Sinti en Roma zigeuners

Al eeuwen lang wonen er zigeuners in Europa. In sommige landen is dit al heel lang een historisch feit, maar wel een minderheid vormen. In Duitsland wonen zo'n 70.000 Sinti en Roma al zo'n 600 jaar. Naast hun eigen taal spreken ze Duits als hun tweede taal. Waar komen ze vandaan en wat is hun geschiedenis in Europa?

Gypsy

Het scheldwoord Gypsy (zigeuner) vindt zijn oorsprong in de Middeleeuwen. Ze werden door de meerderheid verworpen tot tweederangs burger en gediscrimineerd. De authentieke naam van de zigeuners is Sinti en Roma. Maar welk woord ook gebruikt werd, het betekende altijd leden van een minderheidsgroep. Het Roma-volk is van Zuid-Europese afkomst. Waar je ook leest of hoort over deze mensen, het woord zigeuner is altijd omringd met stereotype vooroordelen. In de tweede helft van de 18e eeuw, bleek uit wetenschappelijke studies over de oorsprong van de Sinti en Roma dat hun oorsprong uit India is. Er ligt een relatie tussen hun Roma-taal en de oude taal Sanskriet.In de loop van de eeuwen ontwikkelt hun taal tot een eigen taal, vaak gemengd met de taal, waar ze nu wonen.

Rechten voor Zigeuners

Tegen het einde van de 15e eeuw wonen er Roma en Sinti in vrijwel ieder Europees land, maar zijn ze volkomen rechteloos. Dat verandert in 1446 als de Raad van de stad Frankfurt een aantal Zigeuners burgerlijke vrijheden geeft. Hij schreef zogenaamde Beschermende Brieven, waarin duidelijk stond, dat ze in dit land veilig en ongehinderd zich konden bewegen en mochten ze kopen en verkopen. Tegen het einde van de 15e eeuw kwam er een einde aan hun betrekkelijke rust, omdat er ook veel politieke en sociale onrust was. De Sinti en Roma werden weer in toenemende mate vervolgd en verdrukt. Hun gilde van ambachtelijke beroepen werd verboden en in veel gebieden worden ze uitgezet.

Tweede Wereldoorlog

In Nazi-Duitsland werden de Roma en Sinti als heidenen bestempeld en ging het zelfs zover, dat ze gestigmatiseerd werden als bondgenoten van de duivel. Net als de Joden waren de Roma en Sinti opnieuw de zondebok van alles wat mis kon gaan en werd er in alle vormen geweld tegen hen gebruikt. In de documenten worden ze beschreven als object, waarover de overheid struikelde, maar in werkelijkheid leefde deze bevolkingsgroep als minderheid,maar zeer vreedzaam naast de autochtone bevolking. Er worden ongeveer 250.000 Zigeuners vermoord in de concentratiekampen.

Vervolging

De situatie van de Roma in Zuidoost-Europa wordt gekenmerkt door discriminatie, armoede, analfabetisme, slechte gezondheidszorg en een hoog sterftecijfer. Van 1992 tot 1995 worden de Roma in Bosnië Herzegovina opnieuw slachtoffer van vervolging en genocide door de Servische troepen. Vanaf de zomer van 1999 worden de Roma, als gevolg van het conflict in Kosovo, massaal aangevallen door de Albanese nationalisten. 90% van de Roma in Kosovo zijn uit hun huizen verdreven, dat zijn ongeveer 120.000 mensen.

Cultuur en gewoonten

Wereldwijd zijn er ongeveer 12 miljoen Sinti en Roma en 8 miljoen ervan leven in Europa. De meeste van hen leven in de Balkan, met name in Roemenië. Een klein deel woont in West-Europa, het Midden-Oosten, Noord en Zuid-Amerika en Noord-Afrika. Omdat ze over de hele wereld verspreid zijn hebben ze geen vastliggende cultuur of sociale organisatie. Over het algemeen is er een groot groepsgevoel en men isoleert zich als groep van de samenleving. Samenbindend is ook de Roma-taal, ook al bestaat die uit diverse dialecten.

Qua religie hebben de meeste Roma groepen het geloof van het land waar ze wonen aangenomen. Maar ook hierin zijn ze een naar binnengerichte groep. Het uitvoeren en beleven van de religieuze tradities en ceremonies gebeurt binnen de eigen groep met hun eigen gewoonten.

Het gezin

Bij de Sinti en Roma speelt het gezin een grote rol. De oudere generatie geniet respect en heeft autoriteit. Er is een strenge seksuele moraal en daardoor is het nog steeds gebruikelijk, dat een ongehuwd meisje niet zonder mannelijke begeleiding uit gaat. Voor een aantal groepen wordt een bruidsschat bepaald, die door de familie van de bruidegom betaald wordt aan de familie van de bruid.

Bijna overal staan de Sinti en Roma onder zware druk om afstand te doen van hun gewoonten en hun traditionele manier van leven. Toch is het te hopen, dat de cultuur van hen zal overleven met de taal en de tradities.