De moskee: Een belangrijk symbool van de islam

Een moskee is een plek waar moslims hun god aanbidden. Sommige moskeeën zijn ook plaatsen waar moslims samen komen en dingen bespreken of waar religieus onderwijs plaatsvindt. In sommige landen hebben moskeeën ook politieke doeleinden, waar politieke kwesties met de imams besproken worden.

Geschiedenis van de moskee

Moskeeën dateren uit de zevende eeuw, toen ze voor het eerst werden gebouwd op het Arabische schiereiland. Eeuwenlang vormden steden rond dit centrale gebouw. Moskeeën hebben verschillende maten en vormen, afhankelijk van in welk deel van de wereld de moskee zich bevindt. De beroemdste moskeeën staan in Turkije en het Midden-Oosten. De beste voorbeelden zijn de Blauwe Moskee in Istanbul, de Grote Moskee van Mekka en de Moskee van de Profeet in Medina.

Het voorbeeldmodel voor het bouwen van moskeeën was het huis van Mohammed in Medina, gebouwd in de 7e eeuw. Na zijn dood werden moskeeën belangrijke symbolen van de islam. Tijdens de Middeleeuwen werden ze gebouwd waar de Arabieren zich vestigden.

Ze hadden zich snel verspreid in heel Noord-Afrika en Zuid-Europa, zo ver als Spanje. Door de 15de eeuw had de islam zich verspreid naar Azië, waar het de dominante religie werd op het Indonesische eilanden Java en Sumatra. Tijdens het Ottomaanse Rijk bekeerde Turken zich tot de islam en werden vele grote moskeeën gebouwd in Istanbul en andere steden. de islamitische bevolking verspreid zich daarna verder uit naar steden en dorpen in Griekenland, Albanië, Servië en Bosnië.

Religieuze functies van een moskee

Een moskee is eigenlijk een huis van het gebed, maar in de geschiedenis heeft het vele andere religieuze functies verworven. Volwassen Moslims moeten vijf keer per dag bidden. Terwijl normale gebeden overal kunnen worden gezegd, moeten moslims op vrijdag in de moskee bidden.

Tijdens de heilige maand Ramadan vinden andere evenementen plaats in de moskeeën. Sommige moskeeën bieden diners aan na zonsondergang of ontbijt voor zonsopgang. Tijdens de laatste dagen van de Ramadan houden sommige moskeeën de hele nacht gebeden. Aangezien moslims verplicht zijn om geld te geven aan goede doelen doneren ze het vaak bij de moskeeën.

De politieke invloed van een moskee

In de loop van de 20ste eeuw zijn moskeeën steeds meer voor politieke doeleinden gaan dienen. Als kans op een conflict tussen de westerse samenleving en de islamitische wereld steeg, werden moskeeën gebruikt om vrede te stichten.
Moskeeën zijn vaak het middelpunt van sociale conflicten. In de afgelopen decennia zijn er een reeks bommen ontploft in moskeeën over de hele wereld. Al Qaeda, en andere terroristische organisaties, hebben herhaaldelijk de moskeeën gebruikt als een plek om radicale moslims te werven en op te leiden.

In de jaren zestig begon Saudi-Arabië de bouw van moskeeën in de hele wereld te financieren in een poging om de islam te verspreiden. Met het geld uit hun olierijkdom, die het land in de afgelopen decennia had verdiend, hebben ze hun rijkdom kunnen delen met vooral de arme moslims in de hele wereld.

De onderdelen van een moskee

Arabische moskeeën hebben meestal een vierkant of rechthoekig lay-out met een binnenplaats in het midden. De eerste moskeeën hadden platte daken bovenop de gebedshallen. Veel later werd de islamitische architectuur ook gericht op koepels en gebogen ingangen. De Ottomanen introduceerde in de vijftiende eeuw moskeeën met een centrale koepel boven de gebedsruimte.

Een gemeenschappelijk kenmerk van veel moskeeën is een minaret, een lange dunne toren die meestal is gelegen op een van de hoeken. Ze werden ontworpen om moskeeën zo groot als christelijke kerken te maken.

De gebedsruimte heeft doorgaans geen bankjes of stoelen. Gelovigen bidden in rijen richting Mekka. Er zijn geen beelden of foto's op de muren. Sommige moskeeën tonen verzen van de Koran op de muren om gelovigen te helpen. Veel gebedszalen hebben kolommen die het dak ondersteunen. Iedere moskee heeft een mihrab, een nis in de muur die wijst naar Mekka. Vanuit een kansel, of minbar, de religieuze leider van de moskee, levert de imam zijn toespraak.

In de loop van de tijd werden moskeeën groter en kregen zij ook andere functies. Vandaag de dag zijn er kamers voor sociale bijeenkomsten, klinieken, bibliotheken of sportzalen.

Regels en hoe je te gedragen in een moskee

Er zijn veel regels die aanbidders moeten opvolgen als ze in een moskee zijn. In de meeste moskeeën is een religieuze leider, genaamd de imam, belast met het bidden, maar in kleinere moskeeën worden gebeden gezegd door de gewone moslims.

Moslims moeten zich reinigen voordat ze een moskee toetreden. Er zijn ruimtes waar ieder zijn handen en gezicht kan wassen alvorens ze de gebedsruimte in gaan. De verdiepingen van een dergelijke hal zijn gewoonlijk bedekt met een tapijt. Het is niet toegestaan om hier met je schoenen op te lopen. Luid praten in een moskee is verboden. Ook is het respectloos om te wandelen in de voorkant van de moskee waar de moslims bidden.

Traditioneel worden mannen en vrouwen gescheiden in moskeeën, hoewel de Koran niets zegt over scheiding. Soms bidden de vrouwen in rijen achter de mannen, maar vaker blijven ze thuis om te bidden.
De meeste moskeeën in de grotere steden zijn geopend voor toeristen, maar ze moeten ook de regels opvolgen. Vrouwen zijn verplicht om kleding te dragen die hun gehele lichaam bedekken. In sommige gebieden zijn moskeeën alleen toegankelijk voor moslims.

Lees verder

• Ramadan: een maand niet eten en drinken