Religies – De Grote Vijf geloven en hun leefregels

Religies – De Grote Vijf geloven en hun leefregels Er bestaan vele godsdiensten in de wereld, wel drieduizend, maar er zijn vijf die De Grote Vijf worden genoemd. In alle tijden en op alle plekken zijn religies ontsproten uit het brein van de mens. Goden worden aanbeden en mensen vinden houvast in hun geloof. Wat tijdens het leven gebeurt heeft een bedoeling en hoort allemaal bij het plan van God, menen de gelovigen. Dat is een uitgangspunt waar veel mensen op verschillende manieren steun aan hebben.

De grootste van duizenden geloven


De vijf grote religies

De vijf grote religies in de wereld zijn:
  1. Christendom
  2. Islam
  3. Hindoeïsme
  4. Boeddhisme
  5. Jodendom

Abraham de aartsvader van drie religies

Jodendom, Christendom en Islam

Van de grote vijf is het Jodendom de kleinste en het Christendom de grootste. Het Jodendom wordt toch bij de grote vijf genoemd omdat het zo belangrijk is geweest voor de wereldgeschiedenis. Bovendien zijn Joden over de hele wereld verspreid waardoor ze op diverse fronten invloed hebben. Het Jodendom, Christendom en de Islam hebben alle drie dezelfde oorsprong. De basis ligt in het Midden-Oosten en ze beschouwen alle drie Abraham als de aartsvader van hun godsdienst. Vanwege Abraham worden ze ook wel de Abrahamitische religies genoemd. Van de drie is het Joodse geloof dan weliswaar de kleinste, het is ook de oudste. Uit het Jodendom kwam het Christendom voort en de Islam kwam uit het Christendom. Islam ziet zichzelf als een verbetering van het Christendom. De volgelingen van deze drie religies zijn over de hele wereld verspreid.

India en Nepal als bakermat van twee religies

Hindoeïsme en Boeddhisme

Het Hindoeïsme en Boeddhisme zijn beide Indo-Germaanse religies. Ze ontstonden allebei in Azië, waarbij het Boeddhisme voortkwam uit het Hindoïsme. Het Hindoeïsme zie je vooral in India en het Boeddhisme in Nepal, tussen India en China. De volgelingen van deze twee religies leven voor het overgrote deel in Azië.


Tussen 2014 en 2017 zijn er meer gelovigen bij gekomen, maar de verhoudingen tussen de verschillende religies verschuiven een beetje. Het Christendom groeit, maar de Islam groeit meer. Ook het Boeddhisme, Hindoeïsme en Jodendom groeien. Eén categorie daalt, en dat is de groep 'andere religies en ongelovigen'. In 2019 zijn de aantal ietwat verschoven; de islam groeit van alle grote religies als enige. De percentages die genoemd staan zijn van de totale wereldbevolking.

Religies 2014



Religies 2017



Religies 2019



Op zoek naar reden van bestaan

De mens is op zoek is naar de reden van zijn bestaan. Die vraag is van alle tijden en van alle culturen. De zoektocht naar het ‘waarom’ is al duizenden jaren geleden begonnen en nog steeds niet ten einde. Verschillende culturen ontwikkelden een idee over de wereld achter de zichtbare dingen, maar helemaal afzonderlijk van elkaar ging dat niet. De culturen stonden met elkaar in verbinding, door verhalen die de wereld over gingen. Ideeën verspreidden op die manier over de wereld en passeerden grenzen. In de loop van de tijd werden ervaringen opgenomen in de verhalen, ervaringen van afzonderlijke mensen en ervaringen van volken. De verhalen die mondeling werden overgeleverd werden na verloop van tijd op schrift gesteld waardoor er mondelinge bronnen en schriftelijke bronnen ontstonden. Niet elke cultuur overleefde en daardoor gingen er ook weer verhalen verloren.

De twee oudste religies

Hindoeïsme en Jodendom zijn de twee oudste religies. Het Boeddhisme ontstond als reactie op hervormingen binnen het Hindoeïsme. Het Christendom startte als beweging binnen het Jodendom maar ontwikkelde tot een zelfstandige religie waarin elementen uit de Grieks-Romeinse beschaving werden opgenomen. De Islam heeft veel gemeen met het Jodendom en Christendom maar ontwikkelde tot een religie met een grote gebondenheid aan de Arabische cultuur. Daardoor kreeg het een geheel eigen uitingsvorm.

Leefregels en symbolen van de Grote Vijf Geloven

Elke religie heeft een eigen stichtingsgeschiedenis en eigen leefregels en symbolen.


Kenmerk Christendom Islam Hindoeïsme Boeddhisme Jodendom
OntstaanOngeveer 2000 jaar geleden voortgekomen uit het Jodendom, met onder meer opname van Griekse-Romeinse invloeden.Ongeveer 1400 jaar geleden in Arabië ontstaan, met veel Joodse en Christelijke invloeden.Ongeveer 3500 jaar geleden ontstaan uit Indo-Germaanse Godsdienst. Sterk gebonden aan de volksstam Hindoes.Ongeveer 2600 jaar ontstaan als reformatiebeweging binnen het Hindoeïsme.Ongeveer 2500 jaar geleden bij een nomadenvolk.
StichterJezus Christus en Apostelen.Mohammed.Er is geen echte stichter.Bhoeddha Sidharta Gautama.Aartsvader Abraham, Mozes en profeten, maar er is niet direct een stichter.
God/ GodenEr is één God, in drie: de Vader, de Zoon en de Geest.
Christus de zoon is de incarnatie van God op aarde.		Er is één God: Allah, hij is dé God.Veelgodendom: Brahma is de oppergod en Sjiva en Visnu de belangrijkste nevengoden. Ook zijn er incarnaties van Goden zoals Krisna.Er is geen God in de gebruikelijke betekenis.Er is één God: JHWH.
OpenbaringVia Mozes, de profeten, de evangelisten en de apostelen, opgeschreven in de geschriften.Mohammed kreeg het ingesproken door de aartsengel Gabriël, die het letterlijk opschreef.Door de Goden en hun incarnaties. De openbaring is nog open.Ieder mens moet voor zich zelf tot het ware inzicht te komen, net als de Boeddha.Via Mozes en de profeten, opgeschreven in de schriften.
Heilige SchriftenDe Joodse Tenach (het Oude testament) is de basis, aangevuld met de 4 Evangeliën, de Handelingen der Apostelen, de Brieven en het Boek der Openbaring. Samen vormen ze het Nieuwe Testament.De Koran, gedeeltelijk gebaseerd op de Bijbel, is een serie lofzangen. Mohammed redigeerde de teksten en zette ze in volgorde. Taal en tekst zijn heilig en onveranderlijk.Oudste geschriften zijn de Veda’s, daarna kwamen de Oepanisjads, veel later de Bhagavad Gita (epos over Shri Krishna). De Heilige taal is het Sanskriet.Vooral door overlevering, na honderden jaren zijn teksten op schrift gesteld.
Er is principieel geen heilige tekst of taal.		De Joodse Bijbel: De Thora, de Profeten en de Geschriften, vormen tezamen de Tenach. Latere commentaren staan in de Talmoed.
LeerEr is één God die de schepper van hemel en aarde is.
God houdt van de mensen en mensen worden op hun daden.		Er is één God en Mohammed is zijn profeet.
God is de meester van de mens en de mensen, knechten, worden op hun daden aangesproken.		Grondgedachten:
1.Karma: uitwerking daden tijdens je leven houdt niet op bij de dood,
2. Dharma: plicht van de mens behorende bij zijn kaste
3. Samsara: kringloop in wedergeboorten.
De leer is aan te passen aan de omstandigheden.		Centrale filosofie: het leven is een illusie.
Er zijn vier waarheden:
1. Leven is lijden
2. begeerte veroorzaakt lijden
3. begeerte moet worden overwonnen
4. Begeerte overwinning gaat via 8-voudige pad
Einddoel is de verlichting en verlossing uit het rad der wedergeboorten.		Er is één God die de schepper van hemel en aarde is.
Mensen worden op hun daden aangesproken.
LeefregelsDe tien geboden. Het begrip 'naaste' uit Leviticus gaat verder dan volksgenote.
De Joodse wetten worden door de Bergrede gerelativeerd en verbreed.		In het algemeen geldt: het goede doen.
Er zijn vijf basisverplichtingen, de zuilen
1. belijdenis
2. dagelijks ritueel gebed
3. verplichte armenbijdrage
4. jaarlijkse ramadan
5. eens in het leven een bedevaart maken naar Mekka		Dharma bepaalt de regels.
De regels van de kaste moeten worden gerespecteerd en er is een plicht tot liefdadigheid. Vergeet verlangens.		Voel mee met mensen, mensheid en schepping.
Verlangens moeten worden uitgeschakeld		De tien geboden uit de schriften Exodus, Deuteronomium en Leviticus. Een ervan is 'Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf'.
Richtingen- Diverse Katholieke kerken
- Diverse Protestante Kerken		Sji’íten en Soennieten en de mystieke richting Soefi’s.Er zijn diverse richtingen. Verschillende Goden hebben hun eigen aanhangers.- Hinayana: verlossing voor weinigen
- Mahayana: verlossing voor velen weggelegd
Er zijn veel sekten, waaronder de Zen-Boeddhisme.		Er zijn orthodoxe en liberale richtingen, Van streng tot zeer vrijzinnig.
OrganisatieDe RK- en de Orthodoxe kerken hebben een centraal kerkmodel met bisschoppen en paus. De Protestantse Kerken zijn georganiseerd rond lokale kerkgemeenschappen.Er is geen centraal leergezag en geen centrale organisatie. Mekka is het centrale punt. Lokaal zijn er grootheden als moefti’s en Ayathollas.Georganiseerd rond de priesterkaste, de Brahmanen en tempels. Er is geen centraal leergezag. Er bestaaat een wereldfederatie van Hindoes.Hinayana heeft wel concilies maar kent geen duidelijke organisatie. Mahayana heeft een vorm van kerkstructuur.Er is een losse organisatie, zonder centraal leergezag. Orthodoxe richtingen hebben een Opperrabbinaat in Jeruzalem.
VerspreidingOngeveer 2100 miljoen, over in de wereld. Relatief weinig in Oost Azië, maar weer wel in de Filipijnen en Zuid-Korea.Ongeveer 1500 miljoen, vooral in de Arabische wereld, Noord en Midden Afrika, Iran, Pakistan, Maleisië en Indonesië. Via migratie is recentelijk het aantal in West-Europa gegroeid.Ongeveer 900 miljoen, sterk gebonden aan het Hindoevolk. Aanhangers zitten vooral in India, maar door migratie ook in Zuid Afrika, Suriname en Nederland.Ongeveer 375 miljoen, vooral in bepaalde delen van India. Verder in Thailand, Sri Lanka en Japan.Ongeveer 15 miljoen, vooral in Israël en de diaspora. De meest invloedrijke groep buiten Israël woont in de Amerika.

Lees verder

© 2014 - 2024 Piejet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kennis van geestelijke stroming, de vijf grootste religiesEr zijn veel verschillende geloven op de wereld. Ondanks dat zijn er vijf grote godsdiensten. De twee oudste godsdienste…
Dromen en religiesDromen en religies“Een niet-geïnterpreteerde droom is als een ongelezen brief” (Talmoed). Maar wat houdt een droom precies in? Dit is een…
Christendom en islam: wat is het belangrijkste verschil?Christendom en islam: wat is het belangrijkste verschil?Moslims en christenen. Beide geloven in een grote almachtige God. Beide hebben een heilig boek dat het geopenbaarde woor…
Gelijkwaardigheid binnen verschillende godsdienstenGelijkwaardigheid binnen verschillende godsdienstenGelijkwaardigheid is voor iedere godsdienst anders. Iedereen heeft er een andere kijk op en iedereen kent bepaalde grenz…
La Réunion: Godsdiensdienstige strekkingenLa Réunion: Godsdiensdienstige strekkingenOmwille van de verschillende afkomsten van de bevolking op het eiland zijn er meerdere godsdienstige strekkingen. Het gr…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Pass A Method, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • http://www.vijfgodsdiensten.nl geraadpleegd op 8 augustus 2014
  • Geloof het of niet, Dieke van Ewijk ISBN 978-90-499-2342-6
  • https://www.scientias.nl/de-wereld-wordt-steeds-religieuzer/ geraadpleegd op 16 maart 2019
  • https://www.knack.be/nieuws/wereld/wereldbevolking-wordt-steeds-religieuzer-islam-snelste-groeier/article-normal-848025.html geraadpleegd op 16 maart 2019
  • https://www.alletop10lijstjes.nl/top-10-grootste-religies/ geraadpleegd op 4 januari 2020
Piejet (1.232 artikelen)
Laatste update: 13-01-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.