De Goede Week voor Pasen

Voor christenen heet de week voor het paasfeest de Goede Week. De week begint met Palmpasen, de zondag voor Pasen en eindigt bij Stille Zaterdag, de zaterdag voor Pasen. De vier belangrijke dagen zijn: Palmpasen, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag. De drie laatste dagen samen worden wel het Paastriduum genoemd. In de Goede of Stille Week ( lijdensweek, boeteweek, of heilige week ) gaat het om het lijden en sterven van Jezus. De Goede Week staat symbool voor de laatste week van Jezus.

Inhoud

• Palmpasen of Palmzondag
• Hoe maak je een palmpaasstok
• Witte Donderdag
• Goede Vrijdag
• Stille Zaterdag

Palmpasen of Palmzondag

Palmzondag is de laatste zondag voor Pasen en de eerste dag van de Goede Week. Het is de dag waarop de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem wordt gevierd. De mensen in Jeruzalem waren gelukkig met zijn komst, ze juichten en bedekten de weg met palmtakken. Het was een glorieuze intocht van de Messias. In de katholieke kerken worden nu nog steeds ‘palmtakken’ gezegend, buxustakjes. De buxustakjes worden door de gelovigen meegenomen naar huis en daar in een crucifix gestoken en zouden geluk brengen. De priesters in de kerk hebben rode kleding aan, koninklijk rood in dit geval.

Op enkele plaatsen wordt een optocht gehouden met palmpaasstokken. Kinderen lopen met versierde palmpaasstokken achter een muziekkorps aan. De stokken vormen een houten kruis dat versierd is met buxustakjes (of ander groen), snoep, slingers, eieren en een haantje. Het groen zou verwijzen naar de palmtakken waarover Jezus Jeruzalem binnenliep. De kruisvorm verwijst naar de kruisiging en al het snoepgoed en de versieringen is alvast een voorproefje van het grote wonder dat Pasen bracht. Dan het haantje, er wordt vaak gesuggereerd dat het dier verwijst naar Petrus. Deze had op Goede Vrijdag drie keer gezegd dat hij Jezus niet kende, waarop een haan begon te kraaien.

De eerste palmpaasoptochten vonden al in de middeleeuwen plaats.Overigens is er ook altijd een heidense betekenis aan de palmpaasstok gegeven. De lente begint! Rond deze tijd zijn er altijd ook heidense feesten geweest die het voorjaar aankondigden. De groene takken kunnen verwijzen naar het nieuwe groen en de versieringen naar de hoop op een vruchtbaar jaar. Voor de boeren begon eindelijk weer een nieuw jaar, een nieuw begin, het land moest weer bewerkt worden en men had genoeg van de donkere en soms saaie wintertijd. Er werd geboend. De uitdrukking ‘op z’n paasbest’ is er niet voor niets. De grote schoonmaak vond plaats in de dagen voor Pasen en op Eerste paasdag was het huis aan kant, de kleding gewassen en de stoep geschrobd.

De datum van Pasen is verweven met heidense vruchtbaarheidsfeesten. De vruchtbaarheidsgodin Ostara wordt vaak genoemd maar misschien gaan vieringen ter ere van haar wel terug op nog oudere rituelen rond die grote godin Astarte. Veel symbolen rond de paastijd hebben waarschijnlijk een heidense achtergrond, de paasvuren, de eieren, de paashaas en het haantje op de palmpaasstok.

Hoe maak je een palmpaasstok

Maak van twee stokken een kruis. Wanneer je groene takjes hebt bind je die langs het hout. Even een geduldwerkje met dun touw en takjes. Je begint aan het eind en legt de takjes als dakpannen op elkaar. Je kunt (aanmerkelijk sneller) crêpepapier om het kruis wikkelen. Het mooiste is om in ieder geval bovenin het kruis een beetje groen te binden. Maak een slinger van eitjes (snoep of uitgeblazen), doppinda’s en snoepjes en hang deze in het kruis. Verder kun je versieren met slingers en bovenin het kruis een haantje. Je kunt een broodhaantje bij de bakker halen of zelf met brooddeeg knutselen maar een haantje van stevig karton is voor kleine kinderen ook handig.

Witte Donderdag

Witte Donderdag omdat de priester in de kerk witte gewaden dragen. Op Witte Donderdag wordt het laatste avondmaal herdacht. De nacht na het laatste avondmaal werd Jezus verraden door Judas, één van zijn discipelen. Jezus wist op dat moment al dat er snel een eind zou komen aan zijn leven. In de protestantse kerken wordt het avondmaal gevierd, de katholieken noemen het eucharistie. Er wordt brood gegeten en wijn gedronken. Het brood is een verwijzing naar het lichaam van Jezus, de wijn naar het bloed dat hij verloor voor de mensen. In Matteüs 26 staat: ‘Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden: ‘Neem, eet, dit is mijn lichaam.’ En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden: ‘Drink allen hieruit, dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden.’

Goede Vrijdag

Christenen herdenken de kruisiging van Jezus op deze dag . Het is een triest verhaal en toch wordt deze dag een ‘goede’ genoemd. Christenen geloven dat Jezus op deze dag is gestorven omdat hij ons van onze zonden wilde verlossen. De klokken van de kerken worden op deze dag niet geluid, uit eerbied voor de lijdensweg en als teken van diepe rouw. In sommige kerken gaan gelovigen in processie langs de kruisweg. Dit is een route langs afbeeldingen van de weg die Jezus moest afleggen naar de schedelberg. In vooral Zuid-Europese landen worden nog processie gehouden waarbij gelovigen met grote kruisen symbolisch de laatste uren van Jezus uitbeelden.

Stille Zaterdag

De Stille Zaterdag is dat zaterdag voor Pasen. Het is een letterlijke stilte, in de kerk is er geen dienst het is stil. Jezus is naar zijn graf gebracht en het graf is met een zware rots afgesloten. Paaszaterdag loopt over in de paaswake, de wake voor Eerste paasdag. Het is de donkere nacht voor dat grote feest van de christelijke kerk, het feest van de Verrijzenis van Jezus.