De cargo cults in het Pacifische gebied

Van alle religies op de wereld zijn de zogenaamde cargo cults wel de meest bijzondere. Deze religies kenden een grote opleving in het Pacifische gebied na de Tweede Wereldoorlog, waarbij de meeste uiteindelijk weer uitgestorven zijn. Enkelen bestaan echter nog steeds, bijvoorbeeld de John Frum cult en de Philip Mountbattan cult op Vanuatu in Oceanië.

Ontstaan cargo cults

Cargo cults komen met name voor op verschillende eilanden in de Pacifische Oceaan, in gedeeltes van Nieuw Guinea of Vanuatu bijvoorbeeld. Deze cargo cults zijn ontstaan na contact van primitieve beschavingen met de moderne westerse cultuur, waarbij de eerste westerse bezoeken in de negentiende eeuw het verschijnsel voor het eerst starten. De cargo cults draaien volledig om het verkrijgen van de moderne spullen (cargo) van de westerse bezoekers; de gelovigen van de cargo cults geloofden dat die moderne spullen nooit door mensen gemaakt konden worden en dat hier dus een god achter moest zitten. De moderne westerse mens werd, aangezien die al die spullen had, gezien als personen die het dichtste bij god stonden door middel van hun gedrag; dit moest dus gekopieerd worden om zelf ook spullen te kunnen krijgen van god.

Bloeiperiode cargo cults

De Tweede Wereldoorlog zorgde voor een sterke stijging van het aantal cargo cults in het Pacifische gebied; zowel de Japanse als de Amerikaanse legers deden vele eilanden aan met modern militair materieel. De soldaten van beide legers deelden af en toe wat spullen met de eilandbewoners, maar waren door taalbarrieres niet in staat om uit te leggen waar de spullen daadwerkelijk vandaan kwamen. Door het einde van de oorlog stopte de stroom van moderne spullen naar de eilanden, iets waar enkele stammen het niet bij lieten zitten. Deze zette weer nieuwe cargo cults op, waarbij men dezelfde gedragingen probeerden te vertonen die de Japanners of de Amerikanen ook verrichten om de cargo te krijgen. Hierbij zijn de meest in het oog springende gedragingen onder andere het volledig naspelen van een vliegveld; compleet met houten controletoren, een vliegtuig van hout en stro en houten koptelefoons.

Ondergang van de cargo cults

Aangezien de cargo cults vaak een lange tijd zonder moderne spullen zaten, werden de religieuze inspanningen niet beloond; hierdoor stierven enkele cargo cults weer uit. Anderen vervaagden door een groeiend besef van de herkomst van de spullen. Toch zijn er nog een aantal actief, waarvan de bekendste de John Frum cult op Vanuatu is.

De John Frum cult

De John Frum cult begon in de jaren dertig, waarbij de vereerde god de Amerikaan John Frum is. Deze Amerikaan zou in de jaren dertig het eiland Tanna hebben aangedaan en de bewoners hebben beloofd dat ze zouden delen in de volledige westerse rijkheid qua spullen. Om dit te bewerkstelligen, moesten ze echter afstand doen van alles dat westers was en zich volledig storten op hun eigen gewoontes. Dit betekende ook het afstand nemen van de vele werken van de missionarissen aldaar, waar deze minder verheugd over waren. John Frum werd hiervoor opgepakt, maar het zou niet baten. De cult was gestart. In de Tweede Wereldoorlog brachten de Amerikanen grote hoeveelheden spullen naar de eilanden, wat ervoor zorgde dat bij het verlaten van deze eilanden door de Amerikanen de cult zich ging focusen op het verkrijgen van nieuwe cargo. Dit gebeurde o.a. door het oprichten van symbolische vliegvelden om de cargo maar te kunnen krijgen.

De naam John Frum is volgens enkele onderzoekers een verbastering van “John from America”, maar hier is verder weinig over bekend. Nog steeds wachten de volgelingen op de terugkomst van John Frum, om hun te verrijken met de westerse welvaart. 15 Februari is de dag waarop John Frum zal wederkeren, echter is het jaar helaas onbekend.