Oorsprong en gebruik van adventskaarsen
Bij het naderen van de kerstdagen, ontsteken vele families adventskaarsen in hun woonkamers. De kaarsen zorgen voor een gezellige en authentieke sfeer in huis en helpen de mensen om zich voor te bereiden op het nakende kerstfeest. Voor vele mensen is dit gebruik niet meer weg te denken uit deze koude en donkere periode van het jaar. Tegelijkertijd stellen veel mensen zich de vraag van waar deze adventskaarsen komen en hoe ze deze correct moeten gebruiken.De oorsprong van adventskaarsen
Waar vele mensen denken dat adventskaarsen hun oorsprong vinden in een aloude traditie, is dit in werkelijkheid niet het geval. In tegenstelling tot de adventskrans die zijn oorsprong kent bij de oude Germanen, zijn adventskaarsen een recentere uitvinding. Het zou de lutheraanse prediker Johann Hinrich Wichern (1808–1881) zijn geweest die in 1839 als eerste adventskaarsen zou doen ontbranden. Dit om Hamburgse kinderen, die dagelijks bij zijn missieschool kwamen vragen wanneer Kerstmis nu precies viel, aan te tonen wanneer het kerstfeest zou plaatsvinden. Uit een oud wiel maakte hij een adventskrans en vervolgens plaatste hij er vier grote witte en vierentwintig kleinere rode kaarsen bovenop. Elke dag stak hij een kleine adventskaars aan en elke zaterdag een grote kaars. Elke zondag stak hij dan een grote witte kaars in het centrum van het wiel aan. Via andere protestantse kerken werd deze gewoonte vereenvoudigd tot een krans met vier tot vijf kaarsen en verder verspreid doorheen Duitsland. Pas in de 20ste eeuw zouden katholieke Duitsers deze gewoonte ook overnemen en zouden wat later ook de katholieke Belgen en Nederlanders (net als de rest van de christelijke wereld) adventskaarsen beginnen te gebruiken. De Katholieke Kerk heeft geen objecties tegen het gebruik van dit oorspronkelijk lutherse gebruik. Zelfs in het Vaticaan kan men heden ten dage elk jaar een adventskrans met adventskaarsen terugvinden.
Het feeërieke licht van adventskaarsen in het donker / Bron: Frankeh, PixabayWanneer moeten de adventskaarsen aan?
De eerste adventskaars wordt doorgaans de vierde zondag voor Kerstmis ontstoken. Vervolgens wordt er elke volgende zondag een bijkomende kaars aangestoken. Dit tot ze alle vier branden op de zondag voor Kerstmis. Sommige protestanten, veelal lutheranen, zullen bijkomend een vijfde kaars aansteken die zich in het midden van de krans bevindt op kerstavond of kerstdag. Men kan er voor kiezen om de adventskaars enkel op zondag aan te steken, maar uiteraard kan men ook beslissen om deze kaars(en) elke dag aan te steken, of indien men de gepaste veiligheidsmaatregelen neemt, ook de hele week door te laten branden. Wanneer men van plan is om kaarsen langer te laten branden kan het nuttig zijn om een veelvoud van de vier adventskaarsen aan te kopen zodat men de uitgebrande kaarsen kan vervangen met gelijkaardige exemplaren.
Bij deze adventskrans is er een roze kaars aanwezig die op de derde zondag aangestoken wordt en een centrale witte kaars die ontstoken wordt op kerstdag / Bron: Kittelendan, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Types adventskaarsen
Adventskaarsen heb je in alle maten en kleuren. Van lange, slanke adventskaarsen die statig boven de adventskrans uitsteken, tot lage en bredere kaarsen die het vuur dicht bij de krans brengen en een sfeervol effect creëren. Wanneer men de kaarsen koopt is het aan te raden om langdurig brandende kaarsen te gebruiken. Zo kan men de hele adventtijd doorkomen met hetzelfde kwartet kaarsen en krijgt men de situatie dat de vier kaarsen op verschillende lengtes branden. Dit zorgt voor een extra nadruk op hat naderen van Kerstmis.Ook voor de kleuren van de adventskaars zijn er geen vastgelegde regels, maar de meeste families zullen gebruik maken van witte of rode kaarsen. Ook violet of blauw zijn veelvoorkomende (christelijke) kleuren die gebruikt worden bij de productie adventskaarsen. Wanneer men een vijfde centrale kaars gebruikt, moet deze echter wel wit zijn. In sommige katholieke en protestantse kringen zal men trouwens als derde kaars een roze kaars gebruiken. De roze kleur drukt hierbij de hoop uit voor het nakende kerstfeest. Daar het aansteken van adventskaarsen eerder een symbolisch gebruik is en niet verbonden is aan bepaalde kerkelijke regels, staat het echter vrij voor iedereen om adventskaarsen naar zijn eigen smaak te kiezen (en aan te steken). Het doel van adventskaarsen is namelijk om hoop te creëren in de donkere winterdagen en ter voorbereiding van het nakende kerstfeest. Adventskaarsen kunnen tevens gebruikt worden voor hun originele doel: kinderen onderrichten wanneer Kerstmis juist valt en deze gelegenheid benutten om hen de kerstboodschap bij te brengen.
