaatsvinden en kopen zodoende zoveel mogelijk particuliere en publieke waterleveranciers op. Er kan natuurlijk een vraagteken bij geplaatst worden of dit wel een goede ontwikkeling is.

Tragedy of the Commons

Omdat deze bedrijven winst maken met het verkopen van water zullen ze dit ook zoveel mogelijk proberen te doen in plaats van het te conserveren. Ook het gat tussen arm en rijk zal alleen maar groter worden omdat de armen de waterkosten niet kunnen betalen en bedrijven dus liever meer geld verdienen met het verkopen van water aan rijke landen. Er zou in principe genoeg water moeten zijn voor de hele wereldbevolking maar de vraag blijft of dit op deze manier goed geregeld wordt. Met winstgevende bedrijven ontstaat er namelijk een soort ‘Tragedy of the Commons’. Dit betekent dat een hulpbron waar op dit moment genoeg van is, op den duur door egoïstisch gedrag te weinig van zal zijn. De particuliere organisaties die het water beheren kunnen dan al het water eerlijk verdelen, zodat al het water gezuiverd en hergebruikt kan worden. Zo heeft iedereen profijt van het zuivere water. Omdat deze bedrijven winstgevend zijn kan het zou zijn dat er opeens een van deze bedrijven besluit meer water te gaan verkopen dan eigenlijk kan. Zodoende krijgt dit ene bedrijf meer winst. Voor de andere bedrijven blijft daarna dus minder water over. Op den duur zal het echter met elk bedrijf slecht gaan. Er is dan immers geen zuiver water meer over om te verkopen.

Toch is het zo dat waterbeheer door overheden ook niet altijd de beste oplossing is. Ook hier kan namelijk een soort ‘Tragedy of the commons’ optreden. Neem bijvoorbeeld het waterbeheer van de Nijl. De Nijl stroomt door vele Afrikaanse landen en is daar een van de belangrijkste waterbronnen. Egypte bijvoorbeeld krijgt zevenennegentig procent van zijn drinkwater uit de Nijl en is de laatste in de volgorde om van dit belangrijke water gebruik te maken. Maar ook Soedan en Ethiopië gebruiken veel water van de Nijl. Deze landen krijgen ook steeds meer te maken met watergebrek en zijn daarom van plan meer water af te tappen van de Nijl. Dit betekent dat Egypte minder water zal ontvangen en daar grote problemen van zal ondervinden.

Betere afspraken over het waterbeheer zijn dus noodzakelijk om dit probleem te voorkomen. Anders krijgt voormalig VN-secretaris-generaal Boutros-Ghali, die in een toespraak te weten gaf dat de oorlogen van de toekomst voornamelijk over water zullen gaan, gelijk.