Melissa folium en de Commissie E

Met de opkomst van de synthetische medicijnen verdwenen de kruiden uit de apothekersboeken, waardoor ze ook enigszins vogelvrij verklaard werden. Geneeskrachtige planten werden nog wel gebruikt, maar waren niet meer aan kwaliteitsregels gebonden. Pas eind van de 20ste eeuw werden er terug officiële commissies ingesteld om regels op te stellen voor het medicinaal gebruik van planten.

Commissie E

In 1978 werd door de toenmalige Duitse overheid een commissie opgericht die de veiligheid en werkzaamheid van plantaardige preparaten, die toen in Duitsland verkrijgbaar waren, moest toetsen: de Commission E. De literatuur en onderzoeken over geneeskrachtige planten werden door die commissie op een officiële manier geïnventariseerd. De resultaten hiervan werden gepubliceerd (eerst in het Duits, later vertaald in het Engels) als monografieën van de Kommision E. Tot 1993 verschenen er zo'n 300 monografieën. Elke monografie gaat uitgebreid in op volgende topics:

Overzicht

Hierin wordt naast een korte beschrijving en een kort historisch overzicht ook een beschrijving gegeven van het wetenschappelijk onderzoek uit verschillende landen. Citroenmelisse is onderzocht in Duitsland, de Verenigde staten en Frankrijk. In Engeland onderzocht men het gebruik van citroenmelisse ter behandeling (uitwendig) van koortsblaasjes. Voor inwendig gebruik wordt citroenmelisse in farmacopees opgenomen voor slaapproblemen en maag- en darmproblemen, vaak in combinatie met andere sedatieve en/of carminatieve kruiden.

Beschrijving

Welke delen van de plant worden gebruikt: van citroenmelisse wordt het vers of gedroogd blad gebruikt. Tevens wordt er vermeld welke werkzame stoffen erin moeten zitten en in welke dosis. Citroenmelisse moet bijvoorbeeld. minstens 0.05% essentiële olie bevatten in het gedroogde blad. In de Engelse officiële versie staat 'Lemon balm contains the fresh or dried leaf of Melissa officinalisL.  [Fam.  Lamiaceae], as well as its preparations in effective dosage. The leaf contains at least 0.05 percent (v/w) essential oil based on the dried herb.  Main components are citronellal, citral a, and citral b, as well as other mono- and sesquiterpenes.  Other ingredients are tannins unique to the Lamiaceae, such as triterpenylic acid, bitter principles, and flavonoids'.

Chemische samenstelling en farmacologie

Hierin worden de geneeskrachtige bestanddelen van de plant beschreven met hun farmacologische werking: citroenmelisse bevat vooral etherische olie, flavonoïden, looistoffen en bitterstoffen. Volgens de Britse farmacopee speelt de etherische olie in citroenmelisse geen belangrijke rol in haar sedatieve, spasmolitische en anti-bacteriële werking.

Gebruik

Waarvoor kan men het kruid gebruiken: de commissie E heeft het inwendig gebruik van citroenmelisse voor slaapproblemen van nerveuse aard en voor maag- darmklachten goedgekeurd. ESCOP vermeld meer expliciet de rusteloosheid, geïrriteerdheid en de maag en darmkrampen waartegen men citroenmelisse (inwendig) kan gebruiken en de koortsblaasjes, die uitwendig kunnen behandeld worden met melissepreparaten. Uses: Nervous sleeping disorders.  Functional gastrointestinal complaints.

Contra-indicaties

In sommige gevallen mag men een bepaald kruid niet gebruiken. Citroenmelisse kan men altijd gebruiken heeft geen contra-indicties volgens de commissie E.

Bijwerkingen

Voor citroenmelisse zijn er geen bijwerkingen bekend.

Gebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding

Tijdens deze periodes mag men citroenmelisse blijven gebruiken.

Interacties met andere geneesmiddelen

Soms kan een kruid in interactie treden met andere geneesmiddelen, waardoor hun werking verhoogd of verlaagd wordt. Bij citroenmelisse is dat niet het geval.

Dosering

Verschillende keren per dag, 1,5 tot 4,5 g per kop. In de officiële monografie: 'Unless otherwise prescribed: Several times daily, 1.5 - 4.5 g of herb per cup of tea, as needed'.  

Bereidingswijze

Gedroogd kruid, poeder, vloeibaar extract of droog extract en andere galenische bereidingswijzen. Eventueel in combinatie met sedatieve en / of carminatieve kruiden.

En als laatste informatie bij zo'n monografie worden dan referenties en een algemene literatuurlijst bijgevoegd, de informatie die de commissie gebruikt heeft om zo'n monografie samen te stellen. Voor Melissa officinalis is dat o.a.

• Hänsel, R., K. Keller, H. Rimpler, G. Schneider (eds.). 1992–1994. Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, 5th ed. Vol. 4–6. Berlin-Heidelberg: Springer Verlag. 135–156.
• Morelli, I. 1977. Costituenti e usi della "Melissa officinalis" [Constituents and uses of Melissa officinalis]. Boll Chim Farm 116(6):334–340.
• Mulkens, A. and I. Kapetanidis. 1987. Flavonoides des feuilles de Melissa officinalis L. (Lamiaceae) [Flavonoids of the leaves of Melissa officinalis L. (Lamiaceae)]. Pharm Acta Helv 62(1):19–22.
• Soulimani, R. et al. 1991. Neurotropic action of the hydroalcoholic extract of Melissa officinalis in the mouse. Planta Med 57(2):105–109.
• Steinegger, E. and R. Hänsel. 1992. Pharmakognosie, 5th ed. Berlin-Heidelberg: Springer Verlag. 314.
• Tagashira, M. and Y. Ohtake. 1998. A new antioxidative 1,3-benzodioxole from Melissa officinalis. Planta Med 64:555–558.
• Tittel, G., H. Wagner, R. Bos. 1982. Uber die chemische Zusammensetzung von Melissenölen. Planta Med 46:91–98.
• Vogt, H.J., I. Tausch, R.H. Wˆbling, P.M. Kaiser. 1991. Melissenextrakt bei Herpes simplex. Der Allgemeinarzt 13:832–841.
• Weiss, R.F. 1991. Lehrbuch der Phytotherapie, 7th ed. Stuttgart: Hippokrates Verlag. 66–69.
• Wichtl, M. (ed.). 1989. Teedrogen, 2nd ed. Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft. 339–342.
• Wöbling, R.H. and R. Milbradt. 1984. Klinik und Therapie des Herpes simplex. Vorstellung eines neuen phytotherapeutischen Wirkstoffes. Therapiewoche 34:1193–1200.

En zo ontstonden er opnieuw in verschillende landen officiële documenten de zogenaamde monografieën, waarin de kwaliteit, de veiligheid en de indicaties beschreven worden van onze medicinale planten.