Waarom is er Vastentijd en wat is de relatie met carnaval?

Ieder jaar in februari begint de Veertigdagentijd in de protestantse en katholieke kerken. In het katholieke geloof betekende dat de Vastentijd. Vlees en zelfs soms zuivel waren verboden. Die strenge regels gelden nu niet meer. Wel bestaat er nog de regel dat op Aswoensdag, de eerste dag van de vastentijd geen vlees wordt gegeten. Hoe staat de vastentijd tot carnaval? En wat wordt er eigenlijk gevierd met carnaval? En waarom heeft het carnaval?

• Elke vrijdag matigen met de geneugten van het leven in navolging van Goede Vrijdag
• Vasten voor oosters-orthodoxen
• Wat is vasten in het christelijk geloof?
• Vasten door de eeuwen heen voor christenen
• De betekenis van vasten
• Belangrijkste vastentijd voor christenen
• Vasten in de moderne tijd
• Carnaval
• Aswoensdag

Elke vrijdag matigen met de geneugten van het leven in navolging van Goede Vrijdag

Bovendien schrijven de regels voor dat gelovigen op elke vrijdag zich matigen met eten en drinken, roken of andere zaken die mensen lekker of prettig vinden. Dit heeft overigens te maken met die andere vrijdag die in het katholieke geloof heel belangrijk is, namelijk Goede Vrijdag, de dag die herinnert aan de Kruisiging van Jezus.

Vasten voor oosters-orthodoxen

Oosters-orthodoxen omarmen de vastentijd nog wel steeds volledig. De kerken die daaronder vallen kennen 4 vastentijden:

1. De grote vasten (7 weken voor Pasen)
2. De vasten van de apostelen (na Pinksteren tot het feest van Petrus en Paulus op 29 juni)
3. Twee weken voor 15 augustus (Maria ten Hemelopneming)
4. De vasten voor het kerstfeest

Wat is vasten in het christelijk geloof?

Vasten in het christelijk geloof betekent niet dat mensen helemaal niets eten, zoals de moslims dat doen tussen zonsopgang en zonsondergang. Vasten in het christelijke geloof betekent dat er veel groenten en rauwkost worden gegeten en dat vlees niet op het menu staat. Ook zuivel wordt vaak uitgesloten of sterk verminderd.

Vasten door de eeuwen heen voor christenen

Al vanaf het begin van de Bijbel bestaat vasten. Door de eeuwen heen heeft dit fenomeen echter wel een andere betekenis gekregen en zijn gelovigen gaan vasten om andere redenen, zoals:

• Om met zichzelf in het reine te komen (boetedoening)
• Vorm van bezinning en bewustwording
• Uit solidariteit
• Om te komen tot zelfverlichting en zo dichterbij God te komen

De betekenis van vasten

1. Vasten zorgt in het christelijk geloof voor 3 zaken:
2. Ruimte in hoofd, hart en lichaam scheppen
3. Ruimte voor een nieuwe relatie met God aangaan
4. De relatie onderzoeken tot jezelf en tot de aarde

Belangrijkste vastentijd voor christenen

Voor alle christelijke kerken geldt dat de Veertigdagentijd voor Pasen de belangrijkste vastentijd is.

Vasten in de moderne tijd

In de moderne hedendaagse tijd vasten mensen vanzelfsprekend nog altijd om hun relatie met God te bestendigen en te onderzoeken. Bijna net zo belangrijk is echter dat er een soort lotsverbondenheid spreekt uit de vasten met mensen op de rest van de aarde die het veel slechter hebben dan wij. Dat betekent sober eten, alleen zaken eten die in dat seizoen groeien en vlees vermijden. Daar komen vaak gerechten met bonen en erwten uit voort. Bonen worden waarschijnlijk daarom ook wel trappistenvlees genoemd. De monniken van de Trappistenorde zijn namelijk vegetariërs. Geen vlees eten betekent niet alleen dat er minder een beroep wordt gedaan op de aarde (er is 10 kilo plantaardig voedsel nodig voor 1 kilo vlees), maar het betekent ook dat dezelfde omstandigheden worden gecreëerd als waarin mensen leven die geen vlees kunnen betalen. Ook is het een soort aanklacht tegen de bio-industrie die dieren opfokt voor de slacht onder vaak heel slechte omstandigheden.

Carnaval

Carnaval is in het leven geroepen om de dagen voor de vasten in te luiden. Zij staan in het teken van feestvieren, zotheid en veel eten en drinken. Het woord carnaval komt uit het Latijn. Carne vale staat voor “vaarwel vlees”. Overigens heeft elk land en elke streek zo zijn eigen manier om vastenavond in te luiden. In Angelsaksische landen bijvoorbeeld worden op vastenavond pannenkoeken gegeten. In Limburg worden op die avond nonnevotten gegeten. Dit zijn deegrepen die zo zijn geboetseerd dat ze op een doekje (=vod) lijken. De nonnevotten worden in olie gebakken.

Aswoensdag

Op Aswoensdag was het traditioneel de tijd voor het haring happen. Niet de zoute variant, maar de zure, omdat verse haring in de oudheid nog niet in februari werd gevangen. Daarom werd haring in het zuur bewaard en aten mensen dat tijdens de vleesloze tijd van de vasten.