Godsdiensten in India tijdens de preklassieke periode
De preklassieke periode in India kenmerkte zich door de opkomst van de Arische cultuur. De heilige taal het Sanskriet spreidde zich uit langs de heilige rivier de Ganges waar vervolgens verschillende handelssteden ontstonden. Kenmerkend voor die handelssteden was dat ze hun geld verdienden door middel van hun deskundigheid op het gebied van rituelen verkopen. De gelovigen moesten voor de offers betalen en dachten op die manier succes te kunnen kopen. De godsdiensten in India kenmerken zich door offerrituelen.
De brahmanen en asceten
De meest stabiele cultuur was die van de Brahmanen. De politiek bestond uit diverse religieuze bewegingen. De brahmanen participeerden, anders dan de meest andere asceten gedeeltelijk nog in het sociale leven. Zij verdienden hun geld met hun deskundigheid op het gebied van rituelen. Zo verzekerden zij degene die voor het offer betaalde, voorspoed en succes. Het offerritueel stamde uit de tijd van de Rishi´s (halfgoddelijke zieners). Zij hadden hun ervaringen verwerkt in de Drie Vada’s (de heilige geschriften). Deze geschriften en de offerrituelen zijn in het hele hindoeïsme verweven, van koning tot gewoon gezin.
De vroege vedische periode in India
De kennis voor de wetenschap komt vooral uit teksten. Toch kan aan de hand van die teksten de cultuur van die samenleving niet altijd begrepen worden. Veel geschriften uit die tijd schrijven over de heerschappij van de Ariërs en over Indra. Indra was een krijgsheer die was geïncarneerd uit een onweersbui. Zijn taak was het leiden van de krijgers, het bevechten van vijanden en goden. Indra was in zekere zin ook een schepper. In de oertijd heeft hij ‘hemel en aarde van elkaar gescheiden’.
Strijd in India
Indra dankt zijn gewelddadigheid en creativiteit aan het drinken van soma, een heilige en hallucinerende drank. Het uiteenscheuren van hemel en aarde wijst op een decor van conflicten tussen goede en slechte goden in de hemel en op aarde. Het offer zag men als het belangrijkste ritueel waarin als het ware wedrennen met strijdwagens werden gereden en raadsels moesten worden opgelost. Het was als een soort innerlijke strijd tegen de Arische macht. Indra is echter een chaotische god maar de god Varuna is een voorbeeld voor orde.
Vuur en offer
Een andere god is Agni, de god van het vuur. In vel culturen is vuur belangrijk in verband met de twee functies die het offeren heeft. Wanneer een persoon iets kostbaars offert moet het van zich verwijderen. Het gaat met de rook mee naar boven. De vuurgod Agni komt heel vaak voor in de vedische geschriften.
Soma en andere rituelen
Soma was de god van de bedwelmende drank. De drank werd gedronken als onderdeel van een ritueel. Men kreeg er visioenen van en het is waarschijnlijk dat de beeldende voorstellingen in de heilige teksten daarvan het gevolg waren.
Een nieuw begin door verlossing
In de paar eeuwen voor Chr. ontstonden nieuwe denkbeelden en gebruiken. De meest belangrijkste was samsara, de kringloop van de wedergeboorte. Met behulp van ascese of meditatie kan dit leiden tot verlossing. Om verlossing moeten de invloeden en effecten van vorige daden (karma) worden uitgewist. Deze leerstellingen zijn beschreven in de Upanishads, de heilige teksten.