De eerste van de Cisterciënzers: Robert van Molesme

De Cisterciënzer orde is een relatief onbekende orde. Zij heeft echter in de Europese geschiedenis zeker haar deel gehad. De orde heeft enkele afscheidingen gekend, waaronder die van de trappisten. Deze ordes samen hebben vele kloosters die allen leven volgens de regels van één man: Robert van Molesme. Deze naam staat centraal in de grondslag van de Cisterciënzers.

Robert van Molesme

Robert van Molesme wordt in 1029 geboren als zoon van een adellijk geslacht in Champagne. Hij is een van de jongere zoons, waardoor hij geen ridder wordt maar op zijn vijftiende in het klooster gaat. Later wordt hij daar zelfs prior. Robert is streng voor zijn monniken, maar heeft in de wijde omtrek ook een groot aanzien. Herhaaldelijk wordt hij gevraagd om leider te worden van zeven gemeentes. Zijn monniken willen hem echter op het klooster houden. Robert ziet dat het klooster steeds welvarender en rijker wordt. Dit heeft tot gevolg dat er ook allerlei monniken komen die uit zijn op geld en een lui leven. Hier staat Robert eigenlijk machteloos tegenover. Hij wil het klooster van Molesme verlaten, maar krijgt geen toestemming van de paus.

De regel van Robert

Toch verlaat hij in 1098 samen met 21 monniken het klooster. Hij krijgt van een vriend een verlaten vallei, waar hij een klooster sticht: Het klooster van Citeaux. De aartsbisschop van Lyon accepteert de stichting van het klooster. In het nieuwe klooster schrijft Bernard een regel voor de monniken. Eén van de opvallendste dingen is dat de monnikenˋs nachts maar vier uur mogen slapen en ook vier uur moeten zingen. In de ochtend moeten ze vier uur werken. De rest van de tijd moeten ze lezen en bidden. Robert wordt in 1100 door de kloosterlingen van Molesme gevraagd om terug te komen en hun klooster naar zijn regel in te richten. Dat doet hij, waardoor dit klooster belangrijk wordt voor de verspreiding van zijn ideeën.

De verspreiding van de orde

Want deze verspreiding komt er, hoewel Robert dat zelf niet meemaakt: hij sterft in 1111. Mede door de goede organisatie weet de orde zich snel te verspreiden. De orde bestaat uit vier moederkloosters. Deze hebben op haar beurt weer dochterkloosters, die filialen kunnen stichten. In een van de dochterkloosters, het klooster van Clairvaux, treedt op 1112 een edelman binnen: Bernardus van Fontaines. Hij wordt al snel abt van het klooster, en in de jaren die volgen groeit hij uit tot de belangrijkste geestelijke van de orde. Onder zijn leiding groeit de orde tot driehonderd kloosters. Zijn invloed is zo groot dat de Cisterciënzers ook wel Bernardijnen worden genoemd. In 1153 sterft deze leider van de orde.

Bloei, verval en terugkeer

Hij laat een grote kloosterorde achter. Zoals al gezegd had de orde zich zeer verspreidt. Er zijn dan ook veel kloosters te vinden in nieuw veroverde gebieden door westerlingen, zoals de Slavische gebieden. De kloosters staan vaak in onherbergzame streken. Ook in Nederland komen er enkele kloosters van de Cisterciënzers. Deze enorme groei heeft echter ook een gevaar in zich. Het brengt materialisme en verwatering van de ideeën van Robert van Molesme met zich mee. Ook de tucht wordt niet goed gehandhaafd. Dit is vooral bij de monniken het geval. De nonnenkloosters blijven geestelijk wel zuiverder, zoals Robert het had gewild. Deze verwatering heeft voor de orde grote gevolgen. Er vinden afscheidingen plaats. Een voorbeeld van een afscheiding is die van de trappisten. De trappisten keren zich tegen de orde en willen weer volgens strenge regels gaan leven. Zij krijgen veel navolging (in Nederland zijn er nu zelfs meer kloosters van trappisten dan van Cisterciënzers). De orde van de Cisterciënzers keert echter in de loop der jaren ook steeds meer terug naar haar wortels. In de 19e eeuw wordt er door de paus zelfs een poging gedaan om beide ordes samen te voegen. Dat mislukt, maar vele kloosters van trappisten en Cisterciënzers bestaan tot op de dag van vandaag. Het gedachtegoed van Robert van Molesme is door de jaren heen bewaard gebleven en kent vele aanhangers!
© 2015 - 2024 Jewe, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Trappistenbier ZundertVrijdag 29 november 2013. Dit is de dag waarop de gemeente Zundert weer een aanwinst rijker is, namelijk trappistenbier…
Alcobaça Klooster bij Lissabon: graf van koningen PortugalAlcobaça Klooster bij Lissabon: graf van koningen PortugalHet klooster van Alcobaça heeft de grootste gotische kerk van Portugal. Het ligt ruim honderd kilometer noordwaarts van…
Trappist Rochefort, een bijzonder bierHet is één van de zes trappisten die het Belgische land rijk is; Trappist Rochefort. Deze is verkrijgbaar in drie varian…
Trappistenbier: het beste van de patersSlechts 7 bieren wereldwijd mogen de naam trappist dragen. Ze worden door veel kenners gezien als het neusje van de zalm…

Hoe reageer je als kinderen met vragen komen over God?Hoe reageer je als kinderen met vragen komen over God?Ongeveer één op de vijf mensen gelooft in God. Zij bekeren zich tot God, gaan naar de kerk, bidden en houden zich aan de…
De eerste van de Benedictijnen: Benedictus van NursiaDe Benedictijnse leefwijze is momenteel erg populair. Boeken verschijnen over rust in kloosters, structuur in je leven e…
Bronnen en referenties
  • Website Wikipedia, Cistercienzers: http://nl.m.wikipedia.org/wiki/Cisterci%C3%ABnzers
  • Website Wikipedia, Robert of Molesme: http://en.m.wikipedia.org/wiki/Robert_of_Molesme
Jewe (9 artikelen)
Laatste update: 06-05-2015
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.