Eenheid in de Islam - Ittihad

Wie maar even een blik op het nieuws werkt ziet dat de moslim-wereld totaal verdeeld is. Overal is sprake van oorlog en doodslag, moslims doden elkaar dagelijks op grote schaal. En dit terwijl in de Koran wordt opgeroepen tot eenheid onder moslims. In dit artikel aandacht voor die onenigheid binnen de Islam een oproep tot het overschrijden van de grenzen tussen beide partijen om de eenheid, die zowel spiritueel als sociaal hard nodig is, te bereiken. Eenheid binnen de Islam, Ittihad, is een plicht voor moslims.

Spanningen tussen Shi'a en Sunni vandaag de dag

Hoewel de spanning tussen shi'itische moslims en sunnitische moslims niet iets nieuws is, is het toch een zorgwekkend iets in de wereld van vandaag. In plaats de overeenkomsten tussen beide groepen op te zoeken, lijken steeds meer moslims er voor te kiezen de verschillen te benadrukken en de andere partij te willen beschuldigen van niet-Islamitisch zijn. Deze spanning wordt misschien wel het meest op de spits gedreven in de Syrische burgeroorlog, waar de ontwikkelingen met betrekking tot dit thema zeer zorgwekkend zijn. Alewieten krijgen steun van Hezbollah, waarbij gestreden wordt tegen sunnitische en andere groeperingen, waarbij uit de hele wereld moslim-jongeren 'jihad' komen vechten met de extreem-sunnitische rebellen. Hiertoe vaak aangespoord door sheiks en imams in hun landen van afkomst.

Spanningen tussen Shi'a en Sunni in de geschiedenis

De onenigheid tussen shi'a en sunni moslims gaat terug tot het begin van de moslim-geschiedenis, waarbij de religie opgebroken werd in beide partijen als gevolg van onenigheid over het opvolgerschap van de profeet Mohammed (vzmh) na zijn dood. Het grootste verschil dat vanaf dit moment tussen beide partijen bestond is het feit dat shi'itische moslims geloven in een imam. De imam speelt een centrale rol binnen de Shi'a Islam. De status van de imam bij de shi'ieten is anders dan de rol van de kalief bij de sunnieten. De kalief is het politieke en spirituele hoofd van de sunnitische gemeenschap. De Shi'a imam echter is niet alleen van politieke en spirituele betekenis, hij wordt gezien als onfeilbaar en vrij van alle zonden en zijn unieke positie maakt het mogelijk voor hem om te intermediëren tussen mensen en Allah.

Eenheid en de Koran

Deze verdeeldheid gaat in tegen diverse zeer duidelijke verzen uit de Koran, waarin nou net gewaarschuwd wordt tegen deze onenigheid binnen de gemeenschap van moslims, de Ummah. Zoals bijvoorbeeld in Soera 3:103: 'En houdt samen stevig vast aan de lijn van Allah en raak niet verdeeld'. Of Soera 49:10-11: 'De gelovigen zijn een broederschap. En maak vrede en verzoening tussen twee strijdende broeders en doe uw plicht richting Allah, zodat u barmhartig bejegend zult worden'. Ondanks deze duidelijke bevelen gaat een groot deel van de moslim-gemeenschap tegen deze bevelen in. Daar worden dan diverse argumenten voor aangehaald: de andere partij is niet echt Islamitisch, de andere partij overtreed de regels. Daarbij wordt dan voor het gemak vergeten dat de moslim-gemeenschap zeer divers is, moslims in Afrika, in Indonesië en Maleisië, in de Arabische wereld. Ze voelen zich allemaal moslims, maar er zijn grote verschillen tussen hen, ook tussen degenen die allemaal sunnitisch zijn of shi'itisch. Allleen al het feit dat er vier verschillende rechtsscholen, madhabs bestaan, geeft aan dat die verschillen onder sunnitische moslims een eenvoudig feit zijn. De basis van de religie voor zowel shi'a als sunni is gelijk, de basis waar het uiteindelijk om draait: de vijf pijlers van de religie:

• 1 Er is slechts een God: Allahen de profeet Mohammed (vzhm) is de laatste profeet
• 2 vijf dagelijkse verplichte gebeden in de richting van de Ka'aba in Mekka
• 3 Ramadan als vastenmaand
• 4 De Hajj, die voor alle moslims verplicht
• 5 Het geven van aalmoezen of zakat.

Omdat ook Shi'ieten zich aan deze regels houden kunnen zij niet omschreven worden als ongelovigen of kafir, zoals regelmatig gebeurd. Allah is een, de profeet is een, de Koran is een en de Ka'aba is een, wat houdt ons tegen om naar werkelijke eenheid te streven?

Oproep tot Eenheid

In een tijd waarin de Islam aan zoveel kritiek onderhevig is van buitenaf, waarin veel mensen de Islam lijken te haten, is het niet verstandig om onderling zo verdeeld te zijn. 9/11 en andere aanslagen hebben er voor gezorgd dat de Islam in een zeer negatief daglicht staat en daarom is het van extra groot belang om nu als een eenheid voor de dag te komen. Verdeeldheid lijdt tot verzwakking. In plaats van de eenheid te zoeken, die tot kracht kan leidden. Daarbij maakt die verdeeldheid het eenvoudig om voor buitenstaanders nog meer haat te zaaien, het vergemakkelijkt het verdeel en heers-principe voor degenen die een afkeer van de Islam hebben. Als sunnitische moslims kunnen leven met vier verschillende madhabs, waarom kunnen ze de shi'a Islam dan niet beschouwen als een vijfde madhab (de Shi'itsche rechtsschool heet Jafaria)? Eenheid in verscheidenheid, dat is waar het om gaat, om ons sterk te maken tegen de buitenwereld. Een positieve opstelling tegenover andersdenkende moslims, misschien kunnen we nog wel iets opsteken van die andersdenkende partij. We moeten het sektarische denken, dat de Islam al eeuwen teistert, opgeven en de Islamitische principes van eenheid nastreven. Islamitische eenheid is fard (verplicht), zowel volgens de Koran als volgens de hadith en sunnah.